[{"@context":"http:\/\/schema.org\/","@type":"BlogPosting","@id":"https:\/\/wiki.edu.vn\/pl\/wiki\/2020\/01\/29\/minuskul-69-gregory-aland-wikipedia-wolna-encyklopedia\/#BlogPosting","mainEntityOfPage":"https:\/\/wiki.edu.vn\/pl\/wiki\/2020\/01\/29\/minuskul-69-gregory-aland-wikipedia-wolna-encyklopedia\/","headline":"Minusku\u0142 69 (Gregory-Aland) \u2013 Wikipedia, wolna encyklopedia","name":"Minusku\u0142 69 (Gregory-Aland) \u2013 Wikipedia, wolna encyklopedia","description":"Minusku\u0142 69 (wedle numeracji Gregory\u2013Aland), \u03b4 505 (von Soden)[1] \u2013 r\u0119kopis Nowego Testamentu pisany minusku\u0142\u0105 na pergaminie i papierze w","datePublished":"2020-01-29","dateModified":"2020-01-29","author":{"@type":"Person","@id":"https:\/\/wiki.edu.vn\/pl\/wiki\/author\/lordneo\/#Person","name":"lordneo","url":"https:\/\/wiki.edu.vn\/pl\/wiki\/author\/lordneo\/","image":{"@type":"ImageObject","@id":"https:\/\/secure.gravatar.com\/avatar\/c9645c498c9701c88b89b8537773dd7c?s=96&d=mm&r=g","url":"https:\/\/secure.gravatar.com\/avatar\/c9645c498c9701c88b89b8537773dd7c?s=96&d=mm&r=g","height":96,"width":96}},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Enzyklop\u00e4die","logo":{"@type":"ImageObject","@id":"https:\/\/wiki.edu.vn\/wiki4\/wp-content\/uploads\/2023\/08\/download.jpg","url":"https:\/\/wiki.edu.vn\/wiki4\/wp-content\/uploads\/2023\/08\/download.jpg","width":600,"height":60}},"image":{"@type":"ImageObject","@id":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/thumb\/b\/b2\/Minuscule_69_%28GA%29_97a.jpg\/220px-Minuscule_69_%28GA%29_97a.jpg","url":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/thumb\/b\/b2\/Minuscule_69_%28GA%29_97a.jpg\/220px-Minuscule_69_%28GA%29_97a.jpg","height":"330","width":"220"},"url":"https:\/\/wiki.edu.vn\/pl\/wiki\/2020\/01\/29\/minuskul-69-gregory-aland-wikipedia-wolna-encyklopedia\/","wordCount":5181,"articleBody":"Minusku\u0142 69 (wedle numeracji Gregory\u2013Aland), \u03b4 505 (von Soden)[1] \u2013 r\u0119kopis Nowego Testamentu pisany minusku\u0142\u0105 na pergaminie i papierze w j\u0119zyku greckim z XV wieku. Kolejno\u015b\u0107 ksi\u0105g Nowego Testamentu jest nietypowa, wyst\u0119puj\u0105 pozabiblijne dodatki. Niekt\u00f3re partie kodeksu zosta\u0142y utracone. Tekst Ewangelii reprezentuje cezarejsk\u0105 tradycj\u0119 tekstualn\u0105, tekst Dziej\u00f3w i List\u00f3w powszechnych reprezentuje bizanty\u0144sk\u0105 tradycj\u0119 tekstualn\u0105. Kodeks zawiera pozabiblijne dodatki. Skryba by\u0142 nieuwa\u017cny.  R\u0119kopis od 1640 przechowywany jest w Leicesterze. Od XVIII wieku jego tekst cieszy si\u0119 zainteresowaniem w\u015br\u00f3d krytyk\u00f3w tekstu i cytuje si\u0119 go we wszystkich krytycznych wydaniach greckiego Nowego Testamentu. Dost\u0119pny jest w formie zdigitalizowanej.Kodeks zawiera tekst Nowego Testamentu na 213 kartach (37,8\u00a0cm na 27\u00a0cm)[2]. Karty u\u0142o\u017cone zosta\u0142y w kwaterniony, po pi\u0119\u0107 zgi\u0119tych w po\u0142owie karty w jednym foliale. Ka\u017cdy z folia\u0142\u00f3w zosta\u0142 ponumerowany. W numeracji zastosowano wczesne cyfry arabskie[3]. Niekt\u00f3re partie r\u0119kopisu zosta\u0142y utracone (Mt 1,1-18,15; Dz 10,45-14,17; Jd 7-25; Ap 19,10-22,21)[4].  R\u0119kopis cz\u0119\u015bciowo jest pisany na pergaminie (91 kart), cz\u0119\u015bciowo na papierze (122 kart). Zazwyczaj po dw\u00f3ch pergaminowych kartach nast\u0119puje papierowa. Papier jest bardzo s\u0142abej jako\u015bci[4]. Ze wzgl\u0119du na nisk\u0105 jako\u015b\u0107 papieru cztery karty pisane s\u0105 tylko z jednej strony[5].Kolejno\u015b\u0107 nowotestamentowych ksi\u0105g jest nietypowa. Na pocz\u0105tku zosta\u0142y umieszczone Listy Paw\u0142a (Hbr na ko\u0144cu), po kt\u00f3rych nast\u0119puj\u0105 Dzieje Apostolskie, Listy powszechne, Apokalipsa i Ewangelie[6]. R\u0119kopis zawiera ponadto pozabiblijne dodatki, jak Credo siedmiu sobor\u00f3w (folio 159v), \u017bycie aposto\u0142\u00f3w (f. 160v), Granice Pi\u0119ciu Patriarchat\u00f3w (f. 161r)[7].W Dziejach Apostolskich tekst przeskakuje bezpo\u015brednio z 10,45 do 14,17, co sprawia wra\u017cenie, \u017ce kopista nie mia\u0142 \u015bwiadomo\u015bci istnienia luki. Tekst Ap 18,7-19,10 zachowa\u0142 si\u0119 we fragmentarycznym stanie[8].Tekst pisany jest jedn\u0105 kolumn\u0105 na stron\u0119, 37-38 linijek w kolumnie[2]. Nag\u0142\u00f3wki ksi\u0105g biblijnych oraz inicja\u0142y rozpoczynaj\u0105ce ksi\u0119g\u0119 biblijn\u0105 pisane s\u0105 na czerwono[6]. Stosuje przydechy i akcenty, jednak cz\u0119sto b\u0142\u0119dnie. Skryba pisa\u0142 niestarannie, litera \u03b5 przypomina \u03b1 i nie zawsze wiadomo, jak\u0105 liter\u0119 skryba mia\u0142 na my\u015bli[4]. Jednak liczne noty marginalne pisane s\u0105 kszta\u0142tnymi literami[8]. Bruce M. Metzger by\u0142 zdania, \u017ce skryba pisa\u0142 pi\u00f3rem sporz\u0105dzonym z trzciny[4].  Imi\u0119 \u0399\u03b7\u03c3\u03bf\u03c5\u03c2 (Jezus) jest pisane pe\u0142n\u0105 form\u0105 a\u017c do J 21,15, gdzie po raz pierwszy pojawia si\u0119 skr\u00f3t \u03b9\u03c2, odt\u0105d co jaki\u015b czas stosowany[4].W ca\u0142ym r\u0119kopisie naliczono 1129 b\u0142\u0119d\u00f3w itacyzmu, stosuje nietypowe formy gramatyczne[9]. Scrivener naliczy\u0142 74 opuszcze\u0144 w tek\u015bcie spowodowanych b\u0142\u0119dem homoioteleuton. Zdaniem Scrivenera odpowiedzialno\u015b\u0107 za te opuszczenia ponosi sam skryba, kt\u00f3ry niezbyt uwa\u017cnie kopiowa\u0142[4].Tekst ksi\u0105g dzielony jest wed\u0142ug \u03ba\u03b5\u03c6\u03b1\u03bb\u03b1\u03b9\u03b1 (rozdzia\u0142y), kt\u00f3rych numery umieszczono na marginesach tekstu. W g\u00f3rnym marginesie umieszczono \u03c4\u03b9\u03c4\u03bb\u03bf\u03b9 (tytu\u0142y) dla owych rozdzia\u0142\u00f3w. Przed ka\u017cd\u0105 z ewangelii umieszczone zosta\u0142y listy \u03ba\u03b5\u03c6\u03b1\u03bb\u03b1\u03b9\u03b1 (spis tre\u015bci). W Ewangeliach brakuje podzia\u0142u wed\u0142ug kr\u00f3tszych Sekcji Ammoniusza z odniesieniami do Kanon\u00f3w Euzebiusza[8]. Wed\u0142ug umieszczonych na ko\u0144cu ksi\u0105g kolofon\u00f3w Ewangelia Mateusza napisana zosta\u0142a w j\u0119zyku hebrajskim, Ewangelia Marka w \u0142aci\u0144skim, a Ewangelia \u0141ukasza w greckim[6].  Pocz\u0105tek Listu do RymianCharakter tekstualny[edytuj | edytuj kod]W tek\u015bcie czterech Ewangelii reprezentuje rodzin\u0119 Ferrara, jedn\u0105 z rodzin cezarejskiej tradycji tekstualnej. I pomimo p\u00f3\u017anej daty jest jednym z lepszych reprezentant\u00f3w grupy[4]. Tekst pozosta\u0142ych ksi\u0105g Nowego Testamentu ma odmienne pochodzenie[10]. Ferrar s\u0105dzi\u0142, \u017ce tekst czterech Ewangelii zosta\u0142 skopiowany z minusku\u0142u 13[11]. W Listach Paw\u0142a jest bliski dla minusku\u0142u 462. W Listach powszechnych Wachtel wyliczy\u0142 10-20% niebizanty\u0144skich wariant\u00f3w[12]. Tekst Apokalipsy reprezentuje bizanty\u0144sk\u0105 tradycj\u0119 tekstualn\u0105, ale zawiera wielk\u0105 liczb\u0119 unikalnych wariant\u00f3w, w bliskiej relacji do kodeksu 046 i 61[13].Kurt i Barbara Aland dali mu nast\u0119puj\u0105cy profil tekstualny w Ewangeliach: 1341 631\/2 22\u00b2 50s; w Dziejach: 631 191\/2 5\u00b2 8s; w Listach powszechnych: 641 111\/2 9\u00b2 5s; w Listach Paw\u0142a: 1541 421\/2 35\u00b2 17s. Dla Apokalipsy Alandowie nie sporz\u0105dzili profilu[14]. 1 oznacza zgodno\u015b\u0107 z tekstem bizanty\u0144skim, 1\/2 oznacza, ile razy zgodny jest z tekstem bizanty\u0144skim oraz \u201eoryginalnym\u201d[a], 2 oznacza zgodno\u015b\u0107 z tekstem \u201eoryginalnym\u201d, S oznacza, ile ma sobie w\u0142a\u015bciwych wariant\u00f3w tekstowych (Sonderlesarten)[15]. W oparciu o ten profil Alandowie zaklasyfikowali tekst List\u00f3w Paw\u0142a do Kategorii III. W pozosta\u0142ych ksi\u0119gach Nowego Testamentu zaliczyli do kategorii V[14], co oznacza, \u017ce reprezentuje tam tekst bizanty\u0144ski[16]. Niezrozumia\u0142ym jest zaklasyfikowanie tekstu Ewangelii do V kategorii, jako \u017ce tekst ten reprezentuje rodzin\u0119 Ferrara, a profil jest bliski dla innych r\u0119kopis\u00f3w tej grupy[12].Warianty tekstualne[edytuj | edytuj kod]Tekst Pericope adulterae (Jan 7,53-8,11) umieszczony zosta\u0142 w Ewangelii \u0141ukasza, za 21,38, tekst Mt 17,2b-3 (znaki czasu) zosta\u0142 opuszczony, \u0141k 22,43-44 (krwawy pot Jezusa) umieszczony zosta\u0142 w Ewangelii Mateusza, za Mt 26,39[6].Wzgl\u0119dem innych r\u0119kopis\u00f3w rodziny Ferrara wyr\u00f3\u017cnia si\u0119 w nast\u0119puj\u0105cych miejscach:W Mateuszu 18,15 zawiera dodatek \u03c3\u03bf\u03c5 \u03ba\u03b1\u03b9 \u03b1\u03c5\u03c4\u03bf\u03c5 \u03bc\u03bf\u03bd\u03bf\u03c5 (ciebie i jego tylko)[17].W Mateuszu 19,6 zawiera wariant \u03bf\u03c5\u03ba\u03b5\u03c4\u03b9 (nigdy) zamiast \u03bf\u03c5\u03ba \u03b5\u03c4\u03b9 (jeszcze nie)[18].W \u0141ukaszu 11,25 stosuje inn\u0105 kolejno\u015b\u0107 s\u0142\u00f3w ni\u017c pozosta\u0142e r\u0119kopisy grupy[19].W Jana 4,5 przekazuje wariant \u03a3\u03b9\u03c7\u03b1\u03c1 zamiast \u03a3\u03c5\u03c7\u03b1\u03c1[20].Inne warianty:W 2 Kor 11,17 przekazuje wariant \u03b1\u03bd\u03b8\u03c1\u03c9\u03c0\u03bf\u03bd (cz\u0142owieka) zamiast \u03ba\u03c5\u03c1\u03b9\u03bf\u03bd (Pana)[21].\u00a0Zobacz wi\u0119cej w artykule Rodzina Ferrara (f13), w sekcji Warianty tekstowe charakterystyczne dla grupy.Johann Jakob Wettstein[22] i James Rendel Harris[23] datowali r\u0119kopis na wiek XIV[8]. Gregory datowa\u0142 go na wiek XV[6]. Obecnie jest datowany przez INTF na wiek XV[2][24]. Rendel Harris sugerowa\u0142, \u017ce r\u0119kopis powsta\u0142 w Konstantynopolu[6]. Skryba mia\u0142 na imi\u0119 Emmanuel, pochodzi\u0142 z Konstantynopola, w drugiej po\u0142owie XV wieku przeni\u00f3s\u0142 si\u0119 do Anglii, gdzie zajmowa\u0142 si\u0119 kopiowaniem tekst\u00f3w biblijnych oraz staro\u017cytnych klasyk\u00f3w[4][12]. R\u0119kopis zosta\u0142 podarowany dla George\u2019a Neville\u2019a, arcybiskupa Yorku (1465\u20131472)[4]. Dlatego obecnie si\u0119 przypuszcza, \u017ce r\u0119kopis powsta\u0142 w Anglii w latach 1465-1472[12].Po \u015bmierci Neville\u2019a nale\u017ca\u0142 do Richarda Brinkleya (lub Brinkeleya), kt\u00f3ry naby\u0142 go prawdopodobnie od franciszkan\u00f3w w Cambridge (podobnie jak minusku\u0142 61). P\u00f3\u017aniej kodeks nale\u017ca\u0142 do Williama Charka (albo Charca), wspomnianego w nocie marginalnej minusku\u0142u 61[8]. Chark \u017cy\u0142 w czasach El\u017cbiety I i jest odpowiedzialny za dodanie szeregu not marginalnych[4]. Nast\u0119pnie jego w\u0142a\u015bcicielem by\u0142 Thomas Hayne, kt\u00f3ry w 1645 podarowa\u0142 go dla biblioteki w Leicesterze[6] (wed\u0142ug Metzgera w 1640)[4]. Obecnie przechowywany jest w Leicestershire Record Office (Cod. 6 D 32\/1) w Leicesterze[2].R\u0119kopis by\u0142 badany przez wielu krytyk\u00f3w tekstu. John Mill skolacjonowa\u0142 r\u0119kopis w 1671 (nada\u0142 mu siglum L). John Jackson oraz William Tiffin po raz kolejny skolacjonowali jego tekst i przes\u0142ali wykaz wariant\u00f3w dla Wettsteina za po\u015brednictwem C\u00e9sar de Missy. Wettstein jako pierwszy odnotowa\u0142 podobie\u0144stwo do kodeksu 13[25]. R\u0119kopis by\u0142 badany r\u00f3wnie\u017c przez Edwarda Gee[22]. Na list\u0119 r\u0119kopis\u00f3w Nowego Testamentu wci\u0105gn\u0105\u0142 go Wettstein[22]. Nast\u0119pnie r\u0119kois by\u0142 badany przez: Tregellesa (1852), Scrivenera (1855), Abbotta, Rendel Harrisa (1887)[6], M. R. Jamesa (1904, 1911), H. L. Graya (1929), Williama Hatcha[4]. Herman C. Hoskier skolacjonowa\u0142 tekst Apokalipsy[26], Jacob Geerlings bada\u0142 tekst Ewangelii Jana i jego relacj\u0119 do innych r\u0119kopis\u00f3w rodziny Ferrara[27]. R\u0119kopis bada\u0142 r\u00f3wnie\u017c J. N. Birdsall[28].Jest cytowany w krytycznych wydaniach Novum Testamentum Graece Nestle-Alanda (NA27)[29].Folio 161 recto \u201eGranice Pi\u0119ciu Patriarchat\u00f3w\u201dFolio 161 verso \u201eGranice Pi\u0119ciu Patriarchat\u00f3w\u201d\u2191 \u201eOryginalny\u201d oznacza tekst wed\u0142ug rekonstrukcji Aland\u00f3w, tj. tekst 26 lub 27 wydania Nestle-Alanda (tekst obu tych wyda\u0144 jest identyczny).\u2191 Caspar Ren\u00e9 Gregory: Die griechischen Handschriften des Neuen Testament. Leipzig: J. C. Hinrichs\u2019sche Buchhandlung, 1908, s. 50.\u2191 abcd K. Aland, M. Welte, B. K\u00f6ster, K. Junack: Kurzgefasste Liste der griechischen Handschriften des Neues Testaments. Berlin, New York: Walter de Gruyter, 1994, s. 49.\u2191 J. Rendel Harris: The Origin of the Leicester Codex of the New Testament. London: C. J. Clay & Sons, 1877, s. 11.\u2191 abcdefghijkl Bruce M. Metzger: Manuscripts of the Greek Bible: An Introduction to Palaeography. Oxford: Oxford University Press, 1981, s. 138.\u2191 W. H. Ferrar: A Collation of Four Important Manuscripts of the Gospels. ed. T. K. Abbott. London: Macmillan & Co., 1877, s. VI.\u2191 abcdefgh C. R. Gregory: Textkritik des Neuen Testaments. T. 1. Leipzig: J. C. Hinrichs, 1900, s. 144\u2013145.\u2191 J. Rendel Harris: The Origin of the Leicester Codex of the New Testament. London: C. J. Clay & Sons, 1877, s. 62\u201365.\u2191 abcde F. H. A. Scrivener: A Plain Introduction to the Criticism of the New Testament. T. 1. London: 1894, s. 202-203.\u2191 W. H. Ferrar: A Collation of Four Important Manuscripts of the Gospels. ed. T. K. Abbott. London: Macmillan & Co., 1877, s. IX.\u2191 Bruce M. Metzger, Bart D. Ehrman: The Text of the New Testament: Its Transmission, Corruption, and Restoration. New York, Oxford: Oxford University Press, 2005, s. 87, 88. ISBN\u00a0978-0-19-516122-9.\u2191 W. H. Ferrar: A Collation of Four Important Manuscripts of the Gospels. ed. T. K. Abbott. Dublin – London: 1877, s. XLIII.\u2191 abcd R. Waltz (2007), Codex Leicestrensis, Encyclopedia of Textual Criticism [dost\u0119p 2013-04-14].\u2191 Bruce M. Metzger, Bart D. Ehrman: The Text of the New Testament: Its Transmission, Corruption and Restoration. Wyd. 4. New York \u2013 Oxford: Oxford University Press, 2005, s. 88. ISBN\u00a0978-0-19-516122-9.\u2191 ab K. Aland, B. Aland: The Text of the New Testament: An Introduction to the Critical Editions and to the Theory and Practice of Modern Textual Criticism. prze\u0142. Erroll F. Rhodes. Michigan: William B. Eerdmans Publishing Company, 1995, s. 129. ISBN\u00a0978-0-8028-4098-1. (ang.).\u2191 K. Aland, B. Aland: The Text of the New Testament: An Introduction to the Critical Editions and to the Theory and Practice of Modern Textual Criticism. prze\u0142. Erroll F. Rhodes. Michigan: William B. Eerdmans Publishing Company, 1995, s. 107. ISBN\u00a0978-0-8028-4098-1. (ang.).\u2191 K. Aland, B. Aland: The Text of the New Testament: An Introduction to the Critical Editions and to the Theory and Practice of Modern Textual Criticism. prze\u0142. Erroll F. Rhodes. Michigan: William B. Eerdmans Publishing Company, 1995, s. 106. ISBN\u00a0978-0-8028-4098-1. (ang.).\u2191 W. H. Ferrar: A Collation of Four Important Manuscripts of the Gospels. ed. T. K. Abbott. London: Macmillan & Co., 1877, s. 60.\u2191 W. H. Ferrar: A Collation of Four Important Manuscripts of the Gospels. ed. T. K. Abbott. London: Macmillan & Co., 1877, s. 62.\u2191 NA27, s. 197.\u2191 NA27, p. 255.\u2191 NA26, p. 488.\u2191 abc Johann Jakob Wettstein: Novum Testamentum Graecum editionis receptae cum lectionibus variantibus codicum manuscripts. T. 1. Amsterdam: Ex Officina Dommeriana, 1751, s. 53. [dost\u0119p 2012-06-06]. (\u0142ac.).\u2191 J. Rendel Harris: The Origin of the Leicester Codex of the New Testament. London: C. J. Clay & Sons, 1877.\u2191 Handschriftenliste. [w:] INTF [on-line]. M\u00fcnster Institute. [dost\u0119p 2013-02-26].\u2191 W. H. Ferrar: A Collation of Four Important Manuscripts of the Gospels by the late William Hugh Ferrar. T. K Abbott. Dublin: Macmillan & Co., 1877, s. IV.\u2191 H. C. Hoskier, Concerning the Text of the Apocalypse: Collation of All Existing Available Greek Documents with the Standard Text of Stephen\u2019s Third Edition Together with the Testimony of Versions, Commentaries and Fathers. (London: Bernard Quaritch, Ltd., 1929), t. I, s. 27, t. II, s. 289-292. (jako r).\u2191 Jacob Geerlings. Family 13 \u2013 The Ferrar Group: The Text According to Matthew, Studies and Documents 19, 1961.\u2191 J. K. Elliott: A Bibliography of Greek New Testament Manuscripts. Cambridge: Cambridge University Press, 1989, s. 89. ISBN\u00a00-521-35479-X.\u2191 Eberhard et Erwin Nestle: Novum Testamentum Graece. communiter ediderunt: B. et K. Aland, J. Karavidopoulos, C. M. Martini, B. M. Metzger. Wyd. 27. Stuttgart: Deutsche Bibelgesellschaft, 2001. ISBN\u00a0978-3-438-05100-4.Handschriftenliste. [w:] INTF [on-line]. M\u00fcnster Institute. [dost\u0119p 2013-02-26].Kodeks 69 (GA). [w:] CSNTM [on-line]. [dost\u0119p 2013-04-14]. \u2013 zdigitalizowana forma kodeksuR. Waltz, Codex Leicestrensis, Encyclopedia of Textual Criticism (2007) [dost\u0119p 2013-04-14]"},{"@context":"http:\/\/schema.org\/","@type":"BreadcrumbList","itemListElement":[{"@type":"ListItem","position":1,"item":{"@id":"https:\/\/wiki.edu.vn\/pl\/wiki\/#breadcrumbitem","name":"Enzyklop\u00e4die"}},{"@type":"ListItem","position":2,"item":{"@id":"https:\/\/wiki.edu.vn\/pl\/wiki\/2020\/01\/29\/minuskul-69-gregory-aland-wikipedia-wolna-encyklopedia\/#breadcrumbitem","name":"Minusku\u0142 69 (Gregory-Aland) \u2013 Wikipedia, wolna encyklopedia"}}]}]