[{"@context":"http:\/\/schema.org\/","@type":"BlogPosting","@id":"https:\/\/wiki.edu.vn\/pl\/wiki\/2019\/02\/27\/nanga-parbat-wikipedia-wolna-encyklopedia\/#BlogPosting","mainEntityOfPage":"https:\/\/wiki.edu.vn\/pl\/wiki\/2019\/02\/27\/nanga-parbat-wikipedia-wolna-encyklopedia\/","headline":"Nanga Parbat \u2013 Wikipedia, wolna encyklopedia","name":"Nanga Parbat \u2013 Wikipedia, wolna encyklopedia","description":"Z Wikipedii, wolnej encyklopedii Nanga Parbat (hindi\u00a0\u0928\u0902\u0917\u093e \u092a\u0930\u092c\u0924, urdu\u00a0\u200f\u0646\u0646\u06af\u0627 \u067e\u0631\u0628\u062a\u200e [n\u0259\u014b\u0261a: p\u0259rb\u0259t\u032a]) \u2013 o\u015bmiotysi\u0119cznik, dziewi\u0105ty co do wysoko\u015bci szczyt \u015bwiata","datePublished":"2019-02-27","dateModified":"2019-02-27","author":{"@type":"Person","@id":"https:\/\/wiki.edu.vn\/pl\/wiki\/author\/lordneo\/#Person","name":"lordneo","url":"https:\/\/wiki.edu.vn\/pl\/wiki\/author\/lordneo\/","image":{"@type":"ImageObject","@id":"https:\/\/secure.gravatar.com\/avatar\/c9645c498c9701c88b89b8537773dd7c?s=96&d=mm&r=g","url":"https:\/\/secure.gravatar.com\/avatar\/c9645c498c9701c88b89b8537773dd7c?s=96&d=mm&r=g","height":96,"width":96}},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Enzyklop\u00e4die","logo":{"@type":"ImageObject","@id":"https:\/\/wiki.edu.vn\/wiki4\/wp-content\/uploads\/2023\/08\/download.jpg","url":"https:\/\/wiki.edu.vn\/wiki4\/wp-content\/uploads\/2023\/08\/download.jpg","width":600,"height":60}},"image":{"@type":"ImageObject","@id":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/thumb\/9\/98\/NP_1.jpg\/240px-NP_1.jpg","url":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/thumb\/9\/98\/NP_1.jpg\/240px-NP_1.jpg","height":"180","width":"240"},"url":"https:\/\/wiki.edu.vn\/pl\/wiki\/2019\/02\/27\/nanga-parbat-wikipedia-wolna-encyklopedia\/","wordCount":5126,"articleBody":"Z Wikipedii, wolnej encyklopediiNanga Parbat (hindi\u00a0\u0928\u0902\u0917\u093e \u092a\u0930\u092c\u0924, urdu\u00a0\u200f\u0646\u0646\u06af\u0627 \u067e\u0631\u0628\u062a\u200e [n\u0259\u014b\u0261a: p\u0259rb\u0259t\u032a]) \u2013 o\u015bmiotysi\u0119cznik, dziewi\u0105ty co do wysoko\u015bci szczyt \u015bwiata (8126 m n.p.m.). Nazwa g\u00f3ry jest mianem kaszmirskim, wywodzi si\u0119 z sanskrytu i znaczy \u201eNaga G\u00f3ra\u201d.Nanga Parbat po\u0142o\u017cona jest na zachodnim skraju Himalaj\u00f3w, na obszarze Kaszmiru w p\u00f3\u0142nocno-wschodnim Pakistanie. 50\u00a0km na p\u00f3\u0142noc od szczytu znajduje si\u0119 tr\u00f3jstyk trzech wielkich \u0142a\u0144cuch\u00f3w g\u00f3rskich Azji \u2013 Himalaj\u00f3w, Karakorum i Hindukuszu. Nanga to olbrzymi masyw g\u00f3rski, zbudowany z prekambryjskich ska\u0142 metamorficznych i krystalicznych. Od p\u00f3\u0142nocy i zachodu otacza t\u0119 g\u00f3r\u0119 rzeka Indus; w kierunku p\u00f3\u0142nocno-zachodnim szczyt oddalony jest od niej zaledwie o 25\u00a0km i wznosi si\u0119 nad ni\u0105 ponad 7000 m, przez co jest to najwi\u0119ksze wzgl\u0119dne wzniesienie na \u015bwiecie na tak kr\u00f3tkim odcinku.Pot\u0119\u017cny, niezwykle skomplikowany masyw Nanga Parbat postrzegany jest jako olbrzymia, biegn\u0105ca \u0142ukiem gra\u0144, o d\u0142ugo\u015bci prawie 26\u00a0km, liczonej od Szczytu Chongra (6889 m n.p.m.) na p\u00f3\u0142nocnym wschodzie do Prze\u0142\u0119czy Mazeno (5377 m n.p.m.) na po\u0142udniowym zachodzie. Najwy\u017csz\u0105 cz\u0119\u015bci\u0105 g\u00f3ry jest \u015bnie\u017cno-lodowo-skalny trapezoid z wierzcho\u0142kiem g\u0142\u00f3wnym o wysoko\u015bci 8126 m n.p.m. i drugim pod wzgl\u0119dem wysoko\u015bci wierzcho\u0142kiem od strony p\u00f3\u0142nocnej P\u00f3\u0142nocnym Ramieniem (8070 m n.p.m.). Na p\u00f3\u0142nocnym zachodzie od P\u00f3\u0142nocnego Ramienia le\u017cy Prze\u0142\u0119cz Bashin (7812 m n.p.m.).Z g\u0142\u00f3wnego wierzcho\u0142ka odchodz\u0105 trzy granie. Pierwsza, w kierunku p\u00f3\u0142nocnym, wiedzie przez P\u00f3\u0142nocne Rami\u0119 do przedwierzcho\u0142ka (7910 m n.p.m.) i dalej na wsch\u00f3d do szczytu Rakhiot (7070 m n.p.m.); druga (Gra\u0144 Mazeno) opada na d\u0142ugo\u015bci 13\u00a0km w kierunku po\u0142udniowo-zachodnim od Szczerby Mazeno (6700 m n.p.m.) do Prze\u0142\u0119czy Mazeno; trzecia, najmniejsza p\u00f3\u0142nocno-wschodnia gra\u0144, wiedzie w kierunku Lodowca Bazhin. Granie te wyznaczaj\u0105 trzy g\u0142\u00f3wne \u015bciany: flank\u0119 Rupal po stronie po\u0142udniowej (wysoko\u015b\u0107 4500 m), p\u00f3\u0142nocno-zachodni\u0105 flank\u0119 Diamir (3500 m) oraz p\u00f3\u0142nocno-wschodni\u0105 flank\u0119 Rakhiot (s\u0142ynna droga pierwszego wej\u015bcia). Flanka Rupal jest obok po\u0142udniowo-zachodniej \u015bciany Baraha Shikhar (7647 m) w masywie Annapurny najwy\u017csz\u0105 \u015bcian\u0105 (urwiskiem o nachyleniu pow. 45 stopni) na \u015bwiecie. Baza g\u0142\u00f3wna po stronie p\u00f3\u0142nocnej znajduje si\u0119 oko\u0142o 3626 m n.p.m. Jest to najni\u017cej po\u0142o\u017cona baza g\u0142\u00f3wna ze wszystkich baz pod szczytami o\u015bmiotysi\u0119cznymi. Mo\u017cna si\u0119 do niej dosta\u0107 z miejscowo\u015bci Gilgit lub Chilas przez s\u0142ynn\u0105 Fairy Meadows (Czarodziejska \u0141\u0105ka, 3270\u20133320 m n.p.m.) i osad\u0119 Beyal (3550 m n.p.m.)[1].Historia podboju to przede wszystkim zmagania niemieckich alpinist\u00f3w. Nale\u017cy do szczyt\u00f3w wyj\u0105tkowo trudno dost\u0119pnych i niebezpiecznych, pr\u00f3by jego zdobycia w latach 1895\u20131950 poch\u0142on\u0119\u0142y 31 ofiar.1835 \u2013 pierwszy rekonesans w okolicach Nanga Parbat, kt\u00f3ry przeprowadzi\u0142 brytyjski badacz Godfrey Thomas Vigne,1856 \u2013 Adolf Schlagintweit przesy\u0142a do Europy pierwszy znany raport o Nanga Parbat, Schlagintweit dotar\u0142 do podn\u00f3\u017ca g\u00f3ry od zachodniej strony; kiedy zapyta\u0142 tubylc\u00f3w o nazw\u0119 wielkiej g\u00f3ry, odpowiedzieli \u201eDi\u00e1mar\u201d (Kr\u00f3l G\u00f3r) i \u201eN\u00e1nga Parbat\u201d (Naga G\u00f3ra),1895 \u2013 pierwsza pr\u00f3ba wej\u015bcia na szczyt podj\u0119ta przez Brytyjczyka Alberta F. Mummery\u2019ego i Raghobira Thapa, tragarza z plemienia Gurkha; uda\u0142o im si\u0119 osi\u0105gn\u0105\u0107 wysoko\u015b\u0107 oko\u0142o 6100 m n.p.m. na flance Diamir; ich przypuszczaln\u0105 drog\u0119 nazwano \u201e\u017bebrem Mummery\u2019ego\u201d. Mummery zgin\u0105\u0142 wraz z dwoma tragarzami, pr\u00f3buj\u0105c przej\u015b\u0107 prze\u0142\u0119cz w drodze na Lodowiec Rakhiot[2],1932 \u2013 pierwsza niemiecka wyprawa poprowadzona przez Williego Merkla p\u00f3\u0142nocn\u0105 flank\u0105 Rakhiot, osi\u0105gni\u0119to szczyt Rakhiot 7070 m n.p.m. na p\u00f3\u0142nocny wsch\u00f3d od g\u0142\u00f3wnego wierzcho\u0142ka[3],1934 \u2013 kolejna wyprawa Williego Merkla, w kt\u00f3rej udzia\u0142 wzi\u0119\u0142o 5 alpinist\u00f3w i 11 Szerp\u00f3w, podczas kt\u00f3rej Austriacy Peter Aschenbrenner i Erwin Schneider osi\u0105gn\u0119li wysoko\u015b\u0107 oko\u0142o 7850 m n.p.m. na p\u00f3\u0142nocnej flance Rakhiot; w czasie dramatycznego zej\u015bcia zgin\u0119li Merkl, Willo Welzenbach, Uli Wieland i sze\u015bciu Szerp\u00f3w[4]; Schneider, z zawodu kartograf i inni przygotowali pomiary do map, kt\u00f3rych przez wiele lat u\u017cywali wspinacze.1937 \u2013 Karl Wienl (kierownik wyprawy), 9 innych wspinaczy oraz 6 Szerp\u00f3w ginie w lawinie w okolicach obozu IV tu\u017c pod szczytem Rakhiot[5],1938 \u2013 kolejna wyprawa niemiecka pod kierownictwem Paula Bauera[6],1950 \u2013 wyprawa brytyjska \u2013 William Crace, Robert Marsh, John Thornley oraz Tenzing Norgay i trzech innych Szerp\u00f3w. Celem nie by\u0142o zdobycie szczytu, lecz badania temperatury, warunk\u00f3w \u015bniegowych i lawinowych. W pierwszej po\u0142owie listopada za\u0142o\u017cono w \u015bcianie Rakhiot ob\u00f3z I. 1 grudnia rozp\u0119ta\u0142a si\u0119 burza \u015bnie\u017cna. Thornley i Crace znajdowali si\u0119 w\u00f3wczas w namiocie na wysoko\u015bci 5500 m i zagin\u0119li. Ich cia\u0142 do dzi\u015b nie odnaleziono. Byli 30 i 31 ofiar\u0105 Nanga Parbat.Table of ContentsZdobywcy[edytuj | edytuj kod]Zimowe wyprawy[edytuj | edytuj kod]Polskie zimowe wyprawy[edytuj | edytuj kod]Atak terrorystyczny na baz\u0119 pod Nanga Parbat[edytuj | edytuj kod]Zdobywcy[edytuj | edytuj kod]  1953 \u2013 wyprawa niemiecko-austriacka p\u00f3\u0142nocn\u0105 \u015bcian\u0105 Rakhiot \u2013 szefem organizacyjnym by\u0142 Karl-Maria Herrligkoffer (przyrodni brat Williego Merkla), natomiast szefem wspinaczy Peter Aschenbrenner, pozostali cz\u0142onkowie wyprawy to Fritz Aumann, Albert Bitterling, Hermann Buhl, Hans Ertl, Walter Frauenberger, Otto Kempter, Hermann Kollersperger, Kuno Reiner. 3 lipca 1953 po ogromnych zmaganiach Hermann Buhl jako pierwszy cz\u0142owiek staje na szczycie g\u00f3ry; zdoby\u0142 go ostatnie 1300 metr\u00f3w przechodz\u0105c samotnie, bez wspomagania tlenem z butli, jednak b\u0119d\u0105c pod wp\u0142ywem \u015brodk\u00f3w dopinguj\u0105cych: pervitin (oparty na metamfetaminie stymulant u\u017cywany przez \u017co\u0142nierzy podczas II wojny \u015bwiatowej), padutin i herbaty z li\u015bci koki[7]1962 \u2013 Niemcy Toni Kinshofer, Siegfried L\u00f6w i Anderl Mannhardt zdobywaj\u0105 szczyt drog\u0105 po lewej stronie od zachodniej flanki Diamir, L\u00f6w zgin\u0105\u0142 podczas zej\u015bcia1970 \u2013 pierwsze trawersowanie g\u00f3ry dokonane przez braci Reinholda i G\u00fcntera Messner\u00f3w; zdobyli szczyt flank\u0105 Rupal, a schodzili flank\u0105 Diamir \u201e\u017bebrem Mummeriego\u201d; G\u00fcnter zagin\u0105\u0142 podczas zej\u015bcia1976 \u2013 Austriacy Hanns Schell, Robert Schauer, Siegfried Gimpel i Hilmar Sturm zdobyli wierzcho\u0142ek drog\u0105 na lewo od flanki Rupal1978 \u2013 4 lipca uczestnicy wyprawy czechos\u0142owackiej (Andrej Belica, Jozef Just, Juraj Za\u0165ko i Mari\u00e1n Za\u0165ko) zdobyli jako pierwsi p\u00f3\u0142nocny szczyt Nanga Parbat (7816 m n.p.m.) drog\u0105 przez \u015bcian\u0119 Diamir[8].1978 \u2013 9 sierpnia Reinhold Messner dokona\u0142 pierwszego samotnego wej\u015bcia now\u0105 drog\u0105 na flance Diamir; wracaj\u0105c wytyczy\u0142 kolejn\u0105 now\u0105 drog\u0119.Polskie wej\u015bcia:13 lipca 1985 \u2013 Zygmunt Andrzej Heinrich, Jerzy Kukuczka, S\u0142awomir \u0141obodzi\u0144ski i Meksykanin Carlos Carsolio now\u0105 drog\u0105 po\u0142udniowo-wschodnim filarem flanki Rupal; podczas tej wyprawy zgin\u0105\u0142 w lawinie Piotr Kalmus[9],15 lipca 1985 \u2013 Anna Czerwi\u0144ska, Krystyna Palmowska, Wanda Rutkiewicz (pierwszy zesp\u00f3\u0142 kobiecy na szczycie) oraz Dobros\u0142awa Miodowicz-Wolf, kt\u00f3ra dosz\u0142a prawie na 8000 m n.p.m.[9],1992 \u2013 J\u00f3zef Go\u017adzik, Piotr Pustelnik,1993 \u2013 Ryszard Paw\u0142owski, Bogdan Stefko, Miros\u0142aw Konewka,1996 \u2013 Krzysztof Wielicki,2007 \u2013 Piotr Morawski, Kinga Baranowska,23 czerwca 2010 \u2013 Artur Hajzer, Robert Szymczak[10],2 lipca 2010 \u2013 Marcin Kaczkan[11],25 stycznia 2018 \u2013 Tomasz Mackiewicz[12], zgin\u0105\u0142 podczas zej\u015bcia najprawdopodobniej 30 stycznia 2018 roku.1 lipca 2022 – Dorota Rasi\u0144ska-Samo\u0107ko[13]  Na Nanga Parbat zanotowano do 2018 roku ponad 200 wypraw, podczas zdobywania szczytu zgin\u0119\u0142o ponad 60 wspinaczy[14]. G\u00f3ra zosta\u0142a zdobyta zim\u0105 w roku 2016. Wcze\u015bniej pr\u00f3bowa\u0142y tego 34 wyprawy, w tym 15 polskich[14].Zimowe wyprawy[edytuj | edytuj kod]Ta sekcja od 2018-02 wymaga zweryfikowania podanych informacji.Nale\u017cy poda\u0107 wiarygodne \u017ar\u00f3d\u0142a, najlepiej w formie przypis\u00f3w bibliograficznych.Cz\u0119\u015b\u0107 lub nawet wszystkie informacje w sekcji mog\u0105 by\u0107 nieprawdziwe. Jako pozbawione \u017ar\u00f3de\u0142 mog\u0105 zosta\u0107 zakwestionowane i usuni\u0119te.Dok\u0142adniejsze informacje o tym, co nale\u017cy poprawi\u0107, by\u0107 mo\u017ce znajduj\u0105 si\u0119 w dyskusji tej sekcji. Po wyeliminowaniu niedoskona\u0142o\u015bci nale\u017cy usun\u0105\u0107 szablon {{Dopracowa\u0107}} z tej sekcji.1992\/1993 \u2013 francuska wyprawa: Eric Monier i Monique Loscos drog\u0105 Schella na po\u0142udniowo-wschodniej \u015bcianie Rupal. Dotarli do BC 20 grudnia. 9 stycznia Eric osi\u0105gn\u0105\u0142 6500 m. 13 stycznia wyprawa zosta\u0142a zako\u0144czona.1996\/1997 \u2013 brytyjska wyprawa pod kierownictwem Victora Saundersa drog\u0105 Kinshofera na \u015bcianie Diamir. Wyprawa odbywa\u0142a si\u0119 od listopada i zako\u0144czy\u0142a przed nadej\u015bciem kalendarzowej zimy. Victor Saunders, Du\u0144czyk Rafael Jensen i Pakista\u0144czyk Ghulam Hassan dotarli nieco poni\u017cej 6000 m1997 \u2013 do wysoko\u015bci 7875 metr\u00f3w dotar\u0142 Zbigniew Trzmiel2004\/2005 \u2013 wyprawa austriacka braci Goschl \u2013 Wolfganga i Gerfrieda. Drog\u0105 Kinshofera na \u015bcianie Diamir osi\u0105gaj\u0105 wysoko\u015b\u0107 6500 m2007\/2008 \u2013 W\u0142och Simone La Terra samotnie zacz\u0105\u0142 wspinaczk\u0119 ju\u017c na pocz\u0105tku grudnia, a zako\u0144czy\u0142 21 grudnia (nie by\u0142a to wi\u0119c ca\u0142kowicie zimowa pr\u00f3ba). Dotar\u0142 do wysoko\u015bci 6000 m2010\/2011 \u2013 Siergiej Niko\u0142ajewicz Cygankow w samotnej wyprawie drog\u0105 Kinshofera na \u015bcianie Diamir dotar\u0142 na 6000 m. Z powodu obrz\u0119ku p\u0142uc zako\u0144czy\u0142 wypraw\u0119.2011\/2012 \u2013 Denis Urubko i Simone Moro najpierw \u015bcian\u0105 Diamir na drodze Kinshofera, a nast\u0119pnie drog\u0105 Messnera z roku 2000 osi\u0105gn\u0119li wysoko\u015b\u0107 6800 m2012\/2013 \u2013 trzy wyprawy:w\u0119giersko-ameryka\u0144ska: David Klein, Zoltan Acs i Ian Overton. Zoltan dozna\u0142 odmro\u017ce\u0144 ju\u017c podczas doj\u015bcia do bazy i nie bra\u0142 udzia\u0142u w dalszej wspinaczce. David i Ian osi\u0105gn\u0119li na \u015bcianie Diamir wysoko\u015b\u0107 oko\u0142o 5400 mW\u0142och Daniele Nardi i Francuzka Elisabeth Revol \u2013 \u017bebrem Mummery\u2019ego na \u015bcianie Diamir dotarli do wysoko\u015bci 6450 m.samotnie Francuz Joel Wischnewski na flance Rupal. Zagin\u0105\u0142 w lutym, cia\u0142o odnaleziono we wrze\u015bniu na wysoko\u015bci oko\u0142o 6100 m.2013\/2014 \u2013 trzy wyprawy:W\u0142och Simone Moro, Niemiec David G\u00f6ttler i W\u0142och Emilio Previtali \u2013 drog\u0105 Schella na \u015bcianie Rupal. Wyprawa wsp\u00f3\u0142dzia\u0142a\u0142a z wypraw\u0105 polsk\u0105. David G\u00f6ttler w dniu 28 lutego za\u0142o\u017cy\u0142 ob\u00f3z 4 na oko\u0142o 7000 m, 1 marca wraz z Tomaszem Mackiewiczem dotar\u0142 do wysoko\u015bci oko\u0142o 7200 m. Tego samego dnia David i Simone zdecydowali o zako\u0144czeniu wyprawy.Niemiec Ralf Dujmovits \u015bcian\u0105 Diamir, drog\u0105 Reinholda Messnera z 1978 roku (jako filmowiec tej wyprawy Polak Dariusz Za\u0142uski \u2013 nie mia\u0142 w planie ataku szczytowego). 30 grudnia obaj doszli na 5500 m. 2 stycznia z powodu zagro\u017cenia serakami Dujmovits podj\u0105\u0142 decyzj\u0119 o zako\u0144czeniu wyprawy.W\u0142och Daniele Nardi. Solowa wyprawa od strony Diamir niezdobytym \u017bebrem Mummery\u2019ego. W\u0142och za\u0142o\u017cy\u0142 ob\u00f3z I na 4900 m i dotar\u0142 do wysoko\u015bci oko\u0142o 5450 m. 1 marca zdecydowa\u0142 o zako\u0144czeniu wyprawy.2014\/2015 cztery wyprawyW\u0142oska wyprawa Daniele Nardi planuj\u0105cego solowy atak szczytowy \u017bebrem Mummery\u2019ego na \u015bcianie Diamir, kt\u00f3remu towarzysz\u0105 Roberto Delle Monache (fotograf) i Federico Santinii (filmowiec). Nardi dociera do wysoko\u015bci 6100 m, a 7 lutego postanawia do\u0142\u0105czy\u0107 do wyprawy Ira\u0144skiej na drodze Kinshofera. 17 lutego Roberto Delle Monache, kt\u00f3ry wcze\u015bniej dozna\u0142 kontuzji plec\u00f3w oraz Federico Santinii ko\u0144cz\u0105 sw\u00f3j udzia\u0142 w wyprawie i opuszczaj\u0105 baz\u0119.4-osobowa wyprawa rosyjska \u2013 Niko\u0142aj Totmjanin, Siergiej Kondraszkin, Walerij Szama\u0142o, Wiktor Kowal \u2013 drog\u0105 Schella na \u015bcianie Rupal. Wyprawa zak\u0142ada ob\u00f3z 4 na wysoko\u015bci 7150 m. Po kilku nocach w obozie 4 i zej\u015bciu do bazy w huraganowym wietrze, 6 lutego postanawiaj\u0105 zako\u0144czy\u0107 wypraw\u0119.3-osobowa wyprawa ira\u0144ska \u201eNanga Parbat Iranian Winter Expedition 2015\u201d \u2013 Reza Bahadorani, Iraj Maani i Mahmoud Hashemi. Po intensywnych opadach \u015bniegu zdecydowali zako\u0144czy\u0107 wypraw\u0119 i opu\u015bcili baz\u0119 1 marca.3-osobowa wyprawa pod kierownictwem Alexa Txikona, w kt\u00f3rej udzia\u0142 bior\u0105 Pakista\u0144czycy Muhammad Ali Sadpara i Muhammad Khan. Na \u015bcianie Diamir. Na pocz\u0105tku lutego wyprawa postanawia do\u0142\u0105czy\u0107 do wyprawy Ira\u0144skiej na drodze Kinshofera. 8 marca w sk\u0142adzie Alex Txikon, Daniele Nardi, Muhammad Ali Sadpara i Muhammad Khan wyszli z bazy do ataku szczytowego. 12 marca decyzj\u0119 o powrocie do bazy podj\u0105\u0142 Muhammad Khan. 13 marca pozosta\u0142a tr\u00f3jka podj\u0119\u0142a pr\u00f3b\u0119 ataku szczytowego jednak ze wzgl\u0119du na zab\u0142\u0105dzenie zawr\u00f3cili z wysoko\u015bci oko\u0142o 7650-7750. Ze wzgl\u0119du na chorob\u0119 wysoko\u015bciow\u0105 Muhammada Ali Sadpary zesp\u00f3\u0142 postanowi\u0142 jak najszybciej schodzi\u0107 do bazy.2015\/2016 dwie wyprawySimone Moro i Tamara Lunger \u2013 p\u00f3\u0142nocno-zachodni\u0105 \u015bcian\u0105 Diamir, niedoko\u0144czon\u0105 drog\u0105 wyprawy Reinholda i Huberta Messner\u00f3w, Hanspetera Eisendlego i Wolfganga Tomasetha z 2000 roku.Nanga Parbat Winter Expedition 2015\/2016, w kt\u00f3rej udzia\u0142 bior\u0105 Alex Txikon, Daniele Nardi, Muhammad Ali Sadpara. Drog\u0105 Kinshofera od strony Diamir. 11 stycznia wyprawa po\u0142\u0105czy\u0142a si\u0119 z polsk\u0105 wypraw\u0105 Nanga Stegu Revolution. 26 lutego 2016 W\u0142och Simone Moro, Pakista\u0144czyk Muhammad Ali, oraz hiszpa\u0144ski Bask Alex Txikon dokonali pierwszego zimowego wej\u015bcia na Nanga Parbat[15].2018\/2019 \u2013 Daniele Nardi, Tom Ballard, Karim Hayat, Rahmat Ullah Baig, \u017bebrem Mummery\u2019ego na \u015bcianie Diamir. Karim Hayat i Rahmat Ullah Baig zrezygnowali 28 stycznia. Daniele Nardi i Tom Ballard zagin\u0119li pod koniec lutego (w ostatnim kontakcie 24 lutego informowali i\u017c dotarli do wysoko\u015bci 6300 m). 7 marca na wysoko\u015bci 5900 m n.p.m. podczas obserwacji dronem zauwa\u017cono 2 obiekty, 9 marca potwierdzono i\u017c s\u0105 to cia\u0142a Daniele i Toma[16].Polskie zimowe wyprawy[edytuj | edytuj kod]Ta sekcja od 2018-02 wymaga zweryfikowania podanych informacji.Nale\u017cy poda\u0107 wiarygodne \u017ar\u00f3d\u0142a, najlepiej w formie przypis\u00f3w bibliograficznych.Cz\u0119\u015b\u0107 lub nawet wszystkie informacje w sekcji mog\u0105 by\u0107 nieprawdziwe. Jako pozbawione \u017ar\u00f3de\u0142 mog\u0105 zosta\u0107 zakwestionowane i usuni\u0119te.Dok\u0142adniejsze informacje o tym, co nale\u017cy poprawi\u0107, by\u0107 mo\u017ce znajduj\u0105 si\u0119 w dyskusji tej sekcji. Po wyeliminowaniu niedoskona\u0142o\u015bci nale\u017cy usun\u0105\u0107 szablon {{Dopracowa\u0107}} z tej sekcji.1988\/1989 \u2013 12-osobowa wyprawa Klubu Wysokog\u00f3rskiego Zakopane pod kierownictwem Macieja Berbeki. Na pocz\u0105tku \u015bcian\u0105 Rupal (po\u0142udniowo-wschodnie rami\u0119), nast\u0119pnie \u015bcian\u0105 Diamir (\u017bebrem Mummery\u2019ego, drog\u0105 zej\u015bciow\u0105 Reinholda i G\u00fcnthera Messner\u00f3w z roku 1970). 9 lutego Maciej Berbeka, Piotr Konopka i Andrzej Osika dotarli t\u0105 drog\u0105 do wysoko\u015bci oko\u0142o 6800 m1990\/1991 \u2013 polsko-angielska wyprawa pod kierownictwem Macieja Berbeki na drodze Messnera dotar\u0142a do wysoko\u015bci 6600 m, a nast\u0119pnie Andrzej Osika i John Tinker drog\u0105 Schella na \u015bcianie Rupal dotarli tak\u017ce na wysoko\u015b\u0107 6600 m1991\/1992 \u2013 wyprawa Klubu Wysokog\u00f3rskiego Zakopane pod kierownictwem Macieja Berbeki od strony doliny Rupal. W lekkim, \u015bmia\u0142ym ataku w stylu alpejskim na drodze Schella osi\u0105gni\u0119to wysoko\u015b\u0107 7000 m1996\/1997 \u2013 wyprawa kierowana przez Andrzeja Zawad\u0119 od strony doliny Diamir, drog\u0105 Kinshofera. 11 lutego 1997 podczas ataku szczytowego Krzysztof Pankiewicz dotar\u0142 do wysoko\u015bci oko\u0142o 7700 m, a Zbigniew Trzmiel osi\u0105gn\u0105\u0142 wysoko\u015b\u0107 oko\u0142o 7850 m. Atak zosta\u0142 przerwany z powodu odmro\u017ce\u0144, jakich obydwaj si\u0119 nabawili. Po zej\u015bciu do bazy zostali ewakuowani helikopterem do szpitala.1997\/1998 \u2013 wyprawa kierowana przez Andrzeja Zawad\u0119 od strony doliny Diamir, drog\u0105 Kinshofera. Osi\u0105gni\u0119to wysoko\u015b\u0107 6800 m. Wyprawa natrafi\u0142a na niespotykanie obfite opady \u015bniegu. Spadaj\u0105cy kamie\u0144 z\u0142ama\u0142 nog\u0119 Ryszardowi Paw\u0142owskiemu2006\/2007 \u2013 wyprawa HiMountain od strony Rupal drog\u0105 Schella. Wypraw\u0105 kierowa\u0142 Krzysztof Wielicki, a udzia\u0142 brali m.in. Jan Szulc, Artur Hajzer, Dariusz Za\u0142uski, Jacek Jawie\u0144, Jacek Berbeka, Przemys\u0142aw \u0141ozi\u0144ski i Robert Szymczak. Osi\u0105gni\u0119to wysoko\u015b\u0107 7000 m. Wypraw\u0119 zako\u0144czono 17 stycznia.2008\/2009 \u2013 dwuosobowa wyprawa od strony Diamir. Jacek Teler (kierownik) i Jaros\u0142aw \u017burawski. G\u0142\u0119boki \u015bnieg nie pozwoli\u0142 dotrze\u0107 z baga\u017cami do podstawy \u015bciany, wymuszaj\u0105c postawienie bazy pi\u0119\u0107 kilometr\u00f3w wcze\u015bniej. Za\u0142o\u017cono ob\u00f3z I na wysoko\u015bci 5400 m2010\/2011 \u2013 Tomasz Mackiewicz, Marek Klonowski \u2013 wyprawa \u201eNanga Dream \u2013 Justice for All\u201d drog\u0105 Kinshofera od strony Diamir. Obydwaj osi\u0105gn\u0119li wysoko\u015b\u0107 5100 m.2011\/2012 \u2013 Tomasz Mackiewicz, Marek Klonowski, \u201eKrzaq\u201d \u2013 wyprawa \u201eNanga Dream \u2013 Justice for All\u201d drog\u0105 Kinshofera od strony Diamir. Osi\u0105gni\u0119to wysoko\u015b\u0107 5500 m.2012\/2013 \u2013 Tomasz Mackiewicz, Marek Klonowski \u2013 wyprawa \u201eNanga Dream \u2013 Justice for All\u201d drog\u0105 Schella na po\u0142udniowo-wschodniej \u015bcianie Rupal. Marek Klonowski doszed\u0142 na wysoko\u015b\u0107 6600 m. 7 lutego 2013 Tomasz Mackiewicz w samotnym ataku osi\u0105gn\u0105\u0142 wysoko\u015b\u0107 ok. 7400 m2013\/2014 \u2013 Tomasz Mackiewicz, Marek Klonowski, Jacek Teler, Pawe\u0142 Dunaj, Micha\u0142 Obrycki, Micha\u0142 Dzikowski (Klonowski i Dzikowski opu\u015bcili wypraw\u0119 po oko\u0142o 3 tygodniach) \u2013 wyprawa \u201eNanga Dream \u2013 Justice for All\u201d drog\u0105 Schella na po\u0142udniowo-wschodniej \u015bcianie Rupal. Wyprawa wsp\u00f3\u0142dzia\u0142a\u0142a z wypraw\u0105 w\u0142osko-niemieck\u0105. 1 marca Tomasz Mackiewicz wraz z Davidem G\u00f6ttlerem dotar\u0142 do wysoko\u015bci oko\u0142o 7200 m. 8 marca na wysoko\u015bci oko\u0142o 5000 m na Paw\u0142a Dunaja i Micha\u0142a Obryckiego spad\u0142a lawina. Obaj zostali poturbowani i doznali z\u0142ama\u0144. Akcja ratunkowa zako\u0144czy\u0142a si\u0119 powodzeniem.2014\/2015 \u2013 Tomasz Mackiewicz i Francuzka \u00c9lisabeth Revol \u2013 Nanga Parbat Winter Expedition 2014\/2015. P\u00f3\u0142nocno-zachodni\u0105 \u015bcian\u0105 Diamir, niedoko\u0144czon\u0105 drog\u0105 wyprawy Reinholda i Huberta Messner\u00f3w, Hanspetera Eisendlego i Wolfganga Tomasetha z 2000 roku. Atak szczytowy ma miejsce 17 stycznia z obozu IV na wysoko\u015bci 7200 m. Obydwoje docieraj\u0105 na wysoko\u015b\u0107 oko\u0142o 7800 m n.p.m., gdzie droga \u0142\u0105czy si\u0119 z drog\u0105 Hermanna Buhla z roku 1953. Podczas schodzenia do bazy, Mackiewicz na wysoko\u015bci oko\u0142o 6500 m n.p.m. wpad\u0142 w szczelin\u0119 i dozna\u0142 obra\u017ce\u0144 \u017ceber i nogi, kt\u00f3re zmusi\u0142y go do zako\u0144czenia wyprawy. Po powrocie do Polski z powodu odmro\u017ce\u0144 amputowano mu jeden palec u nogi.2015\/2016 \u2013 trzy wyprawy z udzia\u0142em Polak\u00f3wwyprawa Nanga Light 2015\/16 \u2013 Tomasz Mackiewicz, Francuzka \u00c9lisabeth Revol i Pakista\u0144czyk Arsalan Ahmed Ansari. P\u00f3\u0142nocno-zachodni\u0105 \u015bcian\u0105 Diamir, styl alpejski, tras\u0105 z zimy 2014\/15.wyprawa Nanga Stegu Revolution 2015\/16 \u2013 Adam Bielecki i Jacek Czech. Drog\u0105 Kinshofera na p\u00f3\u0142nocno-zachodniej \u015bcianie Diamir. 11 stycznia wyprawa po\u0142\u0105czy\u0142a si\u0119 z wypraw\u0105 Nanga Parbat Winter Expedition 2015\/2016 pod kierownictwem Alexa Txikona.wyprawa \u201eNanga Dream \u2013 Justice for All\u201d \u2013 pod kierownictwem Marka Klonowskiego, w kt\u00f3rej udzia\u0142 brali Pawe\u0142 Dunaj, Pawe\u0142 Witkowski, Tomasz Dziobkowski, Micha\u0142 Dzikowski, od 1 stycznia Pawe\u0142 Kud\u0142a, od 11 stycznia Piotr Tomza (do 27 grudnia udzia\u0142 w akcji brali tak\u017ce Karim Hayat i Safdar Karim). Drog\u0105 Schella na po\u0142udniowo-wschodniej \u015bcianie Rupal, a od obozu III do grani Mazeno drog\u0105 Kukuczki z 1977, a dalej now\u0105 drog\u0105.2017\/2018 \u2013 Tomasz Mackiewicz i Francuzka \u00c9lisabeth Revol. P\u00f3\u0142nocno-zachodni\u0105 \u015bcian\u0105 Diamir, tras\u0105 wyprawy Reinholda i Huberta Messner\u00f3w, Hanspetera Eisendlego i Wolfganga Tomaseta, a nast\u0119pnie w\u0142asnym wariantem do miejsca pod kopu\u0142\u0105 szczytow\u0105, gdzie postawili ob\u00f3z czwarty na drodze Kinshofera.Atak terrorystyczny na baz\u0119 pod Nanga Parbat[edytuj | edytuj kod]W nocy z 22 na 23 czerwca 2013 roku grupa uzbrojonych terroryst\u00f3w, przebranych w wojskowe mundury zabi\u0142a 11 os\u00f3b. W bazie na wysoko\u015bci 4200 m n.p.m. zgin\u0119\u0142o trzech Ukrai\u0144c\u00f3w, dw\u00f3ch S\u0142owak\u00f3w, dw\u00f3ch Chi\u0144czyk\u00f3w, Amerykanin, Litwin, Pakista\u0144czyk i Nepalczyk. Nast\u0119pnego dnia, paramilitarna formacja Jundallah og\u0142osi\u0142a, \u017ce jest odpowiedzialna za zamach, a kilka godzin p\u00f3\u017aniej podobne o\u015bwiadczenie wyda\u0142a centrala pakista\u0144skich talib\u00f3w Tehrik-i-Taliban Pakistan[17]. W czasie ataku, w obozie II na wysoko\u015bci ok. 6000 m n.p.m. przebywa\u0142a mi\u0119dzynarodowa wyprawa International Nanga Parbat Expedition 2013 pod kierownictwem Aleksandry Dzik. W ekipie by\u0142o siedmiu Polak\u00f3w. Kiedy znale\u017ali si\u0119 w bezpiecznym miejscu, przes\u0142ali do Polski relacj\u0119 o tym, co ich zdaniem wydarzy\u0142o si\u0119 tego dnia pod Nanga Parbat[18].  5 sierpnia 2013 w dystrykcie Diamar, w prowincji Gilgit Baltistan pakista\u0144scy talibowie zabili trzech policjant\u00f3w prowadz\u0105cych \u015bledztwo w sprawie czerwcowego ataku. 5 wrze\u015bnia 2013 policja w Diamar poinformowa\u0142a o zatrzymaniu domniemanego przyw\u00f3dcy czerwcowego ataku oraz jego wsp\u00f3lnika, podejrzewanego o udzia\u0142 w zab\u00f3jstwie trzech policjant\u00f3w.\u2191 NANGA PARBAT (8 126 M N.P.M.) \u2013 NAGA G\u00d3RA. 2011-09-14.\u2191 The Climbing History of Nanga Parbat \u2013 9th Highest Mountain, climbing.about.com [dost\u0119p 2017-11-25]\u00a0.\u2191 Mason, s. 226\u2013228.\u2191 Neale, s. 123\u2013130.\u2191 Neale, s. 212\u2013213.\u2191 Mason s. 236\u2013239.\u2191 Nangaroutesnew.pdf, Eberhard Jurgalski (rosemon), last updated 17 June 2010, retrieved from http:\/\/www.8000ers.com\/cms\/en\/nanga-parbat-general-info-197.html 22 July 2011.\u2191 \u0160imko Jo\u017eo: 60 horolezeck\u00fdch t\u00fd\u017ed\u0148ov vo Vysok\u00fdch Tatr\u00e1ch, w: \u201eKr\u00e1sy Slovenska\u201d R. LXI, nr 8\/84, s. 12.\u2191 ab Basecamp. \u201eClimbing Magazine\u201d, s. 22, December 1995. ISSN\u00a00045-7159. (ang.).\u00a0\u2191 Nanga Parbat zdobyta! PZA.org.pl. [dost\u0119p 2010-06-23].\u2191 Marcin Kaczkan zdoby\u0142 Nanga Parbat! PZA.org.pl. [dost\u0119p 2010-07-02].\u2191 Adam Bielecki potwierdza: Mackiewicz i Revol zdobyli Nanga Parbat, \u201eSport.pl\u201d [dost\u0119p 2018-09-23]\u00a0 (pol.).\u2191 K2: tym razem na szczycie Dorota Rasi\u0144ska-Samo\u0107ko!. wspinanie.pl, 2022-07-28. [dost\u0119p 2022-11-17].\u2191 ab Nanga Parbat: Naga G\u00f3ra kusi i przera\u017ca, Przegl\u0105d Sportowy, 27 stycznia 2018 [dost\u0119p 2020-07-25]\u00a0 (pol.).\u2191 Dominik Szczepa\u0144ski: Nanga Parbat zdobyta w zimie po raz pierwszy!. sport.pl, 26 lutego 2016. [dost\u0119p 2016-02-26].\u2191 Akcja ratunkowa na Nanga Parbat zosta\u0142a zako\u0144czona. Ekipa poszukiwawcza potwierdza \u015bmier\u0107 dw\u00f3jki himalaist\u00f3w.\u2191 Barbarous attack at Nanga Parbat. The Express Tribune, 2013-06-24. [dost\u0119p 2013-06-27]. (ang.).\u2191 Atak terrorystyczny w Himalajach. Wstrz\u0105saj\u0105cy mail polskich wspinaczy. [dost\u0119p 2013-06-26].Kenneth Mason: Abode of Snow: A History of Himilayan Exploration and Mountaineering From Earliest Times to the Ascent of Everest. Diadem Books, 1987. ISBN\u00a0978-0-906371-91-6. (ang.).Jonathan Neale: Tigers of the Snow. St Martin\u2019s Press, 2002. ISBN\u00a00-312-26623-5. (ang.)."},{"@context":"http:\/\/schema.org\/","@type":"BreadcrumbList","itemListElement":[{"@type":"ListItem","position":1,"item":{"@id":"https:\/\/wiki.edu.vn\/pl\/wiki\/#breadcrumbitem","name":"Enzyklop\u00e4die"}},{"@type":"ListItem","position":2,"item":{"@id":"https:\/\/wiki.edu.vn\/pl\/wiki\/2019\/02\/27\/nanga-parbat-wikipedia-wolna-encyklopedia\/#breadcrumbitem","name":"Nanga Parbat \u2013 Wikipedia, wolna encyklopedia"}}]}]