[{"@context":"http:\/\/schema.org\/","@type":"BlogPosting","@id":"https:\/\/wiki.edu.vn\/pl\/wiki\/2017\/04\/28\/malula-wikipedia-wolna-encyklopedia\/#BlogPosting","mainEntityOfPage":"https:\/\/wiki.edu.vn\/pl\/wiki\/2017\/04\/28\/malula-wikipedia-wolna-encyklopedia\/","headline":"Malula \u2013 Wikipedia, wolna encyklopedia","name":"Malula \u2013 Wikipedia, wolna encyklopedia","description":"Z Wikipedii, wolnej encyklopedii Malula \u2013 klasztor \u015bw. Tekli Malula (arab.\u00a0\u200f\u0645\u0639\u0644\u0648\u0644\u0627\u200e, Ma\u02bfl\u016bl\u0101) \u2013 miasto w \u015brodkowo-zachodniej cz\u0119\u015bci Syrii u podn\u00f3\u017ca","datePublished":"2017-04-28","dateModified":"2017-04-28","author":{"@type":"Person","@id":"https:\/\/wiki.edu.vn\/pl\/wiki\/author\/lordneo\/#Person","name":"lordneo","url":"https:\/\/wiki.edu.vn\/pl\/wiki\/author\/lordneo\/","image":{"@type":"ImageObject","@id":"https:\/\/secure.gravatar.com\/avatar\/c9645c498c9701c88b89b8537773dd7c?s=96&d=mm&r=g","url":"https:\/\/secure.gravatar.com\/avatar\/c9645c498c9701c88b89b8537773dd7c?s=96&d=mm&r=g","height":96,"width":96}},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Enzyklop\u00e4die","logo":{"@type":"ImageObject","@id":"https:\/\/wiki.edu.vn\/wiki4\/wp-content\/uploads\/2023\/08\/download.jpg","url":"https:\/\/wiki.edu.vn\/wiki4\/wp-content\/uploads\/2023\/08\/download.jpg","width":600,"height":60}},"image":{"@type":"ImageObject","@id":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/thumb\/c\/ce\/Maaloula.jpg\/250px-Maaloula.jpg","url":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/thumb\/c\/ce\/Maaloula.jpg\/250px-Maaloula.jpg","height":"164","width":"250"},"url":"https:\/\/wiki.edu.vn\/pl\/wiki\/2017\/04\/28\/malula-wikipedia-wolna-encyklopedia\/","wordCount":908,"articleBody":"Z Wikipedii, wolnej encyklopedii  Malula \u2013 klasztor \u015bw. Tekli  Malula (arab.\u00a0\u200f\u0645\u0639\u0644\u0648\u0644\u0627\u200e, Ma\u02bfl\u016bl\u0101) \u2013 miasto w \u015brodkowo-zachodniej cz\u0119\u015bci Syrii u podn\u00f3\u017ca g\u00f3r Antyliban, oko\u0142o 50 kilometr\u00f3w na p\u00f3\u0142nocny wsch\u00f3d od stolicy kraju \u2013 Damaszku. Oko\u0142o 2000 mieszka\u0144c\u00f3w (2005).  O\u015brodek pielgrzymkowy dla chrze\u015bcijan \u2013 miejsce kultu \u015bwi\u0119tej Tekli oraz du\u017ca atrakcja turystyczna \u2013 znana z malowniczego po\u0142o\u017cenia w skalnym w\u0105wozie oraz zabytk\u00f3w sakralnych. Jest to jedno z trzech miejsc na \u015bwiecie (pozosta\u0142e to syryjskie wioski As-Sarcha i D\u017cabadin), gdzie zachowa\u0142 si\u0119 w codziennym u\u017cyciu zachodni dialekt j\u0119zyka aramejskiego, kt\u00f3rym prawdopodobnie pos\u0142ugiwa\u0142 si\u0119 Jezus Chrystus.Malula w staro\u017cytno\u015bci nosi\u0142a prawdopodobnie nazw\u0119 Calamona, za\u015b w okresie rzymskim Seliocopolis. W czasach bizantyjskich odgrywa\u0142a du\u017c\u0105 rol\u0119 religijn\u0105, w wiekach IV \u2013 VII by\u0142a siedzib\u0105 biskupa.Na stokach okolicznych wzg\u00f3rz znajduj\u0105 si\u0119 staro\u017cytne, wydr\u0105\u017cone w skale wapiennej grobowce.W zachodniej cz\u0119\u015bci Maluli znajduje si\u0119 klasztor \u015bw. Sergiusza i \u015bw. Bakchusa (Dajr Mar Sarkis). Patroni byli oficerami armii rzymskiej, kt\u00f3rzy ponie\u015bli \u015bmier\u0107 m\u0119cze\u0144sk\u0105 z powodu wyznawanej wiary ok. 303 r. Najstarsz\u0105 cz\u0119\u015b\u0107 stanowi ko\u015bci\u00f3\u0142 pw. \u015bw. Sergiusza. Zbudowano go przypuszczalnie pomi\u0119dzy 313 a 325 r. \u015aciany tr\u00f3jnawowej \u015bwi\u0105tyni pokrywaj\u0105, niedawno ods\u0142oni\u0119te, freski, a tak\u017ce liczne ikony. W\u015br\u00f3d nich znajduje si\u0119 r\u00f3wnie\u017c polski akcent, s\u0105 to dwie ikony podarowane przez genera\u0142a W\u0142adys\u0142awa Andersa, kt\u00f3ry przebywa\u0142 tutaj w 1943 r.  We wsi znajduje si\u0119 r\u00f3wnie\u017c prawos\u0142awny \u017ce\u0144ski monaster \u015bw. Tekli (Dajr Mar Takla)[1], uwa\u017canej za pierwsz\u0105 chrze\u015bcija\u0144sk\u0105 m\u0119czenniczk\u0119. Legenda g\u0142osi, \u017ce Tekla by\u0142a c\u00f3rk\u0105 gubernatora Ikonium (obecna Konya) w Azji Mniejszej. Tam zapozna\u0142a si\u0119 z naukami \u015bw. Paw\u0142a, co sprowadzi\u0142o na ni\u0105 gniew ojca. Wskutek odmowy wyrzeczenia si\u0119 wiary chrze\u015bcija\u0144skiej skazano j\u0105 na spalenie, jednak w niepoj\u0119ty spos\u00f3b zosta\u0142a ocalona; podobnie by\u0142o z kolejnymi pr\u00f3bami jej u\u015bmiercenia \u2013 ostatecznie uda\u0142o jej si\u0119 jednak uciec. W rzeczywisto\u015bci nie ma dowod\u00f3w, \u017ce taka osoba istnia\u0142a, a tym bardziej, \u017ce by\u0142a zwi\u0105zana z Malul\u0105, jednak panuje przekonanie, \u017ce ostatnie, pustelnicze lata swojego \u017cycia sp\u0119dzi\u0142a tutaj, w skalnej grocie, gdzie p\u00f3\u017aniej zosta\u0142a pochowana. Obecnie grota, wraz z wybudowanymi p\u00f3\u017aniej klasztorem i ko\u015bcio\u0142em, jest miejscem pielgrzymek; wierni wierz\u0105, \u017ce dost\u0105pi\u0105 tu uzdrowienia i b\u0142ogos\u0142awie\u0144stwa. W pobli\u017cu w\u0105ski, wapienny jar \u2013 kt\u00f3ry, wed\u0142ug legendy, powsta\u0142 w wyniku cudownego rozst\u0105pienia si\u0119 ska\u0142 przed \u015bw. Tekl\u0105, \u015bcigan\u0105 przez prze\u015bladowc\u00f3w.W czasie wojny domowej w Syrii Malula by\u0142a atakowana przez radykalnych islamist\u00f3w, kt\u00f3rzy grabili i palii chrze\u015bcija\u0144skie domy oraz ko\u015bcio\u0142y, a tak\u017ce zabijali mieszka\u0144c\u00f3w, kt\u00f3rzy nie poddali si\u0119 konwersji na islam[2]. Do powa\u017cnego ataku na miejscowo\u015b\u0107 dosz\u0142o we wrze\u015bniu 2013. W\u00f3wczas ekstremi\u015bci kontrolowali Malul\u0119 przez 11 dni[3]. D\u017cihady\u015bci ponownie zaj\u0119li Malul\u0119 na prze\u0142omie listopada i grudnia 2013 w trakcie kampanii w g\u00f3rach Kalamun. W\u00f3wczas radyka\u0142owie mordowali chrze\u015bcijan oraz m.in. spl\u0105drowali klasztor \u015bw. Tekli, z kt\u00f3rego uprowadzono 12 zakonnic[4]. Bandyci zrabowali wszystkie napotkane dzie\u0142a sztuki oraz wszelkie wyposa\u017cenie historycznych \u015bwi\u0105ty\u0144, sugeruj\u0105c potem, \u017ce sp\u0142on\u0119\u0142y w wznieconych przez nich po\u017carach[5]. Islami\u015bci niszczyli \u015bwi\u0119te dla chrze\u015bcijan budowle tak\u017ce od zewn\u0105trz, kradn\u0105c dzwony oraz pozbawiaj\u0105c \u015bwi\u0105tynie wie\u0144cz\u0105cych je krzy\u017cy. Nie oszcz\u0119dzili tak\u017ce g\u00f3ruj\u0105cej nad miastem figury Chrystusa. Rozpacz lokalnej spo\u0142eczno\u015bci, kt\u00f3ra przetrwa\u0142a dramatyczne wydarzenia, a kt\u00f3ra nadal walczy o swoje miasto w dawnym jego kszta\u0142cie, pot\u0119guje fakt, i\u017c padli ofiar\u0105 muzu\u0142man\u00f3w, kt\u00f3rym sami pomagali wznie\u015b\u0107 meczet, by i oni mieli swoje \u015bwi\u0119te miejsce. 14 kwietnia 2014 roku wojsko syryjskie odbi\u0142o Malul\u0119 z r\u0105k islamist\u00f3w ko\u0144cz\u0105c wojn\u0119 w tym rejonie.Joanna Siuchta: Malula. 1998-03. [dost\u0119p 2010-02-07]. (pol.)."},{"@context":"http:\/\/schema.org\/","@type":"BreadcrumbList","itemListElement":[{"@type":"ListItem","position":1,"item":{"@id":"https:\/\/wiki.edu.vn\/pl\/wiki\/#breadcrumbitem","name":"Enzyklop\u00e4die"}},{"@type":"ListItem","position":2,"item":{"@id":"https:\/\/wiki.edu.vn\/pl\/wiki\/2017\/04\/28\/malula-wikipedia-wolna-encyklopedia\/#breadcrumbitem","name":"Malula \u2013 Wikipedia, wolna encyklopedia"}}]}]