[{"@context":"http:\/\/schema.org\/","@type":"BlogPosting","@id":"https:\/\/wiki.edu.vn\/pl\/wiki\/2016\/11\/28\/psk31-wikipedia-wolna-encyklopedia\/#BlogPosting","mainEntityOfPage":"https:\/\/wiki.edu.vn\/pl\/wiki\/2016\/11\/28\/psk31-wikipedia-wolna-encyklopedia\/","headline":"PSK31 \u2013 Wikipedia, wolna encyklopedia","name":"PSK31 \u2013 Wikipedia, wolna encyklopedia","description":"PSK31 (skr\u00f3t ang. “Phase Shift Keying, 31 Baud”) \u2013 modulacja cyfrowa, stosowana w kr\u00f3tkofalarstwie. Umo\u017cliwia przeprowadzenie dwustronnej \u0142\u0105czno\u015bci pomi\u0119dzy operatorami,","datePublished":"2016-11-28","dateModified":"2016-11-28","author":{"@type":"Person","@id":"https:\/\/wiki.edu.vn\/pl\/wiki\/author\/lordneo\/#Person","name":"lordneo","url":"https:\/\/wiki.edu.vn\/pl\/wiki\/author\/lordneo\/","image":{"@type":"ImageObject","@id":"https:\/\/secure.gravatar.com\/avatar\/c9645c498c9701c88b89b8537773dd7c?s=96&d=mm&r=g","url":"https:\/\/secure.gravatar.com\/avatar\/c9645c498c9701c88b89b8537773dd7c?s=96&d=mm&r=g","height":96,"width":96}},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Enzyklop\u00e4die","logo":{"@type":"ImageObject","@id":"https:\/\/wiki.edu.vn\/wiki4\/wp-content\/uploads\/2023\/08\/download.jpg","url":"https:\/\/wiki.edu.vn\/wiki4\/wp-content\/uploads\/2023\/08\/download.jpg","width":600,"height":60}},"image":{"@type":"ImageObject","@id":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/thumb\/d\/df\/Amplitude_modulation.svg\/150px-Amplitude_modulation.svg.png","url":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/thumb\/d\/df\/Amplitude_modulation.svg\/150px-Amplitude_modulation.svg.png","height":"113","width":"150"},"url":"https:\/\/wiki.edu.vn\/pl\/wiki\/2016\/11\/28\/psk31-wikipedia-wolna-encyklopedia\/","wordCount":1575,"articleBody":"PSK31 (skr\u00f3t ang. “Phase Shift Keying, 31 Baud”) \u2013 modulacja cyfrowa, stosowana w kr\u00f3tkofalarstwie.  Umo\u017cliwia przeprowadzenie dwustronnej \u0142\u0105czno\u015bci pomi\u0119dzy operatorami, wymaga u\u017cycia komputera wraz z kart\u0105 d\u017awi\u0119kow\u0105 lub odpowiedniego modemu. Operator ma przed sob\u0105 okno konsolowe, tekst wprowadzany w to okno jest transmitowany do korespondenta\/korespondent\u00f3w. Transmisja odbywa si\u0119 dzi\u0119ki falom radiowym, w zakresach cz\u0119stotliwo\u015bci przydzielonych kr\u00f3tkofalowcom.Modulacja PSK31 zosta\u0142a stworzona przez Petera Martineza G3PLX na bazie pomys\u0142u Paw\u0142a Ja\u0142ochy SP9VRC. Od roku 1998 systematycznie zdobywa popularno\u015b\u0107, dzi\u0119ki bardzo dobrym parametrom transmisyjnym w warunkach du\u017cych zak\u0142\u00f3ce\u0144 radiowych (coraz bardziej zat\u0142oczone pasma kr\u00f3tkofalarskie). Ponadto cechuje si\u0119 bardzo ma\u0142\u0105 szeroko\u015bci\u0105 zajmowanego pasma.  ma\u0142a szeroko\u015b\u0107 zajmowanego pasma (31,25 Hz na poziomie -3 dB i 62 Hz na poziomie -64 dB)du\u017ca odporno\u015b\u0107 na zak\u0142\u00f3ceniaefektywna szybko\u015b\u0107 transmisji por\u00f3wnywalna z szybko\u015bci\u0105 dost\u0119pn\u0105 w RTTY \u2013 oko\u0142o 50 s\u0142\u00f3w na minut\u0119nie zapewnia bezb\u0142\u0119dnej transmisji \u2013 nie nadaje si\u0119 do przesy\u0142ania danych binarnych (przynajmniej bez wykorzystania mechanizm\u00f3w retransmisji\/korekcji b\u0142\u0119d\u00f3w w wy\u017cszych warstwach modelu OSI)transmisja synchronicznawykorzystanie algorytmu Viterbiego w modulacji QPSKTable of ContentsModulacja[edytuj | edytuj kod]Wariant BPSK[edytuj | edytuj kod]Wariant QPSK[edytuj | edytuj kod]Szybko\u015b\u0107 transmisji[edytuj | edytuj kod]Podniesiony kosinus[edytuj | edytuj kod]Varicode[edytuj | edytuj kod]Efektywno\u015b\u0107 energetyczna[edytuj | edytuj kod]Pasma KF[edytuj | edytuj kod]Pasma UKF[edytuj | edytuj kod]Modulacja[edytuj | edytuj kod]PSK31 opiera si\u0119 na modulacji fazy podno\u015bnej. Faza zale\u017cy od stanu logicznego nadawanego sygna\u0142u. Taki spos\u00f3b modulacji wymaga\u0142by istnienia sygna\u0142u odniesienia, bez kt\u00f3rego odbiorca nie wiedzia\u0142by kt\u00f3ra z faz odpowiada stanowi odniesienia. Dlatego zastosowano kluczowanie r\u00f3\u017cnicowe (zmiana fazy nadawanego sygna\u0142u oznacza zmian\u0119 stanu logicznego sygna\u0142u danych), kt\u00f3rego warianty stosowane w PSK31, znajduj\u0105 si\u0119 poni\u017cej:Wariant BPSK[edytuj | edytuj kod]Faza podno\u015bnej przyjmuje dwie warto\u015bci: 0 i 180 stopni. Brak mechanizmu korekcji b\u0142\u0119d\u00f3w, konieczna mniejsza dok\u0142adno\u015b\u0107 dostrojenia, ni\u017c w modulacji QPSK. Wariant ten sprawdza si\u0119 lepiej w przypadku wyst\u0119powania szum\u00f3w i zak\u0142\u00f3ce\u0144 o charakterze szumu bia\u0142ego.Wariant QPSK[edytuj | edytuj kod]Faza podno\u015bnej przyjmuje cztery warto\u015bci: 0, 90, 180 i 270 stopni. Sygna\u0142 sk\u0142ada si\u0119 z dw\u00f3ch podno\u015bnych, przesuni\u0119tych wzgl\u0119dem siebie o 90 stopni i modulowanych tak, jak w wariancie BPSK. Umo\u017cliwia to na przes\u0142anie dwa razy wi\u0119kszej ilo\u015bci informacji, w kanale o tej samej szeroko\u015bci. W emisji PSK31 wykorzystywane jest to do przesy\u0142ania nadmiarowych bit\u00f3w, dzi\u0119ki czemu mo\u017cliwa jest korekcja przek\u0142ama\u0144. Algorytm wykorzystywany do korekcji b\u0142\u0119d\u00f3w to Algorytm Viterbiego. Wprowadza on jednak op\u00f3\u017anienie rz\u0119du 640 ms, z uwagi na konieczno\u015b\u0107 odebrania wi\u0119kszej liczby bit\u00f3w. Ponadto jednoczesna transmisja dw\u00f3ch podno\u015bnych poci\u0105ga za sob\u0105 podzia\u0142 mocy nadajnika pomi\u0119dzy obydwa sygna\u0142y. Powoduje to spadek mocy, przypadaj\u0105cej na dan\u0105 podno\u015bn\u0105, o 3 dB, co poci\u0105ga za sob\u0105 spadek wsp\u00f3\u0142czynnika SNR.  Wariant ten sprawdza si\u0119 lepiej w przypadku zak\u0142\u00f3ce\u0144 impulsowych.Szybko\u015b\u0107 transmisji[edytuj | edytuj kod]Szybko\u015b\u0107 transmisji w PSK31 wynosi 31,25 bit\/s. Taka warto\u015b\u0107 zosta\u0142a wybrana nieprzypadkowo \u2013 uzyskano dzi\u0119ki temu zmian\u0119 fazy podno\u015bnej w momencie jej przej\u015bcia przez zero, co przyczyni\u0142o si\u0119 do dalszego zmniejszenia szeroko\u015bci zajmowanego pasma.Dzi\u0119ki zastosowaniu Varicode efektywna szybko\u015b\u0107 transmisji por\u00f3wnywalna jest z szybko\u015bci\u0105 dost\u0119pn\u0105 w RTTY \u2013 oko\u0142o 50 s\u0142\u00f3w na minut\u0119.Podniesiony kosinus[edytuj | edytuj kod]Poniewa\u017c widmo sygna\u0142u zmodulowanego przebiegiem prostok\u0105tnym (a w\u0142a\u015bnie taki charakter ma strumie\u0144 danych binarnych) teoretycznie jest niesko\u0144czone, a w praktyce bardzo szerokie, konieczne sta\u0142o si\u0119 zast\u0105pienie impuls\u00f3w prostok\u0105tnych, przez “bardziej \u0142agodny” przebieg. Dlatego zastosowano kosinusoidalny kszta\u0142t impuls\u00f3w, tzw. podniesionego kosinusa. Przyczyni\u0142o si\u0119 to do uzyskania bardzo ma\u0142ej szeroko\u015bci pasma.Varicode[edytuj | edytuj kod]W celu zakodowania symboli wprowadzanych z klawiatury (czyli zgodnych ze standardem ASCII) w PSK31 stosuje si\u0119 Varicode, kt\u00f3re jest implementacj\u0105 kodowania Huffmana. Dzi\u0119ki temu symbole wyst\u0119puj\u0105ce cz\u0119\u015bciej (w j\u0119zyku angielskim) kodowane s\u0105 mniejsz\u0105 ilo\u015bci\u0105 bit\u00f3w, co zwi\u0119ksza efektywn\u0105 szybko\u015b\u0107 transmisji. Podobny mechanizm zosta\u0142 zastosowany w alfabecie Morse`a.Ka\u017cdy znak, pierwotnie kodowany w ASCII, ma 8 bit\u00f3w, jednak dzi\u0119ki zastosowaniu Varicode \u015brednia d\u0142ugo\u015b\u0107 znaku uleg\u0142a skr\u00f3ceniu do 4,5 bita (dla tekstu pisanego w j\u0119zyku angielskim). W trakcie transmisji znaki oddzielone s\u0105 za pomoc\u0105 dw\u00f3ch bit\u00f3w o warto\u015bci logicznej zero. Efektywna d\u0142ugo\u015b\u0107 znaku wynosi wi\u0119c 6,5 bita.Efektywno\u015b\u0107 energetyczna[edytuj | edytuj kod]Do efektywnego odbioru sygna\u0142u PSK31 konieczny jest stosunek sygna\u0142-szum (SNR) na poziomie 4 dB, co owocuje zyskiem oko\u0142o 16 dB w stosunku do telegrafii (CW) o szeroko\u015bci pasma 500 Hz. Oznacza to, i\u017c aby uzyska\u0107 t\u0105 sam\u0105 jako\u015b\u0107 transmisji jak nadajnik PSK31 o mocy 5 W, nale\u017ca\u0142oby dysponowa\u0107 nadajnikiem telegraficznym o mocy 200 W. Zysk ten powi\u0119kszy zastosowanie filtru o mniejszej szeroko\u015bci pasma, ni\u017c 500 Hz.Niebagateln\u0105 zalet\u0105 PSK31 jest r\u00f3wnie\u017c to, i\u017c w pa\u015bmie sygna\u0142u SSB (modulacja ta jest najcz\u0119\u015bciej wykorzystywana przy przenoszeniu sygna\u0142u PSK31) mie\u015bci si\u0119 do 100 stacji nadaj\u0105cych omawian\u0105 emisj\u0105. Pozwala to na nas\u0142uch do 100 stacji bez przestrajania odbiornika (lub odbiornika wraz z nadajnikiem, tzw. TRX).Nale\u017cy tak\u017ce zadba\u0107 o odpowiednie dostosowanie napi\u0119cia audio (z sygna\u0142em PSK) dochodz\u0105ce do nadajnika (najcz\u0119\u015bciej polegaj\u0105ce na regulacji si\u0142y g\u0142osu wychodz\u0105cego z karty muzycznej komputera), gdy\u017c przesterowanie stopnia mocy b\u0119dzie powodowa\u0142o poszerzenie si\u0119 widma sygna\u0142u, co znacz\u0105co zmniejszy jego efektywno\u015b\u0107 i mo\u017ce zak\u0142\u00f3ca\u0107 s\u0105siaduj\u0105ce stacje.W celu odpowiedniego wysterowania nadajnika najcz\u0119\u015bciej zalecanym sposobem jest dostosowanie napi\u0119cia (si\u0142y g\u0142osu) tak, aby moc wyj\u015bciowa przy samej no\u015bnej BPSK (bez wprowadzania \u017cadnych znak\u00f3w) odpowiada\u0142a po\u0142owie mocy wyj\u015bciowej przy czystej sinusoidzie. Alternatywnym sposobem (zazwyczaj wygodniejszym) jest ustawienie si\u0142y g\u0142osu tak, aby wska\u017anik ALC na radiu znajdowa\u0142 si\u0119 w odpowiednim zakresie (zalecanym przez producenta dla danego modelu).Cz\u0119stotliwo\u015bci, na kt\u00f3rych mo\u017cna us\u0142ysze\u0107 stacje nadaj\u0105ce w PSK31 w regionie pierwszym IARU:Pasma KF[edytuj | edytuj kod]1 838 kHz3 580 kHz7 040 kHz10 140 kHz14 070 kHz18 100 kHz21 070 kHz24 920 kHz28 120 kHzW pasmach kr\u00f3tkofalowych podczas pracy PSK31, jak przy wi\u0119kszo\u015bci emisji cyfrowych, przyj\u0119\u0142o si\u0119 stosowanie wst\u0119gi g\u00f3rnej (USB) niezale\u017cnie od pasma. W praktyce, poza odpowiednim przestrojeniem radia, nie ma to znaczenia, ale pojawia si\u0119 kwestia odpowiedniego zapisania cz\u0119stotliwo\u015bci w tzw. logu, gdzie najwi\u0119cej os\u00f3b podaje cz\u0119stotliwo\u015b\u0107 wyt\u0142umionej no\u015bnej w modulacji USB.Pasma UKF[edytuj | edytuj kod]AnalogoweCyfroweSzerokopasmowe"},{"@context":"http:\/\/schema.org\/","@type":"BreadcrumbList","itemListElement":[{"@type":"ListItem","position":1,"item":{"@id":"https:\/\/wiki.edu.vn\/pl\/wiki\/#breadcrumbitem","name":"Enzyklop\u00e4die"}},{"@type":"ListItem","position":2,"item":{"@id":"https:\/\/wiki.edu.vn\/pl\/wiki\/2016\/11\/28\/psk31-wikipedia-wolna-encyklopedia\/#breadcrumbitem","name":"PSK31 \u2013 Wikipedia, wolna encyklopedia"}}]}]