Katarska Biblioteka Narodowa – Wikipedia, wolna encyklopedia

Posted on by

Katarska Biblioteka Narodowa (Qatar National Library QNL) – biblioteka narodowa podlegająca Katarskiej Fundacji na rzecz Edukacji, Nauki i Rozwoju Społecznego.

Plany utworzenia biblioteki narodowej ogłosiła 19 listopada 2015 roku Muza bint Nasir, prezes Katarskiej Fundacji na rzecz Edukacji, Nauki i Rozwoju Społecznego podczas obchodów 50-lecia istnienia Biblioteki Dar Al Kutub w Doha w Katarze. Jest to jedna z pierwszych bibliotek publicznych w regionie Zatoki Perskiej (założona 29 grudnia 1962 roku), która do tej pory była uważana za bibliotekę narodową Kataru[1][2]. Biblioteka Narodowa miała pełnić rolę biblioteki narodowej, uniwersyteckiej i publicznej[1].

W kwietniu 2012 roku na dyrektora biblioteki Fundacja Katarska powołała niemiecką bibliotekarkę Claudiię Lux. Początkowo jej zadaniem był nadzór nad utworzeniem biblioteki cyfrowej[1]. Równocześnie rozpoczęto budowę nowego budynku biblioteki w dzielnicy Doha, która miała stać się centrum szkolnictwa wyższego. Znalazły się tam kampusy sześciu amerykańskich uniwersytetów, a także inne instytucje edukacyjne i badawcze[3].

W październiku 2016 roku na stanowisko dyrektora wykonawczego QNL została powołana dr Sohair Wastawy[4].

Nowy budynek biblioteki zaprojektowany przez holenderskiego architekta Rema Koolhaasa, został ukończony i otwarty dla odwiedzających w listopadzie 2017 roku[5][6]. Otwarto wtedy między innymi biblioteki dla dzieci i dorosłych, pracownie komputerowe, restaurację i kawiarnię[7].

16 kwietnia 2018 roku odbyło się oficjalne otwarcie biblioteki. Wziął w niej udział emir Tamim ibn Hamad Al Sani, który umieścił milionową książkę na półkach QNL[8]. Wśród zaproszonych gości znaleźli się przedstawiciele organizacji bibliotekarskich oraz dyrektorzy bibliotek narodowych świata. Wśród nich był dyrektor polskiej Biblioteki Narodowej Tomasz Makowski[9].

W zbiorach znalazło się 137 000 książek dla dzieci i 35 000 książek dla nastolatków[10].

Kolekcje i usługi biblioteczne[edytuj | edytuj kod]

Każdy obywatel Kataru lub posiadacz zezwolenia na pobyt ma prawo do bezpłatnej rejestracji w bibliotece. Witryna QNL oferuje zarejestrowanym użytkownikom biblioteki bezpłatny dostęp online do różnorodnej zasobów internetowych, w tym międzynarodowych baz danych i czasopism naukowych, a także literatury popularnej, czasopism, publikacji dla dzieci i muzyki[11][12].

Biblioteka oferuje szeroki wybór książek i e-booków w języku angielskim, arabskim i innych, w tym literaturę faktu, bestsellery i klasykę, a także czasopisma, płyty DVD i CD i książki audio[13]. W 2018 roku w bibliotece było ponad 1 000 000 książek na półkach i ponad 500 000 e-booków, periodyków i gazet oraz zbiorów specjalnych[11]. Zgodnie z misją QNL, aby pomóc mieszkańcom Kataru przygotować się do uczestnictwa w globalnej gospodarce opartej na wiedzy, zaplanowano szeroki zakres programów, usług edukacyjnych i instruktażowych, które koncentrują się na pomocy w zdobywaniu umiejętności poszukiwania informacji, czytania, badania i wykorzystania zasobów cyfrowych[14]. W ramach bibliotecznych programów edukacyjnych działają kluby książki, można uczyć się języków obcych, uczestniczyć w imprezach muzycznych i warsztatach rzemieślniczych, a także w imprezach dla dzieci i ich rodzin, takie jak prelekcje, warsztaty i wystawy naukowe[15].

Oprócz głównej kolekcji i akademickich zasobów internetowych, w QNL umieszczono zbiory Biblioteki Dziedzictwa, które obejmują rzadkie książki, rękopisy i inne materiały związane z cywilizacją arabsko-islamską[16]. Kolekcja ta, znana wcześniej jako Arabska i Islamska Biblioteka Dziedzictwa, została zapoczątkowana przez szejka Hasana ibn Muhammada ibn Ali Al Saniego w 1979 roku[1][17] i została włączona do QNL w 2012 roku[16].

Biblioteka Dziedzictwa gromadzi źródła historyczne o Katarze i regionie, w tym pisma podróżników i odkrywców, którzy odwiedzali region Zatoki Perskiej przez wieki, rękopisy arabskie, historyczne mapy i globusy, a także instrumenty naukowe i wczesne fotografie[16]. Zawiera także około 2400 cennych manuskryptów, w tym „Mushafs” (Święty Koran) i literaturę arabską, ze szczególnym uwzględnieniem nauk ścisłych, takich jak geografia, astronomia i matematyka. Kolekcja inkunabuły, w tym tłumaczenia łacińskie z XV–XVII wieku, takie jak słynny Kanon medycyny Awicenny[17].

Mapy i manuskrypty z Biblioteki Dziedzictwa zostały zdigitalizowane i są dostępne dla zarejestrowanych użytkowników za pośrednictwem biblioteki on-line[1]. Części kolekcji o szczególnym znaczeniu zostały również bezpłatnie udostępnione użytkownikom na całym świecie za pośrednictwem Światowej Biblioteki Cyfrowej (WDL), którą wspiera finansowo QNL[1]. W sierpniu 2015 roku QNL została mianowana przez Międzynarodową Federację Stowarzyszeń i Instytucji Bibliotecznych Centrum Konserwacji i Konserwacji Języka Mówionego (PAC) regionu MENA[18][19].

Rysunek trzech nadmorskich miast w Arabii autorstwa Thomasa Elwona w latach 30. XIX wieku uzyskany z QDL.

Qatar Digital Library (QDL) powstała w wyniku współpracy nawiązanej w 2012 roku pomiędzy Fundacją Katarską, Katarską Biblioteką Narodową i British Library[20][21]. Jej celem była digitalizacja dziedzictwa arabskiej i islamskiej historii oraz udostępnienie jej publicznie za pośrednictwem QDL, którą uruchomiono w październiku 2014 roku[22][23]. Biblioteka cyfrowa, z interfejsem w języku angielskim i arabskim, udostępnia 1,5 miliona stron woluminów przechowywanych przez British Library, a dotyczących historii regionu Zatoki Perskiej. Należą do nich dokumenty pochodzące z połowy XVIII wieku i lat 50. XX wieku, pochodzące z indyjskich dokumentów państwowych i dokumentów prywatnych (w tym archiwa firmy East India Company i jej następców). 25 000 stron to średniowieczne arabskie rękopisy naukowe[24][25]. W ramach trzeciej fazy projektu, która została rozpoczęta w 2019 roku zaplanowano digitalizację kolejnych 900 000 stron[26].

W 2017 roku Fundacja Katarska podpisała umowę z prefektem Biblioteki Watykańskiej w której ustalono, że posiadane przez nią dokumenty arabskie i islamskie zostaną zdigitalizowane i udostępnione w katarskiej bibliotece cyfrowej[27].

  1. ↑ abcdef Lux, Claudia (2014). “Qatar National Library – Architecture as innovation in the Arab world.” International Federation of Library Associations and Institutions Journal, 40(3), 174-181; here: 176. Retrieved 2014-12-13 from http://www.ifla.org/publications/ifla-journal.
  2. ↑ Dar al-Kutub al-Qatariyya — Qatar, librarytechnology.org [dostęp 2020-01-12] .
  3. ↑ Hamilton, Reeve (2012 May 24). “Class of 2012 in Qatar savors the College Station connection.” New York Times.
  4. ↑ Qatar National Library Announces New Executive Director. Qatar National Library, qnl.qa [dostęp 2020-01-12] .
  5. ↑ Qatar National Library Building to Open in November. Qatar National Library, www.qnl.qa [dostęp 2020-01-12] .
  6. ↑ Qatar National Library opens for public from Tuesday, thepeninsulaqatar.com [dostęp 2020-01-12] .
  7. ↑ Our Building. Qatar National Library, www.qnl.qa [dostęp 2020-01-12] .
  8. ↑ Emir opens Qatar National Library, Gulf-Times, 17 kwietnia 2018 [dostęp 2020-01-12]  (arab.).
  9. ↑ Dyrektor BN gościem uroczystości inauguracyjnych Biblioteki Narodowej Kataru, Biblioteka Narodowa [dostęp 2020-01-12]  (pol.).
  10. ↑ AlysonA. Krueger AlysonA., Where Libraries are the Tourist Attractions, „The New York Times”, 10 sierpnia 2019, ISSN 0362-4331 [dostęp 2020-01-12]  (ang.).
  11. ↑ ab About the Library. Qatar National Library, www.qnl.qa [dostęp 2020-02-06] .
  12. ↑ Become a Member. Qatar National Library, www.qnl.qa [dostęp 2020-02-06] .
  13. ↑ Books/Articles/Multimedia. Qatar National Library, www.qnl.qa [dostęp 2020-02-06] .
  14. ↑ Courses and Activities. Qatar National Library, qnl.qa [dostęp 2020-01-12] [zarchiwizowane z adresu 2020-01-12] .
  15. ↑ Explore the Children’s Library. Qatar National Library, www.qnl.qa [dostęp 2020-01-12] .
  16. ↑ abc Heritage Library. Qatar National Library, www.qnl.qa [dostęp 2020-01-12] .
  17. ↑ ab Qatar National Library’s Brand Launch Heralds New Age of Knowledge Sharing. Qatar National Library, qnl.qa [dostęp 2020-01-12] .
  18. ↑ Library selected as regional centre to preserve heritage, thepeninsulaqatar.com [dostęp 2020-01-12] [zarchiwizowane z adresu 2018-02-27] .
  19. ↑ Conservation and Preservation. Qatar National Library, www.qnl.qa [dostęp 2020-01-12] .
  20. ↑ ABOUT THE QATAR DIGITAL LIBRARY [dostęp 2020-01-11] .
  21. ↑ One million rare, historical documents to go online, Gulf-Times, 19 stycznia 2015 [dostęp 2020-01-12]  (arab.).
  22. ↑ British Library Qatar Foundation partnership. Projects. British Library, The British Library [dostęp 2020-02-06] .
  23. ↑ Qatar Digital Library, Cogapp [dostęp 2020-01-12]  (ang.).
  24. ↑ Digitizing 1,000 years of Gulf history, Nature Middle East, DOI: 10.1038/nmiddleeast.2014.264 [dostęp 2020-02-06]  (ang.).
  25. ↑ MatthewM. Teller MatthewM., Tales from the India Office, „BBC News”, 22 października 2014 [dostęp 2020-02-06]  (ang.).
  26. ↑ QNL Extends Partnership with British Library. Qatar National Library, www.qnl.qa [dostęp 2020-01-12] .
  27. ↑ Katar i Watykan digitalizują rękopisy islamskie, DEON.pl [dostęp 2020-01-12]  (pol.).