Powiat zwoleński – Wikipedia, wolna encyklopedia

Posted on by

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Powiat zwoleński – powiat w Polsce (województwo mazowieckie), utworzony w 1999 roku w ramach reformy administracyjnej. Jego siedzibą jest miasto Zwoleń.

W skład powiatu wchodzą:

Według danych z 31 grudnia 2019 roku[2] powiat zamieszkiwało 36 166 osób. Natomiast według danych z 30 czerwca 2020 roku powiat zamieszkiwało 36 026 osób[3].

Powiat zwoleński powołano 1 października 1954 w województwie kieleckim, jako jeden z pierwszych powiatów utworzonych tuż po wprowadzeniu gromad w miejsce dotychczasowych gmin (29 września 1954) jako podstawowych jednostek administracyjnych PRL. Na powiat zwoleński złożyły się 1 miasto i 22 gromady, które wyłączono z dwóch powiatów w województwie kieleckim (w praktyce gromady te należały do tych powiatów przez zaledwie dwa dni)[4]:

  • z powiatu kozienickiego:
    • miasto Zwoleń
    • gromady Babin, Bartodzieje, Brzezinki Stare, Chechły, Czarnolas, Grabów nad Wisłą, Gródek Stary, Łagów, Ławeczko Nowe, Paciorkowa Wola, Policzna, Przyłęk, Rudki, Sarnów, Sucha, Sycyna, Strykowice Górne, Tczów Średni, Zawada Stara

31 grudnia 1959 roku zniesiono gromady[5]:

  • Babin (włączono do gromad Przyłęk i Grabów nad Wisłą)
  • Bartodzieje (włączono do gromad Brzezinki Stare i Tczów)

31 grudnia 1961 roku zniesiono gromadę Paciorkowa Wola (włączono do gromad Czarnolas, Policzna, Strykowice Górne i Grabów nad Wisłą)[6].

1 stycznia 1969 roku zniesiono gromady[7]:

  • Brzezinki Stare (włączono do gromady Tczów)
  • Pcin (włączono do gromad Jasieniec Solecki, Sycyna i Kazanów)
  • Zawada Stara (włączono do gromad Sarnów i Gródek Stary)

1 stycznia 1970 roku siedzibę gromady Strykowice Górne przeniesiono ze Strykowic Górnych do Zwolenia a nazwę gromady zmieniono na gromada Zwoleń[8].

Po zniesieniu gromad i reaktywacji gmin z dniem 1 stycznia 1973 roku powiat zwoleński podzielono na 1 miasto i 5 gmin[9] :

Po reformie administracyjnej obowiązującej od 1 czerwca 1975 roku terytorium zniesionego powiatu zwoleńskiego włączono do nowo utworzonego województwa radomskiego[10]. Wraz z reformą administracyjną z 1999 roku przywrócono w województwie mazowieckim powiat zwoleński o kształcie i podziale administracyjnym identycznych do tych z 1975 roku[11] (jedynie miasto i gminę Zwoleń połączono 1 stycznia 1992 roku we wspólną gminę miejsko-wiejską Zwoleń[12]). Porównując obszar dzisiejszego powiatu zwoleńskiego z obszarem z 1954 roku można zauważyć, że niektóre tereny znajdują się obecnie w powiatach kozienickim (Sarnów), radomskim (Sucha) i lipskim (Pcin od 1968 roku).

Liczba ludności (dane z 30 czerwca 2005):

  Ogółem Kobiety Mężczyźni
  osób % osób % osób %
Ogółem 37 232 100 18 723 50,29 18 509 49,71
Miasto 8164 21,93 4251 11,42 3913 10,51
Wieś 29 068 78,07 14 472 38,87 14 596 39,20
W tym miejscu powinien znaleźć się wykres. Z powodów technicznych nie może być wyświetlony. Więcej informacji
W tym miejscu powinien znaleźć się wykres. Z powodów technicznych nie może być wyświetlony. Więcej informacji
  • Piramida wieku mieszkańców powiatu zwoleńskiego w 2014 roku[13].

  1. ↑ Wyniki badań bieżących – Baza Demografia – Główny Urząd Statystyczny, demografia.stat.gov.pl [dostęp 2020-05-20] .
  2. ↑ l, Ludność. Stan i struktura ludności oraz ruch naturalny w przekroju terytorialnym (stan w dniu 31.12.2019), 31 grudnia 2019 .
  3. ↑ GUS, TABL. II. LUDNOŚĆ, RUCH NATURALNY ORAZ MIGRACJE LUDNOŚCI WEDŁUG POWIATÓW W PIERWSZYM PÓŁROCZU 2020 R., 30 czerwca 2020 .
  4. ↑ Dz.U. z 1954 r. nr 49, poz. 237
  5. ↑ Uchwała nr 14/59 z dnia 28.08.1959 § 16.1 WRN w Kielcach oraz Dz. Urz. WRN w Kielcach z dn. 21.12.1959, Nr 13 poz. 97
  6. ↑ Uchwała nr 23/61 § 19 pkt. 1 WRN w Kielcach oraz Dz. Urz. WRN w Kielcach z dn. 30 listopada 1961 r., Nr 14 poz. 129
  7. ↑ Uchwała nr XV/57/68 § 16 pkt. 2 WRN w Kielcach oraz Dz. Urz. WRN w Kielcach z dnia 23 .12 1968 r., Nr 27 poz. 224
  8. ↑ Uchwała IV/24/70 § 46 pkt. 1 WRN w Kielcach oraz Dz. Urz. WRN w Kielcach z dn. 12 .02 1970r, Nr 4 poz.28
  9. ↑ Polska – Zarys encyklopedyczny. PWN, 1974
  10. ↑ Dz.U. z 1975 r. nr 17, poz. 92
  11. ↑ Dz.U. z 1998 r. nr 103, poz. 652
  12. ↑ Dz.U. z 1991 r. nr 87, poz. 397
  13. ↑ Powiat zwoleński w liczbach, Polska w liczbach [dostęp 2016-01-21]  (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.