[{"@context":"http:\/\/schema.org\/","@type":"BlogPosting","@id":"https:\/\/wiki.edu.vn\/pl\/wiki\/2018\/04\/01\/parc-nacional-daiguestortes-i-estany-de-sant-maurici-wikipedia-wolna-encyklopedia\/#BlogPosting","mainEntityOfPage":"https:\/\/wiki.edu.vn\/pl\/wiki\/2018\/04\/01\/parc-nacional-daiguestortes-i-estany-de-sant-maurici-wikipedia-wolna-encyklopedia\/","headline":"Parc Nacional d\u2019Aig\u00fcestortes i Estany de Sant Maurici \u2013 Wikipedia, wolna encyklopedia","name":"Parc Nacional d\u2019Aig\u00fcestortes i Estany de Sant Maurici \u2013 Wikipedia, wolna encyklopedia","description":"Z Wikipedii, wolnej encyklopedii Parc Nacional d\u2019Aig\u00fcestortes i Estany de Sant Maurici Jezioro Sant Maurici park narodowy Pa\u0144stwo \u00a0Hiszpania Po\u0142o\u017cenie","datePublished":"2018-04-01","dateModified":"2018-04-01","author":{"@type":"Person","@id":"https:\/\/wiki.edu.vn\/pl\/wiki\/author\/lordneo\/#Person","name":"lordneo","url":"https:\/\/wiki.edu.vn\/pl\/wiki\/author\/lordneo\/","image":{"@type":"ImageObject","@id":"https:\/\/secure.gravatar.com\/avatar\/c9645c498c9701c88b89b8537773dd7c?s=96&d=mm&r=g","url":"https:\/\/secure.gravatar.com\/avatar\/c9645c498c9701c88b89b8537773dd7c?s=96&d=mm&r=g","height":96,"width":96}},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Enzyklop\u00e4die","logo":{"@type":"ImageObject","@id":"https:\/\/wiki.edu.vn\/wiki4\/wp-content\/uploads\/2023\/08\/download.jpg","url":"https:\/\/wiki.edu.vn\/wiki4\/wp-content\/uploads\/2023\/08\/download.jpg","width":600,"height":60}},"image":{"@type":"ImageObject","@id":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/thumb\/7\/7d\/Sant_Maurici_lake%2C_Aig%C3%BCestortes_i_Estany_de_Sant_Maurici_National_Park%2C_Spain_-_Diliff.jpg\/240px-Sant_Maurici_lake%2C_Aig%C3%BCestortes_i_Estany_de_Sant_Maurici_National_Park%2C_Spain_-_Diliff.jpg","url":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/thumb\/7\/7d\/Sant_Maurici_lake%2C_Aig%C3%BCestortes_i_Estany_de_Sant_Maurici_National_Park%2C_Spain_-_Diliff.jpg\/240px-Sant_Maurici_lake%2C_Aig%C3%BCestortes_i_Estany_de_Sant_Maurici_National_Park%2C_Spain_-_Diliff.jpg","height":"160","width":"240"},"url":"https:\/\/wiki.edu.vn\/pl\/wiki\/2018\/04\/01\/parc-nacional-daiguestortes-i-estany-de-sant-maurici-wikipedia-wolna-encyklopedia\/","wordCount":3825,"articleBody":"Z Wikipedii, wolnej encyklopediiParc Nacional d\u2019Aig\u00fcestortes i Estany de Sant MauriciJezioro Sant Mauricipark narodowyPa\u0144stwo\u00a0HiszpaniaPo\u0142o\u017cenieKataloniaData utworzenia1955Akt prawnyDecreto de 21 de octubre de 1955 de creaci\u00f3n del Parque Nacional de Aig\u00fcestortes i Estany de Sant MauriciPowierzchnia141,19 km\u00b2Po\u0142o\u017cenie na mapie KataloniiParc Nacional d\u2019Aig\u00fcestortes i Estany de Sant MauriciPo\u0142o\u017cenie na mapie HiszpaniiParc Nacional d\u2019Aig\u00fcestortes i Estany de Sant Maurici42\u00b035\u203213\u2033N\u00a00\u00b058\u203228\u2033E\/42,586944\u00a00,974444Strona internetowa  Jedno z jezior polodowcowychParc Nacional d\u2019Aig\u00fcestortes i Estany de Sant Maurici[1] (hiszp. Parque Nacional de Aig\u00fcestortes y Lago de San Mauricio) \u2013 park narodowy w Hiszpanii, jedyny park narodowy na terenie Katalonii, utworzony w 1955 roku.Park zosta\u0142 utworzony dekretem z 21 pa\u017adziernika 1955 roku[2] \u2013 by\u0142 to pi\u0105ty park narodowy utworzony na terenie Hiszpanii[3]. Pocz\u0105tkowo obejmowa\u0142 ochron\u0105 98,51 km\u00b2 Pirenej\u00f3w[3]. Wi\u0119kszo\u015b\u0107 grunt\u00f3w by\u0142a w\u0142asno\u015bci\u0105 prywatn\u0105 i na terenach parku prowadzono dzia\u0142alno\u015b\u0107 le\u015bn\u0105 do 1975 roku, kiedy uchwalono w Hiszpanii ustaw\u0119 o obszarach chronionych[3]. 30 marca 1988 roku ustanowiono nowe prawo zakazuj\u0105ce wszelkich interwencji, kt\u00f3re mog\u0142yby zaburzy\u0107 naturalne systemy parku[3]. Wyznaczono w\u00f3wczas r\u00f3wnie\u017c otulin\u0119 obszaru ochronnego, kt\u00f3ra gwarantowa\u0142a ca\u0142kowit\u0105 ochron\u0119 zasob\u00f3w naturalnych parku[3]. Obszar parku zwi\u0119kszono do 102,3 km\u00b2, a p\u00f3\u017aniej w 1996 roku do 141,19 km\u00b2[3]. Jest to jedyny park narodowy na terenie Katalonii[4].Park obejmuje ochron\u0105 polodowcowy g\u00f3rzysty krajobraz Pirenej\u00f3w[5]. Centrum parku tworzy masyw zbudowany ze ska\u0142 granitowych licz\u0105cych oko\u0142o 300 milion\u00f3w lat, otoczonych przez ska\u0142y osadowe, \u0142upki i wapienie, kt\u00f3re uleg\u0142y sfa\u0142dowaniu w okresie paleozoiku[6]. Ca\u0142o\u015b\u0107 zosta\u0142a poddana kolejnemu sfa\u0142dowaniu w okresie trzeciorz\u0119du[6]. W okresie czwartorz\u0119du obszar pokry\u0142y lodowce, kt\u00f3rych dzia\u0142alno\u015b\u0107 erozyjna wp\u0142yn\u0119\u0142a na ostateczne ukszta\u0142towanie terenu[6]. Oko\u0142o 50 tys. lat temu du\u017ce lodowce wyrze\u017abi\u0142y U-kszta\u0142tne doliny, pozostawiaj\u0105c po sobie ogromne kary i liczne jeziora[6]. Park nazywany jest czasem \u201eparkiem 200 jezior\u201d[6].Flora i fauna[edytuj | edytuj kod]Z uwagi m.in. na du\u017c\u0105 rozpi\u0119to\u015b\u0107 wysoko\u015bci (1200\u20133029 m n.p.m.) park charakteryzuje si\u0119 du\u017c\u0105 r\u00f3\u017cnorodno\u015bci\u0105 biologiczn\u0105[7]. Wyst\u0119puj\u0105 tutaj wyra\u017ane strefy wysoko\u015bciowe[7]:Pi\u0119tro reglowe na wysoko\u015bci 1800 m poro\u015bni\u0119te lasami li\u015bciastymi z d\u0119bem omszonym i bukiem zwyczajnym, gdzie posadzono r\u00f3wnie\u017c lasy sosnowe.Pi\u0119tro subalpejskie na wysoko\u015bci 2300\u20132400 m z lasami jod\u0142owymi, a w wy\u017cszych partiach sosnowymi; polany utworzone przez cz\u0142owieka pod pastwiska porastaj\u0105 m.in. maliny, wierzb\u00f3wki i naparstnice. W lasach sosnowych wyst\u0119puje m.in. r\u00f3\u017canecznik alpejski, bor\u00f3wka czarna, ja\u0142owiec pospolity i m\u0105cznica lekarska.Pi\u0119tro alpejskie powy\u017cej 2400 m z alpejskimi \u0142\u0105kami, gdzie rosn\u0105 m.in. trawy Festuca eskia, bli\u017aniczki, goryczki i gdzie wyst\u0119puje Ranunculus pyrenaeus i lepnica bez\u0142odygowa.Pi\u0119tro subniwalne obejmuje najwy\u017csze, skaliste cz\u0119\u015bci parku powy\u017cej 2700 m, gdzie szczeliny i os\u0142oni\u0119te zag\u0142\u0119bienia skalne porastaj\u0105 m.in. storczyki i rosiczki.Na terenie parku wyst\u0119puje prawie 200 gatunk\u00f3w kr\u0119gowc\u00f3w[8]. Ssaki reprezentuj\u0105 m.in. kozice po\u0142udniowe, dziki, gronostaje, \u015bwistaki i sarny[8]. W\u015br\u00f3d ptak\u00f3w w lasach spotka\u0107 mo\u017cna m.in. dzi\u0119cio\u0142a czarnego, g\u0142uszca, w\u0142ochatk\u0119 zwyczajn\u0105 i krzy\u017codzioba \u015bwierkowego, nad nagimi zboczami zobaczy\u0107 mo\u017cna m.in. s\u0119pa p\u0142owego, or\u0142a przedniego i or\u0142os\u0119pa, a na \u0142\u0105kach alpejskich m.in. pardw\u0119 g\u00f3rsk\u0105, p\u0142ochacza halnego, \u015bnie\u017ck\u0119 zwyczajn\u0105 i wieszczka[8]. W\u015br\u00f3d p\u0142az\u00f3w wyr\u00f3\u017cniaj\u0105 si\u0119 traszka pirenejska, \u017cmija \u017cebrowana i gniewosz plamisty[8]. W wodach parku \u017cyj\u0105 pstr\u0105gi potokowe[8].\u2191 AgnieszkaA.\u00a0Pietrzak\u00a0AgnieszkaA., Hiszpania, [w:] Europa, [w:] Nazewnictwo Geograficzne \u015awiata [online], Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej przy G\u0142\u00f3wnym Geodecie Kraju, t. II, Warszawa: G\u0142\u00f3wny Urz\u0105d Geodezji i Kartografii, 2010 (12), s. 93, ISBN\u00a0978-83-254-0825-1 [dost\u0119p 2019-08-31]\u00a0 (pol.).???\u2191 Decreto de 21 de octubre de 1955 de creaci\u00f3n del Parque Nacional de Aig\u00fcestortes i Estany de Sant Maurici, [w:] parcsnaturals.gencat.cat [online] [dost\u0119p 2019-08-31] [zarchiwizowane z adresu 2016-09-29]\u00a0 (hiszp.).\u2191 abcdef Generalitat deG.\u00a0Catalunya\u00a0Generalitat deG., History of the Park\u2019s Protection, [w:] parcsnaturals.gencat.cat [online] [dost\u0119p 2019-08-31] [zarchiwizowane z adresu 2019-08-31]\u00a0 (ang.).\u2191 Generalitat deG.\u00a0Catalunya\u00a0Generalitat deG., Aig\u00fcestortes and Sant Maurici Lake, [w:] parcsnaturals.gencat.cat [online] [dost\u0119p 2019-08-31] [zarchiwizowane z adresu 2019-08-30]\u00a0 (ang.).\u2191 Generalitat deG.\u00a0Catalunya\u00a0Generalitat deG., Landscape, [w:] parcsnaturals.gencat.cat [online] [dost\u0119p 2019-08-31] [zarchiwizowane z adresu 2019-08-31]\u00a0 (ang.).\u2191 abcde Generalitat deG.\u00a0Catalunya\u00a0Generalitat deG., Geology and Geomorphology, [w:] parcsnaturals.gencat.cat [online] [dost\u0119p 2019-08-31] [zarchiwizowane z adresu 2019-08-31]\u00a0 (ang.).\u2191 ab Generalitat deG.\u00a0Catalunya\u00a0Generalitat deG., Flora and Vegetation, [w:] parcsnaturals.gencat.cat [online] [dost\u0119p 2019-08-31] [zarchiwizowane z adresu 2019-08-31]\u00a0 (ang.).\u2191 abcde Generalitat deG.\u00a0Catalunya\u00a0Generalitat deG., Fauna, [w:] parcsnaturals.gencat.cat [online] [dost\u0119p 2019-08-31] [zarchiwizowane z adresu 2019-08-31]\u00a0 (ang.)."},{"@context":"http:\/\/schema.org\/","@type":"BreadcrumbList","itemListElement":[{"@type":"ListItem","position":1,"item":{"@id":"https:\/\/wiki.edu.vn\/pl\/wiki\/#breadcrumbitem","name":"Enzyklop\u00e4die"}},{"@type":"ListItem","position":2,"item":{"@id":"https:\/\/wiki.edu.vn\/pl\/wiki\/2018\/04\/01\/parc-nacional-daiguestortes-i-estany-de-sant-maurici-wikipedia-wolna-encyklopedia\/#breadcrumbitem","name":"Parc Nacional d\u2019Aig\u00fcestortes i Estany de Sant Maurici \u2013 Wikipedia, wolna encyklopedia"}}]}]