[{"@context":"http:\/\/schema.org\/","@type":"BlogPosting","@id":"https:\/\/wiki.edu.vn\/pl\/wiki\/2018\/11\/01\/napoj-alkoholowy-wikipedia-wolna-encyklopedia\/#BlogPosting","mainEntityOfPage":"https:\/\/wiki.edu.vn\/pl\/wiki\/2018\/11\/01\/napoj-alkoholowy-wikipedia-wolna-encyklopedia\/","headline":"Nap\u00f3j alkoholowy \u2013 Wikipedia, wolna encyklopedia","name":"Nap\u00f3j alkoholowy \u2013 Wikipedia, wolna encyklopedia","description":"Nap\u00f3j alkoholowy (alkohol: “wyskok” z arab. al-kohl, tak\u017ce “proszek do malowania powiek i inne sublimaty”[1]) \u2013 nap\u00f3j zawieraj\u0105cy etanol, jedna","datePublished":"2018-11-01","dateModified":"2018-11-01","author":{"@type":"Person","@id":"https:\/\/wiki.edu.vn\/pl\/wiki\/author\/lordneo\/#Person","name":"lordneo","url":"https:\/\/wiki.edu.vn\/pl\/wiki\/author\/lordneo\/","image":{"@type":"ImageObject","@id":"https:\/\/secure.gravatar.com\/avatar\/c9645c498c9701c88b89b8537773dd7c?s=96&d=mm&r=g","url":"https:\/\/secure.gravatar.com\/avatar\/c9645c498c9701c88b89b8537773dd7c?s=96&d=mm&r=g","height":96,"width":96}},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Enzyklop\u00e4die","logo":{"@type":"ImageObject","@id":"https:\/\/wiki.edu.vn\/wiki4\/wp-content\/uploads\/2023\/08\/download.jpg","url":"https:\/\/wiki.edu.vn\/wiki4\/wp-content\/uploads\/2023\/08\/download.jpg","width":600,"height":60}},"image":{"@type":"ImageObject","@id":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/thumb\/c\/c0\/Red_Wine_Glass.jpg\/220px-Red_Wine_Glass.jpg","url":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/thumb\/c\/c0\/Red_Wine_Glass.jpg\/220px-Red_Wine_Glass.jpg","height":"411","width":"220"},"url":"https:\/\/wiki.edu.vn\/pl\/wiki\/2018\/11\/01\/napoj-alkoholowy-wikipedia-wolna-encyklopedia\/","wordCount":2571,"articleBody":"  Nap\u00f3j alkoholowy (alkohol: “wyskok” z arab. al-kohl, tak\u017ce “proszek do malowania powiek i inne sublimaty”[1]) \u2013 nap\u00f3j zawieraj\u0105cy etanol, jedna z najpopularniejszych u\u017cywek. Napoje alkoholowe dzielone s\u0105 na piwa, wina oraz alkohole spirytusowe. Spo\u017cywanie napoj\u00f3w alkoholowych jest legalne w wi\u0119kszo\u015bci kraj\u00f3w, a ponad 100 pa\u0144stw posiada przepisy reguluj\u0105ce ich produkcj\u0119, sprzeda\u017c i spo\u017cywanie. W Polsce, wed\u0142ug definicji ustawowej, nap\u00f3j alkoholowy to ka\u017cdy produkt przeznaczony do spo\u017cycia zawieraj\u0105cy wi\u0119cej ni\u017c 0,5% alkoholu etylowego pochodzenia rolniczego[2].  Strefy popularno\u015bci alkoholu w Europie\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0pas w\u00f3dki\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0pas piwa\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0pas wina  Oferta handlowa baru w zachodniej Polsce (l. 90 XX w.)Wysokoprocentowe napoje alkoholowe[edytuj | edytuj kod]S\u0105 to: spirytus, w\u00f3dki, nalewki, likiery i inne trunki zawieraj\u0105ce destylowany alkohol. Mog\u0105 zawiera\u0107 dodatki: cukier, owoce, zio\u0142a, przyprawy, a nawet kwiatostany. Klasyfikacja jest trudna, poniewa\u017c czasami pod jedn\u0105 nazw\u0105 mo\u017ce kry\u0107 si\u0119 alkohol sporz\u0105dzony \u2013 w zale\u017cno\u015bci od receptury \u2013 na przyk\u0142ad jako nalewka lub likier lub te\u017c do sporz\u0105dzenia danego trunku m\u00f3g\u0142 by\u0107 u\u017cyty koniak.Zgodnie z definicj\u0105 przyj\u0119t\u0105 w \u201eUstawie z dnia 18 pa\u017adziernika 2006 r. o wyrobie napoj\u00f3w spirytusowych oraz o rejestracji i ochronie oznacze\u0144 geograficznych napoj\u00f3w spirytusowych\u201d, napojem spirytusowym jest m.in. nap\u00f3j o zawarto\u015bci alkoholu wynosz\u0105cej minimum 15% obj.[3]Rodzaje wysokoprocentowych napoj\u00f3w alkoholowych:\u015arednio- i niskoprocentowe napoje alkoholowe[edytuj | edytuj kod]  Wyb\u00f3r piw w niemieckim supermarkecieS\u0105 to wina, miody pitne i piwa. Wina mo\u017cna podzieli\u0107 ze wzgl\u0119du na kolor, z uwagi na to, z czego s\u0105 przyrz\u0105dzane, lub ze wzgl\u0119du na zawarto\u015b\u0107 cukru (wytrawne, p\u00f3\u0142wytrawne, p\u00f3\u0142s\u0142odkie i s\u0142odkie). Znawcy twierdz\u0105, \u017ce na miano prawdziwego wina zas\u0142uguj\u0105 tylko wina gronowe.winogronowe (z winogron)owocowe (z innych owoc\u00f3w, np. z jab\u0142ek)innePiwa te\u017c mog\u0105 by\u0107 silniejsze, s\u0142absze lub bezalkoholowe, jednak\u017ce zasadnicz\u0105 r\u00f3\u017cnic\u0119 mi\u0119dzy r\u00f3\u017cnymi gatunkami piw stanowi ich proces produkcji. Poza tym wyr\u00f3\u017cni\u0107 mo\u017cna piwa jasne i ciemne.Koktajle[edytuj | edytuj kod]Do napoj\u00f3w alkoholowych zalicza si\u0119 r\u00f3wnie\u017c aperitify i koktajle, czyli napoje uzyskiwane po po\u0142\u0105czeniu r\u00f3\u017cnych rodzaj\u00f3w alkoholi i sok\u00f3w, z dodatkiem specyficznych przypraw i substancji barwnikowych.Do napoj\u00f3w alkoholowych znanych najd\u0142u\u017cej nale\u017cy wino oraz piwo, natomiast w Polsce mi\u00f3d pitny (otrzymywany przez sfermentowanie roztworu miodu w wodzie). Robienie miodu pitnego by\u0142o rytualnym aktem wi\u0119kszo\u015bci antycznych kultur i niekt\u00f3rzy archeolodzy twierdz\u0105, \u017ce nabycie umiej\u0119tno\u015bci produkcji alkoholu zapocz\u0105tkowa\u0142o proces przeistoczenia si\u0119 ludzko\u015bci z \u201edzikiej\u201d w cywilizowan\u0105. Destylacja wina do produkcji wysokoprocentowych napoj\u00f3w alkoholowych zosta\u0142a odkryta przez arabskiego alchemika Gebera, a jego metody zosta\u0142y zaadaptowane przez Europejczyk\u00f3w. Uwa\u017cano, \u017ce alkohol posiada w\u0142a\u015bciwo\u015bci magiczne i lecznicze, a proces jego destylacji by\u0142 licencjonowany przez rz\u0105dy w wi\u0119kszo\u015bci kraj\u00f3w. W Indiach napoje alkoholowe uwa\u017ca si\u0119 za \u015bwi\u0119te i po\u015bwi\u0119cone s\u0105 one bogu Warunie. Tradycja serwowania aromatyzowanych w\u00f3dek (likier\u00f3w) dla go\u015bci po spo\u017cytym obiedzie uwa\u017cana jest tam za gwarancj\u0119 zdrowia i bezpiecze\u0144stwa. Tradycja chi\u0144ska twierdzi, \u017ce zatrucie alkoholowe u ludzi spowodowane jest nieumiej\u0119tno\u015bci\u0105 kooperacji z bardzo mocnymi duchowymi si\u0142ami zawartymi w napojach alkoholowych[4].Alkohol by\u0142 istotnym elementem uczt i biesiad. Co wi\u0119cej, by\u0142 on uwa\u017cany za uniwersalne remedium na choroby zaka\u017ane i epidemiczne, jak d\u017cuma, grypa hiszpanka. Zwyczaj ten by\u0142 wielokrotnie opisywany w dziejach kultury (Dekameron, Maska czerwonego moru, Dziennik roku zarazy)[5].W Polsce w 2013 roku spo\u017cycie alkoholu w przeliczeniu na osob\u0119 wynios\u0142o 9,67 l[6].  Spo\u017cycie alkoholu w litrach per capita (powy\u017cej 15. roku \u017cycia) na rokPonad po\u0142owa Polak\u00f3w (56%) deklaruje, \u017ce pije alkohol okazjonalnie, mniej ni\u017c co dziesi\u0105ty badany spo\u017cywa go cz\u0119sto (8%), a co trzeci unika okazji do picia alkoholu lub w og\u00f3le nie bierze go do ust (33%). Najcz\u0119\u015bciej spo\u017cywanym alkoholem jest piwo.[7]Cena prostych napoj\u00f3w alkoholowych (w\u00f3dek czystych i spirytusu spo\u017cywczego) w wielu krajach wynika z podatk\u00f3w (akcyzy) nak\u0142adanych na te produkty, a nie z koszt\u00f3w ich produkcji. Rzeczywisty koszt wytworzenia 1 litra spirytusu to oko\u0142o 0,50 euro, gdy jest on otrzymywany przez fermentacj\u0119, i jeszcze taniej, je\u015bli pochodzi z\u00a0syntezy bezpo\u015bredniej[8][9].Ograniczenia prawne w obrocie napojami alkoholowymi[edytuj | edytuj kod]W Polsce obr\u00f3t napojami alkoholowymi wymaga posiadania stosownego zezwolenia.Art. 15 ustawy z dnia 26 pa\u017adziernika 1982 r. o wychowaniu w trze\u017awo\u015bci i przeciwdzia\u0142aniu alkoholizmowi (Dz.U. z\u00a02023\u00a0r. poz.\u00a0165) zakazuje sprzeda\u017cy napoj\u00f3w alkoholowych osobom nietrze\u017awym, do lat 18 oraz na kredyt i pod zastaw.\u2191 AleksanderA.\u00a0Br\u00fcckner\u00a0AleksanderA., S\u0142ownik etymologiczny j\u0119zyka polskiego, Krak\u00f3w: Krakowska Sp\u00f3\u0142ka Wydawnicza, 1927 [dost\u0119p 2023-01-30]\u00a0 (pol.).p?,\u2191 Art. 46 ust. 1 ustawy z dnia 26 pa\u017adziernika 1982 r. o wychowaniu w trze\u017awo\u015bci i przeciwdzia\u0142aniu alkoholizmow (Dz.U. z\u00a02023\u00a0r. poz.\u00a0165).\u2191 Parlament UE iP.U.\u00a0Rada\u00a0Parlament UE iP.U., Rozporz\u0105dzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 110\/2008 z dnia 15 stycznia 2008 r. w sprawie definicji, opisu, prezentacji, etykietowania i ochrony oznacze\u0144 geograficznych napoj\u00f3w spirytusowych oraz uchylaj\u0105ce rozporz\u0105dzenie Rady (EWG) nr 1576\/89, 15 stycznia 2008 [dost\u0119p 2018-03-01]\u00a0.\u2191 Alchemical Properties of Foods \u2013 AlchemyLab.com.\u2191 \u0141ukasz\u0141.\u00a0Martowski\u00a0\u0141ukasz\u0141., Morowe remedium. Obraz alkoholu jako ludowego panaceum wobec wybranych epidemii na przestrzeni lat oraz jego miejsce w \u015bwiadomo\u015bci spo\u0142ecznej, [w:] Aleksander K.A.K.\u00a0Smakosz, MateuszM.\u00a0D\u0105sal (red.), Epidemie \u2014 od historycznych postaci leku po COVID-19, Cz\u0119stochowa: Pharmacopola, 2021, s. 99\u2013120\u00a0.\u2191 Minister Zdrowia: Sprawozdanie z wykonania ustawy z dnia 26 pa\u017adziernika 1982 r. o wychowaniu w trze\u017awo\u015bci i przeciwdzia\u0142aniu alkoholizmowi w okresie od dnia 1 stycznia 2013 r. do dnia 31 grudnia 2013 r.. 2014. [dost\u0119p 2015-07-10].\u2191 https:\/\/www.cbos.pl\/SPISKOM.POL\/2019\/K_151_19.PDF\u2191 S\u0142awomir Podlaski. Paliwo z burak\u00f3w. \u201eFarmer\u201d. 05\/2007, 2007-03-15. [dost\u0119p 2010-02-20].\u00a0\u2191 S\u0142awomir Podlaski, Burak cukrowy jako surowiec do produkcji etanolu."},{"@context":"http:\/\/schema.org\/","@type":"BreadcrumbList","itemListElement":[{"@type":"ListItem","position":1,"item":{"@id":"https:\/\/wiki.edu.vn\/pl\/wiki\/#breadcrumbitem","name":"Enzyklop\u00e4die"}},{"@type":"ListItem","position":2,"item":{"@id":"https:\/\/wiki.edu.vn\/pl\/wiki\/2018\/11\/01\/napoj-alkoholowy-wikipedia-wolna-encyklopedia\/#breadcrumbitem","name":"Nap\u00f3j alkoholowy \u2013 Wikipedia, wolna encyklopedia"}}]}]