Polskie Towarzystwo Badań Radiacyjnych – Wikipedia, wolna encyklopedia

Polskie Towarzystwo Badań Radiacyjnych im. Marii Skłodowskiej-Curie (PTBR) – stowarzyszenie naukowe skupiające osoby zawodowo lub amatorsko zajmujące się zagadnieniami oddziaływania promieniowania z materią.

Celem Towarzystwa^[1] jest popieranie rozwoju badań naukowych związanych z promieniowaniem jonizującym i elektromagnetycznym promieniowaniem niejonizującym oraz ich popularyzacja wśród społeczeństwa. Członkami PTBR są fizycy, chemicy, biolodzy, lekarze, inżynierowie i technicy reprezentujący różne środowiska naukowe. PTBR należy do Międzynarodowego Stowarzyszenia Badań Radiacyjnych (International Association for Radiation Research – IARR) oraz współpracuje z Europejskim Towarzystwem Badań Radiacyjnych (European Radiation Research Society – ERRS).

Towarzystwo powstało w roku 1967 w celu ułatwienia kontaktów między instytutami, laboratoriami i grupami badawczymi zajmującymi się tematyką związaną z promieniowaniem. W formalnym zebraniu założycielskim PTBR w dniu 29 czerwca 1967 roku uczestniczyło 31 osób reprezentujących różne dziedziny nauki: fizykę, chemię radiacyjną, radiobiologię i związane z promieniowaniem kierunki medycyny. Powołano wtedy Komitet Organizacyjny w składzie: Stefan Minc (przewodniczący), Janusz Beer (sekretarz), Roman Broszkiewicz, Andrzej Danysz, Bogusława Jeżowska-Trzebiatowska, Maria Kopeć, Jerzy Kroh i Tadeusz Obara. 8 stycznia 1969 roku w Warszawie odbył się Pierwszy Zjazd PTBR, na którym powierzono funkcję prezesa Jerzemu Kroh.

Towarzystwo liczy obecnie około 300 członków. Posiada 6 oddziałów terenowych: krakowski, łódzki, siedlecki, śląski, świętokrzyski i warszawski.

Dla osiągnięcia celów statutowych Towarzystwo organizuje konferencje, zebrania naukowe, wykłady, szkolenia i konkursy dotyczące badań radiacyjnych i pokrewnych, jak również przyznaje nagrody za osiągnięcia naukowe oraz stypendia dla młodych naukowców. Towarzystwo wydaje też publikacje z zakresu badań radiacyjnych oraz opinie o stanie wiedzy i potrzebach w tym obszarze, a także występuje w tych sprawach do właściwych władz.

Co trzy lata PTBR organizuje w różnych miastach Polski zjazdy naukowe, które umożliwiają szeroki przegląd prac badawczych członków i sympatyków Towarzystwa. W trakcie zjazdów wręczane są nagrody naukowe PTBR i Medale im. Marii Skłodowskiej-Curie.

Medal im. Marii Skłodowskiej-Curie – najwyższe wyróżnienie naukowe przyznawane przez PTBR

Towarzystwo prowadzi intensywną współpracę międzynarodową, której efektem było powierzanie mu organizacji ważnych wydarzeń naukowych. PTBR organizowało m.in. Kongresy Europejskiego Towarzystwa Radiobiologicznego (w latach 1981 i 2000), a w roku 2011 PTBR dostąpiło zaszczytu organizacji 14. Międzynarodowego Kongresu Badań Radiacyjnych (ICRR’2011) – najważniejszego i największego światowego spotkania naukowego w tej dziedzinie połączonego ze zjazdem Międzynarodowego Stowarzyszenia Badań Radiacyjnych (IARR).

Wieloletnią tradycją Towarzystwa (od 1970 r.) jest organizacja tzw. Szkół Jesiennych PTBR – kilkudniowych spotkań naukowych o charakterze edukacyjnym, poświęconych upowszechnianiu najnowszej wiedzy o działaniu i możliwościach wykorzystania promieniowania, a także o obowiązujących regulacjach prawnych w tym zakresie. Wśród uczestników Szkół Jesiennych znajdują się pracownicy instytucji naukowych, stacji sanitarno-epidemiologicznych, powiatowych i wojewódzkich Wydziałów Ochrony Środowiska, zakładów przemysłowych, a także przedstawiciele instytucji wojskowych, policji, Straży Granicznej i Państwowej Straży Pożarnej. Efektem Szkół Jesiennych PTBR są również wydawane monografie prezentujące materiał naukowy tych spotkań.

Od 2005 roku PTBR posiada status organizacji pożytku publicznego.

Towarzystwo przyznaje Nagrody Naukowe PTBR, ustanowione w roku 1970. Nagrody mają formę statuetki (zaprojektowanej przez Hannę Jelonek) oraz dyplomów. Obecnie przyznawane są nagrody I i II stopnia oraz wyróżnienia w następujących dziedzinach: chemia radiacyjna i fotochemia, radiobiologia, radioterapia, higiena radiacyjna, bioelektromagnetyzm i ochrona przed promieniowaniem niejonizującym.
Od 1980 roku Towarzystwo przyznaje Medale im. Marii Skłodowskiej-Curie – najwyższe wyróżnienia naukowe o uznanym prestiżu w kraju i za granicą. Medale nadawane są wybitnym polskim uczonym, zasłużonym w dziedzinie badań radiacyjnych, oraz uczonym zagranicznym, którzy obok wybitnych osiągnięć naukowych mają zasługi dla rozwoju badań radiacyjnych w Polsce. Medal odlewany w brązie zaprojektowała Hanna Jelonek wykorzystując wcześniejszy wzór zaprojektowany przez Józefa Markiewicza.