[{"@context":"http:\/\/schema.org\/","@type":"BlogPosting","@id":"https:\/\/wiki.edu.vn\/pl\/wiki\/2019\/05\/01\/motroninski-monaster-trojcy-swietej-wikipedia-wolna-encyklopedia\/#BlogPosting","mainEntityOfPage":"https:\/\/wiki.edu.vn\/pl\/wiki\/2019\/05\/01\/motroninski-monaster-trojcy-swietej-wikipedia-wolna-encyklopedia\/","headline":"Motroni\u0144ski Monaster Tr\u00f3jcy \u015awi\u0119tej \u2013 Wikipedia, wolna encyklopedia","name":"Motroni\u0144ski Monaster Tr\u00f3jcy \u015awi\u0119tej \u2013 Wikipedia, wolna encyklopedia","description":"Motroni\u0144ski Monaster Tr\u00f3jcy \u015awi\u0119tej, Monaster Motroni\u0144ski, Motreni\u0144ski[1] \u2013 prawos\u0142awny \u017ce\u0144ski klasztor w eparchii czerkaskiej Ukrai\u0144skiego Ko\u015bcio\u0142a Prawos\u0142awnego Patriarchatu Moskiewskiego, na","datePublished":"2019-05-01","dateModified":"2019-05-01","author":{"@type":"Person","@id":"https:\/\/wiki.edu.vn\/pl\/wiki\/author\/lordneo\/#Person","name":"lordneo","url":"https:\/\/wiki.edu.vn\/pl\/wiki\/author\/lordneo\/","image":{"@type":"ImageObject","@id":"https:\/\/secure.gravatar.com\/avatar\/c9645c498c9701c88b89b8537773dd7c?s=96&d=mm&r=g","url":"https:\/\/secure.gravatar.com\/avatar\/c9645c498c9701c88b89b8537773dd7c?s=96&d=mm&r=g","height":96,"width":96}},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Enzyklop\u00e4die","logo":{"@type":"ImageObject","@id":"https:\/\/wiki.edu.vn\/wiki4\/wp-content\/uploads\/2023\/08\/download.jpg","url":"https:\/\/wiki.edu.vn\/wiki4\/wp-content\/uploads\/2023\/08\/download.jpg","width":600,"height":60}},"image":{"@type":"ImageObject","@id":"https:\/\/pl.wikipedia.org\/wiki\/Special:CentralAutoLogin\/start?type=1x1","url":"https:\/\/pl.wikipedia.org\/wiki\/Special:CentralAutoLogin\/start?type=1x1","height":"1","width":"1"},"url":"https:\/\/wiki.edu.vn\/pl\/wiki\/2019\/05\/01\/motroninski-monaster-trojcy-swietej-wikipedia-wolna-encyklopedia\/","wordCount":1321,"articleBody":"Motroni\u0144ski Monaster Tr\u00f3jcy \u015awi\u0119tej, Monaster Motroni\u0144ski, Motreni\u0144ski[1] \u2013 prawos\u0142awny \u017ce\u0144ski klasztor w eparchii czerkaskiej Ukrai\u0144skiego Ko\u015bcio\u0142a Prawos\u0142awnego Patriarchatu Moskiewskiego, na terenie wsi Melnyky[2].Moment powstania klasztoru nie jest znany. Istnieje przekaz, \u017ce na jego miejscu po chrzcie Rusi powsta\u0142a pierwsza cerkiew. Wed\u0142ug innej wersji fundatork\u0105 klasztoru by\u0142a \u017cona jednego z wojewod\u00f3w Jaros\u0142awa M\u0105drego o imieniu Motrona. Pierwsza pisemna informacja o istnieniu monasteru pochodzi z 1198 i dotyczy budowy w nim cerkwi \u015bw. Jana Chrzciciela[3]. Klasztor zosta\u0142 zniszczony w czasie najazdu mongolskiego i na d\u0142u\u017cszy czas opustosza\u0142. Zakonnicy, kt\u00f3rzy ponownie rozpocz\u0119li w nim \u017cycie monastyczne, nie posiadali wolno stoj\u0105cej cerkwi, lecz mieszkali w pieczarach[3].W 1568 kolejna grupa mnich\u00f3w zacz\u0119\u0142a odnawia\u0107 zniszczone obiekty klasztorne. Monaster znalaz\u0142 si\u0119 pod opiek\u0105 Kozak\u00f3w. Ze wzgl\u0119du na sw\u00f3j wiek i znaczn\u0105 liczb\u0119 mnich\u00f3w by\u0142 to jeden z najwa\u017cniejszych o\u015brodk\u00f3w kultu prawos\u0142awnego na ziemi czerkaskiej. Obiekt by\u0142 otoczony wa\u0142em ziemnym z cz\u0119stoko\u0142em i bram\u0105 wjazdow\u0105. G\u0142\u00f3wna \u015bwi\u0105tynia monasterska by\u0142a zbudowana z drewna, kryta pi\u0119cioma kopu\u0142ami. Z drewna wzniesione by\u0142y r\u00f3wnie\u017c obiekty mieszkalne dla zakonnik\u00f3w[3].W II po\u0142owie XVII w. monaster zosta\u0142 kilkakrotnie zniszczony wskutek najazd\u00f3w tureckich. W 1678 po jednym z nich uleg\u0142 ca\u0142kowitemu spaleniu. Jednak ju\u017c w 1685, z pomoc\u0105 metropolity kijowskiego Gedeona, zosta\u0142 reaktywowany[3]. W 1727 zosta\u0142a wzniesiona nowa murowana cerkiew Tr\u00f3jcy \u015awi\u0119tej[3].Od 1753 ihumenem klasztoru by\u0142 Melchizedek (Znaczko-Jaworski), organizator dzia\u0142alno\u015bci misyjnej w\u015br\u00f3d zamieszkuj\u0105cych Ukrain\u0119 Prawobrze\u017cn\u0105 unit\u00f3w[4], aktywny uczestnik konfliktu mi\u0119dzy hierarchi\u0105 prawos\u0142awn\u0105 a unick\u0105 w Rzeczypospolitej, kilkakrotnie wyje\u017cd\u017caj\u0105cy do Rosji w celu pozyskiwania poparcia Katarzyny II dla prawos\u0142awnych w pa\u0144stwie polsko-litewskim[5], bliski wsp\u00f3\u0142pracownik biskupa bia\u0142oruskiego Jerzego[6]. W roku tym w monasterze przebywa\u0142o ok. dwudziestu mnich\u00f3w, kt\u00f3rzy cieszyli si\u0119 w miejscowej spo\u0142eczno\u015bci znacznym autorytetem moralnym[6]. R\u00f3wnocze\u015bnie dzia\u0142alno\u015b\u0107 ihumena Melchizedeka sprawi\u0142a, \u017ce od 1767 (w okresie, gdy nie przebywa\u0142 on w granicach Rzeczypospolitej, po ucieczce z aresztu) Monaster Motroni\u0144ski sta\u0142 si\u0119 jednym z miejsc, do kt\u00f3rych w okresie poprzedzaj\u0105cym koliszczyzn\u0119 \u015bci\u0105ga\u0142a miejscowa ludno\u015b\u0107 pragn\u0105ca zbrojnie wyst\u0105pi\u0107 przeciwko unitom[7]. Zast\u0119puj\u0105cy Melchizedeka mnich Gabriel (Gawry\u0142o), pod naciskiem lokalnej administracji, po pewnym czasie zabroni\u0142 przyjmowania ch\u0142op\u00f3w[7].W kwietniu 1768 monaster zosta\u0142 obrabowany przez nieznanych sprawc\u00f3w[8]. 22 maja klasztor zosta\u0142 zaatakowany ponownie, przez kilkuset napastnik\u00f3w \u201ew polskiej odzie\u017cy\u201d[9]. Cztery dni p\u00f3\u017aniej w pobliskim \u017babotyniu rozlokowa\u0142 si\u0119 oddzia\u0142 konfederat\u00f3w barskich. Pod wp\u0142ywem pog\u0142oski, i\u017c maj\u0105 oni zamiar napa\u015b\u0107 na monaster i wobec wcze\u015bniejszej nieudanej pr\u00f3by uzyskania pomocy gubernatora \u017babotynia, mnisi porzucili zabudowania klasztorne[10].Na terenach nale\u017c\u0105cych do monasteru, w Ch\u0142odnym Jarze, zosta\u0142 sformowany pierwszy oddzia\u0142 Maksyma \u017bele\u017aniaka, kt\u00f3ry rozpocz\u0105\u0142 nast\u0119pnie koliszczyzn\u0119[3]. Koniec XVII i XVIII w. by\u0142y okresem spadku znaczenia klasztoru[3]. W 1800 na jego terenie zosta\u0142a wzniesiona nowa cerkiew, kt\u00f3ra po dw\u00f3ch latach, z powodu b\u0142\u0119d\u00f3w w projekcie, zawali\u0142a si\u0119. W 1805 zosta\u0142a zast\u0105piona kolejn\u0105 \u015bwi\u0105tyni\u0105[3].W 1845 w klasztorze przebywa\u0142 Taras Szewczenko, kt\u00f3ry uczyni\u0142 go tematem jednej ze swoich akwarel[3]. Wed\u0142ug danych z 1847 wsp\u00f3lnota Monasteru Motroni\u0144skiego liczy\u0142a 45 mnich\u00f3w i pos\u0142usznik\u00f3w[3].W 1911 w\u0142adze Rosyjskiego Ko\u015bcio\u0142a Prawos\u0142awnego zdecydowa\u0142y o przekszta\u0142ceniu Monasteru Motroni\u0144skiego z m\u0119skiego w \u017ce\u0144ski. W czasie wojny domowej w Rosji na terenie klasztoru i po\u0142o\u017conego w jego s\u0105siedztwie Ch\u0142odnego Jaru przez trzy lata dzia\u0142a\u0142a ukrai\u0144ska Republika Ch\u0142odnojarska[3]. W 1923 klasztor zosta\u0142 zamkni\u0119ty, a jego maj\u0105tek znacjonalizowany[3]. W 1929 nieczynna cerkiew Tr\u00f3jcy \u015awi\u0119tej zosta\u0142a uznana za zabytek o znaczeniu republika\u0144skim[3].W 1968, w zwi\u0105zku z dwusetn\u0105 rocznic\u0105 koliszczyzny, powsta\u0142 projekt remontu zniszczonego klasztoru i urz\u0105dzenia w nim muzeum po\u015bwi\u0119conego temu wydarzeniu. Prace renowacyjne nie zosta\u0142y jednak uko\u0144czone[3]. Ko\u015bci\u00f3\u0142 prawos\u0142awny odzyska\u0142 monaster w 1991[3].\u2191 W. Serczyk,  Hajdamacy, Wydawnictwo Literackie, Krak\u00f3w 1972, s.266\u2191 \u0427\u0415\u0420\u041a\u0410\u0421\u042c\u041a\u0410 \u0454\u043f\u0430\u0440\u0445\u0456\u044f\u2191 abcdefghijklmno \u041c\u043e\u0442\u0440\u043e\u043d\u0438\u043d\u0441\u044c\u043a\u0438\u0439  \u043c\u043e\u043d\u0430\u0441\u0442\u0438\u0440\u2191 W. Serczyk, Hajdamacy, s.266\u2191 W. Serczyk, Hajdamacy, ss.274\u2013277\u2191 ab Mironowicz A.: Diecezja bia\u0142oruska w XVII i XVIII wieku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Bia\u0142ymstoku, 2008, s. 248. ISBN\u00a0978-83-7431-150-2.\u2191 ab W. Serczyk, Hajdamacy, s.283\u2191 W. Serczyk, Hajdamacy, s.293\u2191 W. Serczyk, Hajdamacy, ss.297\u2013298\u2191 W. Serczyk, Hajdamacy, s.298"},{"@context":"http:\/\/schema.org\/","@type":"BreadcrumbList","itemListElement":[{"@type":"ListItem","position":1,"item":{"@id":"https:\/\/wiki.edu.vn\/pl\/wiki\/#breadcrumbitem","name":"Enzyklop\u00e4die"}},{"@type":"ListItem","position":2,"item":{"@id":"https:\/\/wiki.edu.vn\/pl\/wiki\/2019\/05\/01\/motroninski-monaster-trojcy-swietej-wikipedia-wolna-encyklopedia\/#breadcrumbitem","name":"Motroni\u0144ski Monaster Tr\u00f3jcy \u015awi\u0119tej \u2013 Wikipedia, wolna encyklopedia"}}]}]