Placówka Straży Celnej „Brzozowo” (Wincenta) – Wikipedia, wolna encyklopedia

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Rozmieszczenie placówek SC komisariatu “Wincenta” w 1926 roku

Placówka Straży Celnej „Brzozowo” – jednostka organizacyjna Straży Celnej pełniąca w okresie międzywojennym służbę ochronną na granicy polsko-niemieckiej.

23 września 1920 roku w Brzozowie stacjonowała placówka 4 szwadronu 6 pułku strzelców granicznych[1]. Z końcem roku formację Strzelców Granicznych rozwiązano, a jej miejsce zajęły bataliony wartownicze, przekształcone wiosną 1921 w Bataliony Celne[2]. W 1921 roku w Lachowie stacjonował sztab 4 kompanii 2 batalionu celnego. Kompania wystawiała między innymi placówkę w Brzozowie[3].

Formowanie i zmiany organizacyjne[edytuj | edytuj kod]

Na wniosek Ministerstwa Skarbu, uchwałą z 10 marca 1920 roku, powołano do życia Straż Celną[4]. Od połowy 1921 roku jednostki Straży Celnej rozpoczęły przejmowanie odcinków granicy od pododdziałów Batalionów Celnych[5]. Proces tworzenia Straży Celnej trwał do końca 1922 roku[6]. Placówka Straży Celnej „Brzozowo” weszła w podporządkowanie komisariatu Straży Celnej „Wincenta” z Inspektoratu SC „Grajewo”[7].

W drugiej połowie 1927 roku przystąpiono do gruntownej reorganizacji Straży Celnej[8]. W praktyce skutkowało to rozwiązaniem tej formacji granicznej. Ochronę północnej, zachodniej i południowej granicy państwa przejęła powołana z dniem 2 kwietnia 1928 roku Straż Graniczna[9].
Rozkazem nr 1 z 12 marca 1928 roku w sprawach organizacji Mazowieckiego Inspektoratu Okręgowego Naczelny Inspektor Straży Celnej gen. bryg. Stefan Pasławski określił strukturę organizacyjną komisariatu SG „Kolno”. Placówka Straży Granicznej I linii „Brzozowo” znalazła się w jego strukturze[10].

 Osobny artykuł: placówka Straży Granicznej I linii „Brzozowo”.
Sąsiednie placówki
Kierownicy placówki
stopień imię i nazwisko, numer okres pełnienia służby kolejne stanowisko
przodownik Aleksander Dąbkowski[12] (55)[a] był w 1926[13]

Obsada personalna placówki w 1926[13]:

  • przodownik Aleksander Dąbkowski (55)
  • starszy strażnik Witold Łyczkowski (280)
  • strażnik Józef Koroś (245)
  • strażnik Jan Wyrembelski (46)
  1. Przy nazwiskach w nawiasach podano numery służbowe funkcjonariuszy Straży Celnej[13]
  1. Dyslokacja 6 pStG ↓, s. 22-23.
  2. Dominiczak 1975 ↓, s. 122.
  3. OdeB batalionów celnych ↓, s. 2bc.
  4. Dominiczak 1975 ↓, s. 130.
  5. Piekarz 2017 ↓, s. 28.
  6. Dominiczak 1997 ↓, s. 250.
  7. Kozłowski 2012 ↓, s. 26.
  8. Kula 1994 ↓, s. 40.
  9. Goryński 2012 ↓, s. 226.
  10. Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 13.
  11. WIG – mapa operacyjna Polski 1:300 000 ↓.
  12. Tchórzewski 2012 ↓, s. 75.
  13. abc Szematyzm Straży Celnej 1927 ↓, s. 176.
  • Henryk Dominiczak: Granica polsko–niemiecka 1919–1939. Z dziejów formacji granicznych. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1975.
  • Henryk Dominiczak: Granice państwa i ich ochrona na przestrzeni dziejów 966–1996. Warszawa: Wydawnictwo „Bellona”, 1997. ISBN 83-11-08618-4. OCLC 37244743. (pol.).
  • Marek Jabłonowski, Bogusław Polak: Polskie formacje graniczne 1918−1839. Tom II. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Koszalińskiej, 1999. ISBN 83-87424-77-3.
  • Kalendarz z szematyzmem funkcjonariuszy Straży Celnej na rok 1927, Nakładem Zarządu Internatu imienia dra Władysława Rasińskiego dla Dzieci Funkcjonariuszy Straży Celnej, 1927 .
  • Piotr Kozłowski. Straż Celna zapomnianą formacją graniczną II Rzeczypospolitej – dyslokacja jednostek granicznych w 1926 roku. „Problemy Ochrony Granic”. 50, 2012. Kętrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej w Kętrzynie. ISSN 1505-1757. 
  • Henryk Mieczysław Kula: Polska Straż Graniczna w latach 1928-1939. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 1994. ISBN 8311082671.
  • Karolina Piekarz. Polskie formacje graniczne 1918 – 1924. „Mówią Wieki”. 2s, 2017. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Mówią Wieki”. ISSN 1897-8088. 
  • Maciej Krzysztof Tchórzewski: Łomżyńskie formacje graniczne. Zarys dziejów. Grajewo: Towarzystwo Przyjaciół 9 PSK, 2012. ISBN 978-83-934271-3-0.
  • Grzegorz Goryński: Powstanie, organizacja i funkcjonowanie straży granicznej w latach 1928-1939. 2012. [dostęp 2018-02-27].
  • Ordre de Bataille batalionów celnych od numeru 1 do 19 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.