[{"@context":"http:\/\/schema.org\/","@type":"BlogPosting","@id":"https:\/\/wiki.edu.vn\/pl\/wiki\/2017\/03\/27\/kartridz-wikipedia-wolna-encyklopedia\/#BlogPosting","mainEntityOfPage":"https:\/\/wiki.edu.vn\/pl\/wiki\/2017\/03\/27\/kartridz-wikipedia-wolna-encyklopedia\/","headline":"Kartrid\u017c \u2013 Wikipedia, wolna encyklopedia","name":"Kartrid\u017c \u2013 Wikipedia, wolna encyklopedia","description":"Z Wikipedii, wolnej encyklopedii Ten artyku\u0142 dotyczy no\u015bnika danych wykorzystywanego w konsolach do gier. Zobacz te\u017c: drukarka atramentowa. Kartrid\u017cem nazywa","datePublished":"2017-03-27","dateModified":"2017-03-27","author":{"@type":"Person","@id":"https:\/\/wiki.edu.vn\/pl\/wiki\/author\/lordneo\/#Person","name":"lordneo","url":"https:\/\/wiki.edu.vn\/pl\/wiki\/author\/lordneo\/","image":{"@type":"ImageObject","@id":"https:\/\/secure.gravatar.com\/avatar\/c9645c498c9701c88b89b8537773dd7c?s=96&d=mm&r=g","url":"https:\/\/secure.gravatar.com\/avatar\/c9645c498c9701c88b89b8537773dd7c?s=96&d=mm&r=g","height":96,"width":96}},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Enzyklop\u00e4die","logo":{"@type":"ImageObject","@id":"https:\/\/wiki.edu.vn\/wiki4\/wp-content\/uploads\/2023\/08\/download.jpg","url":"https:\/\/wiki.edu.vn\/wiki4\/wp-content\/uploads\/2023\/08\/download.jpg","width":600,"height":60}},"image":{"@type":"ImageObject","@id":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/thumb\/7\/72\/Disambig.svg\/25px-Disambig.svg.png","url":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/thumb\/7\/72\/Disambig.svg\/25px-Disambig.svg.png","height":"20","width":"25"},"url":"https:\/\/wiki.edu.vn\/pl\/wiki\/2017\/03\/27\/kartridz-wikipedia-wolna-encyklopedia\/","wordCount":1547,"articleBody":"Z Wikipedii, wolnej encyklopedii Ten artyku\u0142 dotyczy no\u015bnika danych wykorzystywanego w konsolach do gier. Zobacz te\u017c: drukarka atramentowa. Kartrid\u017cem nazywa si\u0119 r\u00f3wnie\u017c zbiornik z tuszem, niekiedy po\u0142\u0105czony z g\u0142owic\u0105, stanowi\u0105cy wymienny element drukarki atramentowej.Ten artyku\u0142 od 2016-06 wymaga zweryfikowania podanych informacji.Nale\u017cy poda\u0107 wiarygodne \u017ar\u00f3d\u0142a, najlepiej w formie przypis\u00f3w bibliograficznych.Cz\u0119\u015b\u0107 lub nawet wszystkie informacje w artykule mog\u0105 by\u0107 nieprawdziwe. Jako pozbawione \u017ar\u00f3de\u0142 mog\u0105 zosta\u0107 zakwestionowane i usuni\u0119te.Dok\u0142adniejsze informacje o tym, co nale\u017cy poprawi\u0107, by\u0107 mo\u017ce znajduj\u0105 si\u0119 w dyskusji tego artyku\u0142u. Po wyeliminowaniu niedoskona\u0142o\u015bci nale\u017cy usun\u0105\u0107 szablon {{Dopracowa\u0107}} z tego artyku\u0142u.          Kartrid\u017c (kartryd\u017c[1][2], ang.\u00a0ROM cartridge) \u2013 no\u015bnik danych sk\u0142adaj\u0105cy si\u0119 z pami\u0119ci ROM umieszczonej w obudowie z tworzywa sztucznego, zawieraj\u0105cy program komputerowy[3] (najcz\u0119\u015bciej gr\u0119).  Oprogramowanie zawarte w kartrid\u017cach jest zapisane trwale. Nie mo\u017ce by\u0107 wi\u0119c modyfikowane ani usuwane. Zawiera program w\u0142a\u015bciwy, gotowy do natychmiastowego uruchomienia poprzez wczytanie go do pami\u0119ci RAM i wywo\u0142anie poprzez tzw. autorun. Z zewn\u0105trz kartrid\u017c to plastikowe pude\u0142ko z naklejon\u0105 nalepk\u0105 przedstawiaj\u0105c\u0105 tytu\u0142 programu, nazw\u0119 producenta programu oraz nazw\u0119 konsoli\/komputera, dla kt\u00f3rego jest przeznaczony. Z jednej strony znajduje si\u0119 z\u0142\u0105cze kraw\u0119dziowe, umo\u017cliwiaj\u0105ce pod\u0142\u0105czenie do dedykowanego portu w konsoli\/komputerze. Wykonania poszczeg\u00f3lnych producent\u00f3w mog\u0105 do\u015b\u0107 znacznie r\u00f3\u017cni\u0107 si\u0119 od siebie, zar\u00f3wno budow\u0105 zewn\u0119trzn\u0105, jak i wewn\u0119trzn\u0105. W niekt\u00f3rych rozwi\u0105zaniach, wewn\u0105trz opr\u00f3cz pami\u0119ci ROM, znajduje si\u0119 r\u00f3wnie\u017c pomocniczy modu\u0142 pami\u0119ci RAM oraz dodatkowe uk\u0142ady kontrolera.Cz\u0119\u015b\u0107 kardid\u017cy posiada te\u017c pami\u0119\u0107 nieulotn\u0105 modyfikowaln\u0105, do zapisywania np. stanu gry. Realizowano to montuj\u0105c pami\u0119\u0107 flash, EEPROM lub niewielk\u0105 pami\u0119\u0107 RAM podtrzymywan\u0105 bateri\u0105 (rozwi\u0105zanie u\u017cywane przed rozpowszechnieniem pozosta\u0142ych typ\u00f3w).Kartrid\u017ce u\u017cywane by\u0142y g\u0142\u00f3wnie w konsolach gier wideo. Od lat 70. do p\u00f3\u017anych 90. by\u0142y jedynym u\u017cywanym w nich no\u015bnikiem. Kartrid\u017ce by\u0142y r\u00f3wnie\u017c popularnym no\u015bnikiem danych dla komputer\u00f3w o\u015bmiobitowych, zw\u0142aszcza Atari i Commodore oraz komputer\u00f3w standardu MSX. Pierwsz\u0105 konsol\u0105 u\u017cywaj\u0105c\u0105 kartrid\u017c\u00f3w jako no\u015bnika pami\u0119ci by\u0142a Fairchild Channel F. Za opracowanie tego rozwi\u0105zania w Fairchild odpowiedzialny by\u0142 zesp\u00f3\u0142 kierowany przez Jerry’ego Lawsona. Poszczeg\u00f3lni producenci stosowali r\u00f3\u017cne, niekompatybilne ze sob\u0105 rozwi\u0105zania. Zdarza\u0142y si\u0119 te\u017c sytuacje, gdzie gry przeznaczone na jeden system, by\u0142y niekompatybilne z tym samym systemem z innego regionu \u015bwiata \u2013 np. NES a Famicom[potrzebny\u00a0przypis]. Kartrid\u017ce r\u00f3\u017cni\u0142y si\u0119 mi\u0119dzy sob\u0105 zar\u00f3wno gabarytami, jak te\u017c wygl\u0105dem z\u0142\u0105cza. Oczywi\u015bcie oprogramowanie na poszczeg\u00f3lne maszyny, r\u00f3wnie\u017c by\u0142o mi\u0119dzy sob\u0105 niekompatybilne. Z\u0142ote lata kartrid\u017c\u00f3w przypada\u0142y na lata 80., gdy bezpo\u015bredni\u0105 konkurencj\u0119 dla nich stanowi\u0142y nap\u0119dy ta\u015bmowe \u2013 bardziej zawodne i wymagaj\u0105ce niepor\u00f3wnywalnie d\u0142u\u017cszego czasu na za\u0142adowanie programu (program z kartrid\u017c\u00f3w wczytywa\u0142 si\u0119 kilka sekund, podczas gdy ten sam program z \u201eta\u015bmy\u201d od kilku do kilkudziesi\u0119ciu minut).  Obecnie w konsolach oraz komputerach domowych kartrid\u017ce zosta\u0142y wyparte przez dyski optyczne (pocz\u0105tkowo p\u0142yty CD, p\u00f3\u017aniej DVD, a obecnie coraz cz\u0119\u015bciej przez Blu-ray, jak np. w konsolach PS3 firmy Sony). W wypadku konsoli przeno\u015bnych u\u017cywane s\u0105 nadal przez Nintendo oraz Sony w PS Vita, gdzie zast\u0105pi\u0142y no\u015bniki optyczne UMD stosowane w PSP.Konsole u\u017cywaj\u0105ce kartrid\u017c\u00f3w[edytuj | edytuj kod]AtariBandaiFairchild SemiconductorMattelNECNintendoSegaSNKSonyNokiaInne no\u015bniki danych u\u017cywane w konsolach gier wideo:\u2191 Kartrid\u017c. Wielki s\u0142ownik ortograficzny PWN. [dost\u0119p 2017-07-15].\u2191 Cartridge, kartryd\u017c, kartrid\u017c. Rada J\u0119zyka Polskiego. [dost\u0119p 2011-11-18].\u2191 Opis \u0142\u0105cza modu\u0142owych no\u015bnik\u00f3w programu w publikacji: Podstawy programowania Commodore64: modu\u0142y z programami u\u017cytkowymi lub grami (cartridge)"},{"@context":"http:\/\/schema.org\/","@type":"BreadcrumbList","itemListElement":[{"@type":"ListItem","position":1,"item":{"@id":"https:\/\/wiki.edu.vn\/pl\/wiki\/#breadcrumbitem","name":"Enzyklop\u00e4die"}},{"@type":"ListItem","position":2,"item":{"@id":"https:\/\/wiki.edu.vn\/pl\/wiki\/2017\/03\/27\/kartridz-wikipedia-wolna-encyklopedia\/#breadcrumbitem","name":"Kartrid\u017c \u2013 Wikipedia, wolna encyklopedia"}}]}]