[{"@context":"http:\/\/schema.org\/","@type":"BlogPosting","@id":"https:\/\/wiki.edu.vn\/pl\/wiki\/2018\/01\/26\/przylepka-strzepiasta-wikipedia-wolna-encyklopedia\/#BlogPosting","mainEntityOfPage":"https:\/\/wiki.edu.vn\/pl\/wiki\/2018\/01\/26\/przylepka-strzepiasta-wikipedia-wolna-encyklopedia\/","headline":"Przylepka strz\u0119piasta \u2013 Wikipedia, wolna encyklopedia","name":"Przylepka strz\u0119piasta \u2013 Wikipedia, wolna encyklopedia","description":"Z Wikipedii, wolnej encyklopedii Przylepka strz\u0119piasta, tarczownica strz\u0119piasta (Montanelia panniformis (Nyl.) Divakar, A. Crespo, Wedin & Essl.) \u2013 gatunek grzyb\u00f3w","datePublished":"2018-01-26","dateModified":"2018-01-26","author":{"@type":"Person","@id":"https:\/\/wiki.edu.vn\/pl\/wiki\/author\/lordneo\/#Person","name":"lordneo","url":"https:\/\/wiki.edu.vn\/pl\/wiki\/author\/lordneo\/","image":{"@type":"ImageObject","@id":"https:\/\/secure.gravatar.com\/avatar\/c9645c498c9701c88b89b8537773dd7c?s=96&d=mm&r=g","url":"https:\/\/secure.gravatar.com\/avatar\/c9645c498c9701c88b89b8537773dd7c?s=96&d=mm&r=g","height":96,"width":96}},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Enzyklop\u00e4die","logo":{"@type":"ImageObject","@id":"https:\/\/wiki.edu.vn\/wiki4\/wp-content\/uploads\/2023\/08\/download.jpg","url":"https:\/\/wiki.edu.vn\/wiki4\/wp-content\/uploads\/2023\/08\/download.jpg","width":600,"height":60}},"image":{"@type":"ImageObject","@id":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/thumb\/f\/ff\/Montanelia_panniformis_T88_%282%29.JPG\/220px-Montanelia_panniformis_T88_%282%29.JPG","url":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/thumb\/f\/ff\/Montanelia_panniformis_T88_%282%29.JPG\/220px-Montanelia_panniformis_T88_%282%29.JPG","height":"165","width":"220"},"url":"https:\/\/wiki.edu.vn\/pl\/wiki\/2018\/01\/26\/przylepka-strzepiasta-wikipedia-wolna-encyklopedia\/","wordCount":999,"articleBody":"Z Wikipedii, wolnej encyklopedii      Przylepka strz\u0119piasta, tarczownica strz\u0119piasta (Montanelia panniformis (Nyl.) Divakar, A. Crespo, Wedin & Essl.) \u2013 gatunek grzyb\u00f3w z rodziny tarczownicowatych (Parmeliaceae)[1]. Ze wzgl\u0119du na symbioz\u0119 z glonami zaliczany jest do porost\u00f3w[2].  Pozycja w klasyfikacji wed\u0142ug Index Fungorum:  Montanelia, Parmeliaceae, Lecanorales, Lecanoromycetidae, Lecanoromycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi[1].Po raz pierwszy takson ten opisa\u0142 w 1860 r. William Nylander jako form\u0119 jednego z gatunk\u00f3w tarczownic (Parmelia prolixa f. panniformis). W 2012 r. przez grup\u0119 badaczy przeniesiony zosta\u0142 do nowo utworzonego rodzaju Montanelia i nowa nazwa zosta\u0142a uznana przez Index Fungorum[1].Synonimy nazwy naukowej[3]:Imbricaria prolixa var. panniformis (Nyl.) Arnold 1870Melanelia panniformis (Nyl.) Essl. 1978Parmelia olivacea var. panniformis Nyl. 1859Parmelia panniformis (Nyl.) Vain. 1881Parmelia prolixa f. panniformis (Nyl.) Nyl. 1860Nazwy polskie wed\u0142ug W. Fa\u0142tynowicza[2]. Obydwie s\u0105 niesp\u00f3jne z nazw\u0105 naukow\u0105, gdy\u017c obecnie gatunek ten nie jest zaliczany ani do rodzaju Melanelia (przylepka), ani Parmelia (tarczownica), lecz do rodzaju Montanelia niemaj\u0105cego polskiej nazwy[1].  PlechaListkowata, do\u015b\u0107 lu\u017ano przyro\u015bni\u0119ta do pod\u0142o\u017ca. Pojedyncza plecha osi\u0105ga \u015brednic\u0119 do 7, wyj\u0105tkowo do 10\u00a0cm, czasami s\u0105siednie plechy zlewaj\u0105 si\u0119 w jedn\u0105 du\u017c\u0105 plech\u0119. Obwodowa cz\u0119\u015b\u0107 plechy jest listkowata, \u015brodkowa zbudowana jest z drobniutkich odcink\u00f3w, czasami brak cz\u0119\u015bci listkowatej i w\u00f3wczas ca\u0142a plecha sk\u0142ada si\u0119 z drobniutkich \u0142atek. Zewn\u0119trzne listkowate odcinki maj\u0105 \u015brednic\u0119 1\u20131,5\u00a0mm a d\u0142ugo\u015b\u0107 do 5\u00a0mm, s\u0105 lekko wci\u0119te lub rozga\u0142\u0119zione, a ich powierzchnia jest pomarszczona lub do\u0142eczkowata. Odcinki \u015brodkowe maj\u0105 szeroko\u015b\u0107 0,1 \u2013 0,3\u00a0mm i d\u0142ugo\u015b\u0107 do 0,5\u00a0mm, s\u0105 p\u0142askie lub zwini\u0119te, pojedyncze lub podzielone i zwykle zachodz\u0105 na siebie tworz\u0105c g\u0119ste skupisko \u0142atek. G\u00f3rna powierzchnia plechy ma barw\u0119 ciemnooliwkow\u0105, oliwkowobrunatn\u0105, oliwkowobr\u0105zow\u0105 lub ciemnobr\u0105zow\u0105, jest matowa lub nieco b\u0142yszcz\u0105ca, czasami nieco opr\u00f3szona. Brak na niej pseudocyfellii i izydi\u00f3w. Dolna strona plechy jest pomarszczona lub do\u0142eczkowana i w \u015brodku czarna, na obwodzie brunatna. Posiada nieliczne, czarne chwytniki[4][5].OwocnikiApotecja lekanorowe wyst\u0119puj\u0105 rzadko. Maj\u0105 \u015brednic\u0119  do 2,5\u00a0mm, ciemnobrunatne tarczki i z\u0105bkowany brze\u017cek. W jednym worku powstaje 8 askospor[4]. S\u0105 grubo\u015bcienne, elipsoidalne, bezbarwne i maj\u0105 rozmiary 9\u201311,5 \u00d7 4,5\u20137  \u03bcm. Licznie natomiast wyst\u0119puj\u0105 zanurzone w plesze pyknidia. Powstaj\u0105 w nich pykniospory o rozmiarach, (4) 5\u20137 \u00a0\u00d7\u00a01\u00a0\u03bcm[5].Reakcje barwneKora K, C, KC\u2013, P\u2013, HNO3\u2013, rdze\u0144 K, C, KC\u2013 lub rzadko KC+ s\u0142aby r\u00f3\u017cowy, P\u2013 . Kwasy porostowe: g\u0142\u00f3wnie perlatolit i kwas stenosporowy, w \u015bladowych ilo\u015bciach[5].Wyst\u0119puje w Ameryce P\u00f3\u0142nocnej, Azji i Europie[6]. W Polsce jest gatunkiem rzadkim. Dawniej (przed 1936 r.) notowana by\u0142a na [Pojezierzu Ba\u0142tyckim, Wy\u017cynie \u015arodkowoma\u0142opolskiej i w Karpatach Centralnych[2], obecnie z rzadka wyst\u0119puje tylko w Sudetach i Tatrach[4]. Znajduje si\u0119 na Czerwonej li\u015bcie ro\u015blin i grzyb\u00f3w Polski. Ma status CR \u2013 gatunek krytycznie zagro\u017cony (na granicy wymarcia)[7]. W Polsce podlega\u0142a \u015bcis\u0142ej ochronie gatunkowej w latach 2004-2014, od pa\u017adziernika 2014 r. zosta\u0142a wykre\u015blona z listy gatunk\u00f3w chronionych[8] (wyst\u0119puje bowiem tylko na podlegaj\u0105cych ochronie obszarach park\u00f3w narodowych \u2013 Tatrza\u0144skiego i Karkonoskiego).Ro\u015bnie na ska\u0142ach krzemianowych, w miejscach dobrze o\u015bwietlonych, lub nieco tylko zacienionych[4].Na ska\u0142ach ro\u015bnie kilka podobnych gatunk\u00f3w porost\u00f3w li\u015bciastych, jednak morfologicznie mo\u017cna je do\u015b\u0107 \u0142atwo odr\u00f3\u017cni\u0107:Identyfikatory zewn\u0119trzne\u00a0(takson):"},{"@context":"http:\/\/schema.org\/","@type":"BreadcrumbList","itemListElement":[{"@type":"ListItem","position":1,"item":{"@id":"https:\/\/wiki.edu.vn\/pl\/wiki\/#breadcrumbitem","name":"Enzyklop\u00e4die"}},{"@type":"ListItem","position":2,"item":{"@id":"https:\/\/wiki.edu.vn\/pl\/wiki\/2018\/01\/26\/przylepka-strzepiasta-wikipedia-wolna-encyklopedia\/#breadcrumbitem","name":"Przylepka strz\u0119piasta \u2013 Wikipedia, wolna encyklopedia"}}]}]