[{"@context":"http:\/\/schema.org\/","@type":"BlogPosting","@id":"https:\/\/wiki.edu.vn\/pl\/wiki\/2016\/12\/27\/muzyka-prehistoryczna-wikipedia-wolna-encyklopedia\/#BlogPosting","mainEntityOfPage":"https:\/\/wiki.edu.vn\/pl\/wiki\/2016\/12\/27\/muzyka-prehistoryczna-wikipedia-wolna-encyklopedia\/","headline":"Muzyka prehistoryczna \u2013 Wikipedia, wolna encyklopedia","name":"Muzyka prehistoryczna \u2013 Wikipedia, wolna encyklopedia","description":"Z Wikipedii, wolnej encyklopedii Ten artyku\u0142 od 2013-11 wymaga zweryfikowania podanych informacji. Nale\u017cy poda\u0107 wiarygodne \u017ar\u00f3d\u0142a, najlepiej w formie przypis\u00f3w","datePublished":"2016-12-27","dateModified":"2016-12-27","author":{"@type":"Person","@id":"https:\/\/wiki.edu.vn\/pl\/wiki\/author\/lordneo\/#Person","name":"lordneo","url":"https:\/\/wiki.edu.vn\/pl\/wiki\/author\/lordneo\/","image":{"@type":"ImageObject","@id":"https:\/\/secure.gravatar.com\/avatar\/c9645c498c9701c88b89b8537773dd7c?s=96&d=mm&r=g","url":"https:\/\/secure.gravatar.com\/avatar\/c9645c498c9701c88b89b8537773dd7c?s=96&d=mm&r=g","height":96,"width":96}},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Enzyklop\u00e4die","logo":{"@type":"ImageObject","@id":"https:\/\/wiki.edu.vn\/wiki4\/wp-content\/uploads\/2023\/08\/download.jpg","url":"https:\/\/wiki.edu.vn\/wiki4\/wp-content\/uploads\/2023\/08\/download.jpg","width":600,"height":60}},"image":{"@type":"ImageObject","@id":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/thumb\/6\/64\/Question_book-4.svg\/50px-Question_book-4.svg.png","url":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/thumb\/6\/64\/Question_book-4.svg\/50px-Question_book-4.svg.png","height":"39","width":"50"},"url":"https:\/\/wiki.edu.vn\/pl\/wiki\/2016\/12\/27\/muzyka-prehistoryczna-wikipedia-wolna-encyklopedia\/","wordCount":1782,"articleBody":"Z Wikipedii, wolnej encyklopediiTen artyku\u0142 od 2013-11 wymaga zweryfikowania podanych informacji.Nale\u017cy poda\u0107 wiarygodne \u017ar\u00f3d\u0142a, najlepiej w formie przypis\u00f3w bibliograficznych.Cz\u0119\u015b\u0107 lub nawet wszystkie informacje w artykule mog\u0105 by\u0107 nieprawdziwe. Jako pozbawione \u017ar\u00f3de\u0142 mog\u0105 zosta\u0107 zakwestionowane i usuni\u0119te.Dok\u0142adniejsze informacje o tym, co nale\u017cy poprawi\u0107, by\u0107 mo\u017ce znajduj\u0105 si\u0119 w dyskusji tego artyku\u0142u. Po wyeliminowaniu niedoskona\u0142o\u015bci nale\u017cy usun\u0105\u0107 szablon {{Dopracowa\u0107}} z tego artyku\u0142u.Muzyka prehistoryczna (dawniej zwana muzyk\u0105 prymitywn\u0105) \u2013 muzyka kultur przedpi\u015bmiennych, maj\u0105ca pocz\u0105tek prawdopodobnie w paleolicie.Muzyka prehistoryczna teoretycznie obejmuje ca\u0142\u0105 muzyk\u0119 \u015bwiata, kt\u00f3ra istnia\u0142a przed pojawieniem si\u0119 jakichkolwiek, istniej\u0105cych do dzi\u015b, \u017ar\u00f3de\u0142 historycznych dotycz\u0105cych tej muzyki. Termin ten okre\u015bla r\u00f3wnie\u017c tradycyjn\u0105 muzyk\u0119 produkowan\u0105 przez niepi\u015bmienne kultury w czasach historycznych, na przyk\u0142ad tradycyjna muzyka przedpi\u015bmiennych plemion p\u00f3\u0142nocnoameryka\u0144skich lub muzyka australijskich Aborygen\u00f3w. Po muzyce prehistorycznej pojawia si\u0119 muzyka antyczna w r\u00f3\u017cnych cz\u0119\u015bciach \u015bwiata, ale nadal istniej\u0105ca w odosobnionych regionach. Zazwyczaj jednak poj\u0119cie muzyki prehistorycznej nie obejmuje produkowanej wsp\u00f3\u0142cze\u015bnie muzyki ludowej, tradycyjnej czy autochtonicznej.Muzyka prehistoryczna, wraz z muzyk\u0105 innych okres\u00f3w, wchodzi w zakres bada\u0144 archeologii muzyki.Spekulacje na temat ewolucyjnego pochodzenia muzyki[edytuj | edytuj kod]Badania nad ewolucyjnym pochodzeniem muzyki zacz\u0119\u0142y si\u0119 w drugiej po\u0142owie XIX wieku, a w wieku XX cz\u0119sto dyskutowane by\u0142o w ramach archeologii muzyki. Po ukazaniu si\u0119 zbioru artyku\u0142\u00f3w Pocz\u0105tki muzyki (Wallin, Merker, Brown, 2000)[1] pochodzenie muzyki sta\u0142o si\u0119 gor\u0105co dyskutowanym zagadnieniem w kontek\u015bcie ewolucji cz\u0142owieka. Istnieje obecnie wiele hipotez (niekoniecznie sprzecznych) dotycz\u0105cych pocz\u0105tk\u00f3w muzyki.Niekt\u00f3rzy sugeruj\u0105, \u017ce muzyka wywodzi si\u0119 z naturalnie wyst\u0119puj\u0105cych d\u017awi\u0119k\u00f3w i rytm\u00f3w. Stosuj\u0105c wzory, powt\u00f3rzenia i tonalno\u015b\u0107, muzyka mo\u017ce odzwierciedla\u0107 te zjawiska. Nawet dzisiaj w niekt\u00f3rych kulturach muzyka imituje naturalnie wyst\u0119puj\u0105ce d\u017awi\u0119ki. W niekt\u00f3rych przypadkach cecha ta zwi\u0105zana jest z praktykami szamanistycznymi. Mo\u017ce r\u00f3wnie\u017c s\u0142u\u017cy\u0107 rozrywce lub celom praktycznym (wabienie zwierzyny podczas \u0142ow\u00f3w).Opr\u00f3cz \u015bpiewaj\u0105cych ptak\u00f3w, obserwowano te\u017c ma\u0142py b\u0119bni\u0105ce w puste pniaki. Mimo \u017ce mog\u0142oby to s\u0142u\u017cy\u0107 terytorializmowi, sugeruje pewien stopie\u0144 kreatywno\u015bci i wydaje si\u0119 by\u0107 dialogiem sk\u0142adaj\u0105cym si\u0119 z wywo\u0142a\u0144 i odpowiedzi.Wyja\u015bnienie pochodzenia muzyki zale\u017cy od jej definicji. Je\u015bli za\u0142o\u017cymy, \u017ce jest form\u0105 umy\u015blnej manipulacji emocjonalnej, to muzyka w znanej nam postaci nie mog\u0142a istnie\u0107 przed nadej\u015bciem intencjonalno\u015bci – zdolno\u015bci do refleksji nad przesz\u0142o\u015bci\u0105 i przysz\u0142o\u015bci\u0105. W okresie pomi\u0119dzy 60 tys. a 30 tys. lat temu ludzie zacz\u0119li tworzy\u0107 sztuk\u0119 w postaci malowide\u0142 na \u015bcianach jaski\u0144, bi\u017cuterii itd. (eksplozja kulturalna). Zacz\u0119li r\u00f3wnie\u017c odprawia\u0107 ceremonie pogrzebowe. Je\u015bli za\u0142o\u017cymy, \u017ce te nowe formy zachowa\u0144 odzwierciedlaj\u0105 pojawienie si\u0119 intencjonalno\u015bci, to muzyka jak\u0105 znamy r\u00f3wnie\u017c musia\u0142a si\u0119 pojawi\u0107 w tym okresie.Z psychologicznego punktu widzenia, na pytanie o pochodzenie muzyki trudno jest odpowiedzie\u0107. Muzyka wywo\u0142uje silne emocje zmienne stany \u015bwiadomo\u015bci. Silne emocje na og\u00f3\u0142 kojarzone s\u0105 z ewolucj\u0105 (dob\u00f3r p\u0142ciowy i walka o przetrwanie). Ale nie ma wyra\u017anego zwi\u0105zku mi\u0119dzy muzyk\u0105 i doborem p\u0142ciowym czy te\u017c muzyk\u0105 i walk\u0105 o przetrwanie. Je\u015bli chodzi o dob\u00f3r p\u0142ciowy: osobniki muzykalne mog\u0105 u\u017cywa\u0107 muzyki do wabienia partner\u00f3w (podobnie jak samce ptak\u00f3w wabi\u0105 samice upierzeniem), ale jest to jedna z wielu funkcji muzyki i jeden z wielu sposob\u00f3w wabienia partner\u00f3w. Je\u015bli chodzi o walk\u0119 o przetrwanie: spo\u0142eczno\u015bci cechuj\u0105ce si\u0119 kultur\u0105 muzyczn\u0105 prawdopodobnie wygrywaj\u0105 walk\u0119 o przetrwanie, poniewa\u017c muzyka koordynuje ich emocje, pomaga w przekazywaniu wa\u017cnych komunikat\u00f3w w obr\u0119bie grupy (podczas rytua\u0142\u00f3w), wzmaga identyfikacj\u0119 z grup\u0105 i motywuje do wspomagania innych cz\u0142onk\u00f3w grupy. Jednak\u017ce trudno wykaza\u0107, \u017ce mechanizmy tego typu u\u0142atwiaj\u0105 przetrwanie jednej grupy w rywalizacji z innymi grupami. Gdy muzyka ju\u017c istnieje, mechanizmy tego typu mog\u0105 sprzyja\u0107 danej spo\u0142eczno\u015bci, ale nie wiadomo czy mo\u017cna nimi wyja\u015bni\u0107 pierwotne pochodzenie muzyki.Innym mo\u017cliwym wyja\u015bnieniem pochodzenia muzyki jest j\u0119zyk matczyny, czyli komunikacja s\u0142owno-gestykularna pomi\u0119dzy doros\u0142ymi (zwykle matkami) i niemowlakami. Taka forma komunikacji wymaga stosowania wzor\u00f3w melodycznych, rytmicznych i ruchowych oraz przekazywania intencji oraz znacze\u0144, i w tym sensie jest podobna do muzyki. Mowa matczyna spe\u0142nia dwie g\u0142\u00f3wne funkcje: wzmacniania wi\u0119zi mi\u0119dzy matk\u0105 i dzieckiem oraz pomagania dziecku w nauce j\u0119zyka. Obie te funkcje zwi\u0119kszaj\u0105 szanse przetrwania dziecka, zatem mog\u0105 podlega\u0107 naturalnej selekcji. Mowa matczyna sk\u0142ada si\u0119 ze s\u0142ownictwa gestykularnego, kt\u00f3re w r\u00f3\u017cnych kulturach jest podobne.Bruno Desch\u00eanes: Inuit Throat-Singing. The Magazine for Traditional Music Throughout the World, 2002. (ang.).Vilmos Di\u00f3szegi: S\u00e1m\u00e1nok nyom\u00e1ban Szib\u00e9ria f\u00f6ldj\u00e9n. Egy n\u00e9prajzi kutat\u00f3\u00fat t\u00f6rt\u00e9nete. Budapest: Magvet\u0151 K\u00f6nyvkiad\u00f3, 1960. (w\u0119g.). Vilmos Di\u00f3szegi: Tracing shamans in Siberia. The story of an ethnographical research expedition. Translated from Hungarian by Anita Rajkay Bab\u00f3. Oosterhout: Anthropological Publications, 1968. (ang.).Jean JacquesJ.J.\u00a0Nattiez\u00a0Jean JacquesJ.J., Inuit Games and Songs \u2022 Chants et Jeux des Inuit, Research Group in Musical Semiotics, Faculty of Music, University of Montreal\u00a0 (ang.).R Parncutt. Prenatal and infant conditioning, the mother schema, and the origins of music and religion.. \u201eMusicae Scientiae, Special issue on Music and Evolution (Ed. O. Vitouch & O. Ladinig), 119-150.\u201d, 2009. (ang.).\u00a0EH and Hagen. Did Neanderthals and other early humans sing? Seeking the biological roots of music in the loud calls of primates, lions, hyenas, and wolves. \u201eMusicae Scientiae\u201d, 2009. (ang.).\u00a0"},{"@context":"http:\/\/schema.org\/","@type":"BreadcrumbList","itemListElement":[{"@type":"ListItem","position":1,"item":{"@id":"https:\/\/wiki.edu.vn\/pl\/wiki\/#breadcrumbitem","name":"Enzyklop\u00e4die"}},{"@type":"ListItem","position":2,"item":{"@id":"https:\/\/wiki.edu.vn\/pl\/wiki\/2016\/12\/27\/muzyka-prehistoryczna-wikipedia-wolna-encyklopedia\/#breadcrumbitem","name":"Muzyka prehistoryczna \u2013 Wikipedia, wolna encyklopedia"}}]}]