[{"@context":"http:\/\/schema.org\/","@type":"BlogPosting","@id":"https:\/\/wiki.edu.vn\/pl\/wiki\/2019\/09\/27\/majorka-wikipedia-wolna-encyklopedia\/#BlogPosting","mainEntityOfPage":"https:\/\/wiki.edu.vn\/pl\/wiki\/2019\/09\/27\/majorka-wikipedia-wolna-encyklopedia\/","headline":"Majorka \u2013 Wikipedia, wolna encyklopedia","name":"Majorka \u2013 Wikipedia, wolna encyklopedia","description":"Z Wikipedii, wolnej encyklopedii Majorka (hiszp. i kat. Mallorca) \u2013 najwi\u0119ksza w archipelagu Balear\u00f3w wyspa hiszpa\u0144ska na Morzu \u015ar\u00f3dziemnym o","datePublished":"2019-09-27","dateModified":"2019-09-27","author":{"@type":"Person","@id":"https:\/\/wiki.edu.vn\/pl\/wiki\/author\/lordneo\/#Person","name":"lordneo","url":"https:\/\/wiki.edu.vn\/pl\/wiki\/author\/lordneo\/","image":{"@type":"ImageObject","@id":"https:\/\/secure.gravatar.com\/avatar\/c9645c498c9701c88b89b8537773dd7c?s=96&d=mm&r=g","url":"https:\/\/secure.gravatar.com\/avatar\/c9645c498c9701c88b89b8537773dd7c?s=96&d=mm&r=g","height":96,"width":96}},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Enzyklop\u00e4die","logo":{"@type":"ImageObject","@id":"https:\/\/wiki.edu.vn\/wiki4\/wp-content\/uploads\/2023\/08\/download.jpg","url":"https:\/\/wiki.edu.vn\/wiki4\/wp-content\/uploads\/2023\/08\/download.jpg","width":600,"height":60}},"image":{"@type":"ImageObject","@id":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/thumb\/5\/5c\/Flag_of_Mallorca.svg\/200px-Flag_of_Mallorca.svg.png","url":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/thumb\/5\/5c\/Flag_of_Mallorca.svg\/200px-Flag_of_Mallorca.svg.png","height":"133","width":"200"},"url":"https:\/\/wiki.edu.vn\/pl\/wiki\/2019\/09\/27\/majorka-wikipedia-wolna-encyklopedia\/","wordCount":1062,"articleBody":"Z Wikipedii, wolnej encyklopedii    Majorka (hiszp. i kat. Mallorca) \u2013 najwi\u0119ksza w archipelagu Balear\u00f3w wyspa hiszpa\u0144ska na Morzu \u015ar\u00f3dziemnym o d\u0142ugo\u015bci oko\u0142o 100 km i powierzchni 3640 km\u00b2. Zamieszkuje j\u0105 859 289 mieszka\u0144c\u00f3w[potrzebny\u00a0przypis]. G\u0142\u00f3wnym miastem i stolic\u0105 wyspy jest Palma.  Po\u0142udniowo-wschodni\u0105 cz\u0119\u015b\u0107 wyspy zajmuje wy\u017cyna z rozwini\u0119t\u0105 rze\u017ab\u0105 krasow\u0105, cz\u0119\u015b\u0107 centralna natomiast ma charakter nizinny. Le\u017cy w strefie klimatu \u015br\u00f3dziemnomorskiego z suchym latem i opadami w zimie, si\u0119gaj\u0105cymi 650 mm rocznie.Wyspa jest zbudowana g\u0142\u00f3wnie z wapieni mezozoicznych. Wzd\u0142u\u017c p\u00f3\u0142nocno-zachodnich wybrze\u017cy wyspy rozci\u0105ga si\u0119 skrasowia\u0142e pasmo g\u00f3rskie Serra de Tramuntana, z najwy\u017cszym szczytem Puig Major, wznosz\u0105cym si\u0119 na wysoko\u015b\u0107 1445 m n.p.m. Drugim co do wysoko\u015bci szczytem jest Puig de Massanella \u2013 1367 m n.p.m.Jako pierwsi oko\u0142o 1000 r. p.n.e. zaj\u0119li j\u0105 Fenicjanie, nast\u0119pnie przez kilka wiek\u00f3w na wyspie panowali Grecy, kt\u00f3rzy nadali Balearom nazw\u0119 od s\u0142owa ballein, czyli strzela\u0107 z procy. Z wyspy wywodzili si\u0119 procarze, kt\u00f3rzy brali udzia\u0142 w wojnach punickich.W staro\u017cytno\u015bci nale\u017ca\u0142a do Kartaginy i Rzymu (przez 5 wiek\u00f3w), kt\u00f3rzy za\u0142o\u017cyli na Majorce miasta Pollentia (obecnie Alc\u00fadia) i Palmaria (obecnie Palma de Mallorca), przej\u015bciowo by\u0142a podbita przez Wandal\u00f3w i Wizygot\u00f3w (V i VI wiek n.e), a p\u00f3\u017aniej przez Arab\u00f3w, kt\u00f3rzy ostatecznie zdobyli Majork\u0119 w 902 r. n.e. W wyniku rekonkwisty od 12 wrze\u015bnia 1229 w posiadaniu Aragonii. W latach 1276\u20131349 stanowi\u0142a cz\u0119\u015b\u0107 samodzielnego Kr\u00f3lestwa Majorki. P\u00f3\u017aniej znowu arago\u0144ska i hiszpa\u0144ska.W swojej historii Majorka by\u0142a te\u017c wielokrotnie obiektem atak\u00f3w pirat\u00f3w. U jej zachodniego brzegu, na wysepce Sa Dragonera, Barbarossa mia\u0142 swoj\u0105 baz\u0119. Wiele miast w tych czasach powstawa\u0142o w oddaleniu od brzegu, aby unikn\u0105\u0107 z\u0142upienia przez pirat\u00f3w.  W latach 1838\u20131839 przez jaki\u015b czas go\u015bci\u0142 na niej Fryderyk Chopin, co upami\u0119tnia otwarte w 1929 muzeum kompozytora w miejscowo\u015bci Valldemossa. W czasach dyktatury genera\u0142a Franco zakazano u\u017cywania na wyspie innego j\u0119zyka ni\u017c j\u0119zyk hiszpa\u0144ski, cho\u0107 obecnie na wyspie status j\u0119zyka urz\u0119dowego ma zar\u00f3wno j\u0119zyk hiszpa\u0144ski, jak i j\u0119zyk katalo\u0144ski.Od lat 50. XX wieku na Majorce dosz\u0142o do burzliwego i niekontrolowanego rozwoju turystyki. Pocz\u0105tkowo budowano gigantyczne betonowe hotele, kt\u00f3re znacznie szpeci\u0142y naturalny krajobraz. W latach 90. XX wieku jednak wyburzono wiele betonowych moloch\u00f3w i obecnie powstaj\u0105ce hotele maj\u0105 bardziej kameralny charakter i musz\u0105 spe\u0142nia\u0107 warunki ochrony \u015brodowiska naturalnego. W roku 1999 wprowadzono na wyspie podatek ekologiczny wynosz\u0105cy 1 euro dziennie od przebywaj\u0105cego turysty, co spotka\u0142o si\u0119 jednak z negatywn\u0105 reakcj\u0105 i doprowadzi\u0142o do spadku liczby turyst\u00f3w. W 2003 wycofano si\u0119 z tego podatku.W roku 2004 33 pla\u017ce Majorki uzyska\u0142y B\u0142\u0119kitn\u0105 Flag\u0119.Obecnie 90% dochodu wyspy pochodzi z turystyki.Na wyspie u\u017cywany jest dialekt majorka\u0144ski(hiszp.) j\u0119zyka katalo\u0144skiego (zob. dialekty balearskie).21,2% mieszka\u0144c\u00f3w wyspy stanowi\u0105 obcokrajowcy. Dominuj\u0105 w\u015br\u00f3d nich Niemcy (3,54%); inne liczne grupy to Brytyjczycy, Maroka\u0144czycy i Bu\u0142garzy[2].W \u015brodkowej cz\u0119\u015bci wyspy, gdzie znajduje si\u0119 urodzajna nizina, uprawia si\u0119 winoro\u015bla, oliwki, truskawki, figi, cytrusy i warzywa. W g\u00f3rach prowadzi si\u0119 wypas owiec. Na wyspie przewa\u017ca przemys\u0142 spo\u017cywczy i rzemios\u0142o artystyczne (bi\u017cuteria, ceramika), nastawione na obs\u0142ug\u0119 licznych turyst\u00f3w. Wyspa s\u0142ynie ze swych k\u0105pielisk i salin morskich.Wyspa dzieli si\u0119 na nast\u0119puj\u0105ce gminy:Zobacz  w indeksie S\u0142ownika geograficznego Kr\u00f3lestwa Polskiego has\u0142o MajorkaWyspy konsularneConsejos insulares"},{"@context":"http:\/\/schema.org\/","@type":"BreadcrumbList","itemListElement":[{"@type":"ListItem","position":1,"item":{"@id":"https:\/\/wiki.edu.vn\/pl\/wiki\/#breadcrumbitem","name":"Enzyklop\u00e4die"}},{"@type":"ListItem","position":2,"item":{"@id":"https:\/\/wiki.edu.vn\/pl\/wiki\/2019\/09\/27\/majorka-wikipedia-wolna-encyklopedia\/#breadcrumbitem","name":"Majorka \u2013 Wikipedia, wolna encyklopedia"}}]}]