Nowe Skalmierzyce (stacja kolejowa) – Wikipedia, wolna encyklopedia

Posted on by

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Nowe Skalmierzyce – stacja kolejowa pasażerska i towarowa w Nowych Skalmierzycach, położona we wschodniej części miasta. Gmach dworca został wpisany do rejestru zabytków w 2017 roku pod nazwą: budynek dworca celnego w zespole stacji granicznej Skalmierzyce[1].

W roku 2017 stacja obsługiwała 20–49 pasażerów na dobę[2].

Pierwszy dworzec z 1896[edytuj | edytuj kod]

31 stycznia 1896 roku po otrzymaniu koncesji Towarzystwa Budowy Dróg Żelaznych otwarto linię kolejową do Ostrowa Wielkopolskiego przez Śliwniki, Ociąż i Czekanów[3] – budynek starego dworca usytuowany w centrum miasta na Placu Wolności pełni obecnie funkcje mieszkalne.

Drugi dworzec z lat 1905–1906[edytuj | edytuj kod]

Dworzec kolejowy w 1918 roku

Po wybudowaniu transgranicznego odcinka linii kolejowej z Nowych Skalmierzyc (ówczesny zabór pruski) przez Szczypiorno do Kalisza (ówczesne Cesarstwo Rosyjskie) w dniu 28 października 1906 roku zainicjowano połączenie z systemem Kolei Warszawsko-Kaliskiej[3]. W latach 1905–1906 wzniesiono okazały neogotycki gmach dworca według projektu architekta Bluncka[4]. Po jednej stronie dworca podjeżdzały pociągi z Prus o rozstawie szyn 143,5 cm, po drugiej z Rosji o szerszej rozstawie szyn 152,4 cm[4]. W 1913 roku doszło tu do spotkania cesarza Wilhelma II i cara Mikołaja II[3].

Od 1906 roku przez stację kursowały pociągi relacji: Warszawa Kaliska ↔ Wrocław Główny i Warszawa Kaliska ↔ Poznań Główny. Po 1919 roku stacja straciła rolę granicznej; w 1922 roku po wybudowaniu linii przez Kutno, wycofano połączenia kolejowe z Warszawy do Poznania.

Od lat 90. XX wieku[edytuj | edytuj kod]

W latach 90. XX wieku liczba kursujących pociągów ze stacji stopniowo malała a dworzec zaczął niszczeć w dużej mierze stojąc opustoszały. W 2001 roku zlikwidowano na stacji posterunek dyżurnego ruchu peronowego oraz zamknięto kasy biletowe[5].

Modernizacja[edytuj | edytuj kod]

29 grudnia 2015 roku drogą darowizny od Polskich Kolei Państwowych dworzec przejęły władze Gminy i Miasta Nowe Skalmierzyce, które planują jego gruntowną rewitalizację wraz z adaptacją pomieszczeń dworca dla organizacji pozarządowych, ośrodka kultury, sali widowiskowo-kinowej oraz USC przy jednoczesnym zachowaniu dotychczasowej funkcji budynku jako dworca kolejowego[6]. W 2016 roku rozpoczęto proces modernizacji dworca w tym m.in. naprawę dachu o powierzchni ok. 1 800 m²[7].

W latach 2017–2018 na stacji zatrzymywały się pociągi InterCity na trasie Węgliniec ↔ Legnica ↔ Wrocław Główny ↔ Warszawa Wschodnia ↔ Białystok.

W 2020 roku podczas remontu poczekalni, znaleziono zamurowaną w ścianie butelkę z listem z 15 marca 1941 roku. Autorami listu byli dwaj murarze z Kalisza (Jan Karalewski i Władysław Sobański), naoczni świadkowie przymusowych wywózek ludności w czasie okupacji hitlerowskiej[8][9].

Na stacji kolejowej w Nowych Skalmierzycach zatrzymują się pociągi Kolei Wielkopolskich, Polregio zapewniające docelowy dojazd do trzech aglomeracji tj.: Łodzi (119 km), Poznania (126/132 km) i Warszawy (268 km) oraz najbliższych miast Kalisza (7 km) i Ostrowa Wielkopolskiego (17 km).

Kierunki podróży (22. 11. 2022)[10]:

Boczna elewacja dworca kolejowego w Nowych Skalmierzycach
  1. ↑ Zestawienia zabytków nieruchomych, www.nid.pl [dostęp 2021-02-04] .
  2. ↑ Największe i najmniejsze stacje w Polsce. [w:] utk.gov.pl [on-line]. [dostęp 2019-12-18].
  3. ↑ abc A. Liebert: Dworzec w Nowych Skalmierzycach. noweskalmierzyce.pl. [dostęp 2015-01-31]. (pol.).
  4. ↑ ab Dworzec jak katedra. O dworcu w Nowych Skalmierzycach, Kultura u Podstaw, 18 lutego 2019 [dostęp 2021-02-04] .
  5. ↑ JerzyJ. Wojtczak JerzyJ., Gazeta Skalmierzycka nr 3 (88), marzec 2001 .
  6. ↑ Dworzec w Nowych Skalmierzycach przejęty Gmina i Miasto Nowe Skalmierzyce, web.archive.org, 2018 [dostęp 2021-02-04] [zarchiwizowane z adresu 2018-01-01] .
  7. ↑ Prace na dworcu Gmina i Miasto Nowe Skalmierzyce, web.archive.org, 1 lipca 2016 [dostęp 2021-02-04] [zarchiwizowane z adresu 2016-07-01] .
  8. ↑ PolsatP. News PolsatP., W ścianie dworca znaleziono list sprzed 80 lat. Kto jest jego autorem? – Polsat News, polsatnews.pl [dostęp 2020-08-02]  (pol.).
  9. ↑ List w butelce z ‘41 roku zamurowany w ścianie na dworcu kolejowym. Niezwykłe odkrycie w Nowych Skalmierzycach, www.rmf24.pl [dostęp 2020-08-02]  (pol.).
  10. ↑ Wyszukiwarka połączeń kolejowych, rozklad-pkp.pl [dostęp 2022-11-22] .