Perkozek australijski – Wikipedia, wolna encyklopedia

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Perkozek australijski[4] (Tachybaptus novaehollandiae) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny perkozów (Podicipedidae), zamieszkujący jeziora i rzeki Australazji oraz południowej i wschodniej Indonezji. Nie jest zagrożony.

Podgatunki i zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]

IOC wyróżnia 6 podgatunków T. novaehollandiae[5]:

Autorzy Handbook of the Birds of the World wyróżnili jeszcze jeden podgatunek, uznając go jednak za takson wątpliwy[6]:

  • T. n. timorensis (Mayr, 1943) – Timor

Perkozek australijski Nową Zelandię skolonizował niedawno – pierwszy lęg odnotowano tam w 1977 roku[7].

Należy do najmniejszych przedstawicieli swojej rodziny. Mierzy od 23 do 27 cm długości, waży 100–230 g[7].

Obie płcie są do siebie podobne. W szacie godowej upierzenie jest ciemnobrązowe z połyskliwą głową i karkiem oraz wyróżniającym się kasztanowym paskiem odchodzącym od oka w kierunku karku. Oko ma barwę żółtą. Pod okiem, w okolicach dzioba, znajduje się wyraźna żółta plama.

W szacie spoczynkowej barwy są bardziej matowe, plama pod okiem bielsza, a gardło i przód głowy biało-szare. W okresie tym podobny jest do perkoza sędziwego (Poliocephalus poliocephalus), których obszary występowania w dużym stopniu pokrywają się.

Jest doskonałym pływakiem oraz nurkiem. W momencie zagrożenia natychmiast nurkuje, przepływając spore odległości pod powierzchnią wody.

Żywi się głównie małymi rybami, ślimakami i owadami wodnymi, które łapie podczas nurkowań, a także roślinnością i małymi żabami[7].

Może wyprowadzić do trzech lęgów w sezonie[8]. Gniazduje samotnie[7]. Gniazdo to pływający kopiec roślinności, zwykle zakotwiczony do zanurzonej gałęzi lub trzcin. W zniesieniu 4–5 bladoniebieskich jaj[8]. Inkubacja trwa około 23 dni i zajmują się nią oboje rodzice. Pisklęta potrafią pływać wkrótce po wykluciu. Opiekują się nimi oboje rodzice, często wożąc je na grzbiecie. Po około 8 tygodniach od wyklucia młode stają się niezależne[7].

IUCN uznaje perkozka australijskiego za gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern) nieprzerwanie od 1988 (stan w 2020). Trend liczebności populacji uznawany jest za wzrostowy[3].

  1. Tachybaptus novaehollandiae, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online]  (ang.).
  2. J.F. Stephens: New Holland Grebe. W: G. Shaw: General zoology, or Systematic natural history. T. 13: Aves. Cz. 1. London: Printed for G. Kearsley, 1826, s. 18. (ang.).
  3. ab BirdLife International, Tachybaptus novaehollandiae, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2018 [online], wersja 2018-1 [dostęp 2018-09-16]  (ang.).
  4. Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Podicipedidae Bonaparte, 1831 – perkozy – Grebes (wersja: 2016-07-24). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-03-26].
  5. F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Grebes, flamingos. IOC World Bird List (v11.1). [dostęp 2021-03-26]. (ang.).
  6. Australasian Grebe (Tachybaptus novaehollandiae). IBC The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-05-01)]. (ang.).
  7. abcde Szabo, M.J.: Australasian Little Grebe. [w:] Miskelly, C.M. (ed.) New Zealand Birds Online [on-line]. 2013 [updated 2015]. [dostęp 2021-03-26]. (ang.).
  8. ab Australasian Grebe. [w:] Birds in Backyards [on-line]. BirdLife Australia. [dostęp 2021-03-26]. (ang.).