Marian Metelski – Wikipedia, wolna encyklopedia

Posted on by

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Marian Metelski jako więzień KL Auschwitz nr 31194

Marian Metelski[a] (ur. 16 stycznia 1899 w Kórniku, zm. 5 lutego 1943 w Auschwitz) – kapitan piechoty Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari, skaut, działacz niepodległościowy.

Urodził się 16 stycznia 1899 w Kórniku, w rodzinie Stanisława i Pelagii z Smolibockich[2][3][4]. W 1913 ukończył siedmioklasową szkołę elementarną w rodzinnej miejscowości[3]. W maju tego roku został członkiem I Drużyny Skautowej im. ks. Józefa Poniatowskiego w Kórniku, na przełomie kwietnia i maja 1915 zastępowym, a następnie (w tym samym roku) drużynowym[5]. Od 1915 do stycznia lub lutego 1917 oraz od początku 1918 miejscem zbiórek drużyny tzw. „skautówką” było zaplecze warsztatu krawieckiego jego ojca[6]. Na początku grudnia 1916 wziął udział w zjeździe drużynowych drużyn skautowych w Poznaniu[7]. Na przełomie lutego i marca 1917 drużyna pod jego kierownictwem rozpoczęła intensywne szkolenie wojskowe[7].

W 1917 został członkiem Polskiej Organizacji Wojskowej Zaboru Pruskiego[3]. 11 lipca tego roku został wcielony do armii niemieckiej i przydzielony do 20 Pułku Artylerii Polowej w Poznaniu[3]. Do 17 sierpnia 1918 walczył na froncie zachodnim, a od 18 sierpnia do 28 września 1918 był leczony w szpitalu[3]. Po wybuchu rewolucji listopadowej zdezerterował z armii niemieckiej, wrócił do Kórnika, gdzie został członkiem Rady Żołnierskiej oraz ponownie objął obowiązki drużynowego[3][8].

Od 27 grudnia 1918 walczył w powstaniu wielkopolskim jako dowódca plutonu kompanii kórnickiej. Następnie w szeregach kompanii skautowej 1 Pułku Strzelców Wielkopolskich wziął udział w walkach o Lwów. Został ranny pod wsią Milatyn. W międzyczasie (18 stycznia 1919) został kapralem, a dwa dni później dowódcą plutonu. We wrześniu 1919 walczył z bolszewikami nad Berezyną, gdzie nabawił się dyzenterii. Po wyleczeniu wrócił na front. We wrześniu 1920 awansował na sierżanta, a w następnym roku chorążego[3].

Po zakończeniu wojny z bolszewikami pozostał w wojsku jako podoficer zawodowy. Służył w 55 Pułku Piechoty w Lesznie na stanowisku młodszego oficera 9. kompanii. W 1922 pełnił obowiązki adiutanta batalionu, a w marcu 1923 powierzono mu funkcję gospodarza kasyna oficerskiego. W 1924 został przesunięty na stanowisko młodszego oficera 2. kompanii[3].

Był absolwentem Oficerskiej Szkoły dla Podoficerów w Bydgoszczy. 15 sierpnia 1928 Prezydent RP mianował go podporucznikiem ze starszeństwem z 15 sierpnia 1928 i 119. lokatą w korpusie oficerów piechoty, a minister spraw wojskowych wcielił do 8 Pułku Piechoty Legionów w Lublinie[9][10][11][12]. 2 grudnia 1930 został mianowany porucznikiem ze starszeństwem z 1 stycznia 1931 i 107. lokatą[13], a na stopień kapitana ze starszeństwem z 19 marca 1937 i 318. lokatą w korpusie oficerów piechoty[14][15]. W 1938 został przeniesiony do 75 Pułku Piechoty w Chorzowie[3]. W 1939 dowodził 4. kompanią karabinów maszynowych[16]. 24 sierpnia 1939, w czasie mobilizacji alarmowej, dowodzony przez niego pododdział wszedł w skład baonu km spec. nr III, należącego do Grupy Fortecznej Obszaru Warownego „Śląsk”.

Na czele 4. kompanii karabinów maszynowych walczył w kampanii wrześniowej[3][b]. Uniknął niewoli i włączył się w działalność konspiracyjną w szeregach Służby Zwycięstwu Polski, a następnie Związku Walki Zbrojnej i Armii Krajowej[3].

18 kwietnia 1942 przybył do obozu koncentracyjnego Auschwitz, w którym 5 lutego 1943 został zamordowany[21][22].

  1. ↑ W Wojsku Polskim pełnił służbę również kapitan taborów Marian I Metelski (ur. 10 kwietnia 1890)[1].
  2. ↑ Wg Ludwika Głowackiego, Władysława Steblika i Adama Śliwy dowódcą 4. kompanii km był kpt. piech. Wacław II Metelski[17][18][19] ale wg Ryszarda Rybki i Kamila Stepana wymieniony oficer pełnił służbę w 5 btlgr w Krakowie na stanowisku oficera administracyjno-materiałowego[20].
  1. ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 284, 786, 1030, 1035.
  2. ↑ ab Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-02-25].
  3. ↑ abcdefghijklmno Krawiarz 2010 ↓, s. 21.
  4. ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-02-25].
  5. ↑ Antkowiak, Biernacka i Szymańska-Bereta 2013 ↓, s. 1, 4.
  6. ↑ Antkowiak, Biernacka i Szymańska-Bereta 2013 ↓, s. 4-6.
  7. ↑ ab Antkowiak, Biernacka i Szymańska-Bereta 2013 ↓, s. 5.
  8. ↑ Antkowiak, Biernacka i Szymańska-Bereta 2013 ↓, s. 7.
  9. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 15 sierpnia 1928, s. 270, 278.
  10. ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 118, 538.
  11. ↑ Lista starszeństwa 1933 ↓, s. 125.
  12. ↑ Lista starszeństwa 1935 ↓, s. 124, tu podano, że pełnił służbę w 37 Pułk Piechoty w Kutnie.
  13. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 16 z 3 grudnia 1930, s. 337.
  14. ↑ Rybka i Stepan 2021 ↓, s. 438.
  15. ↑ ab Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 56.
  16. ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 638.
  17. ↑ Głowacki 1986 ↓, s. 323.
  18. ↑ Steblik 1989 ↓, s. 697.
  19. ↑ Śliwa 2019 ↓, s. 38.
  20. ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 47, 821.
  21. ↑ Program „Straty osobowe i ofiary represji pod okupacją niemiecką”. Fundacja „Polsko-Niemieckie Pojednanie”. [dostęp 2022-02-25].
  22. ↑ Informacja o więźniach : Metelski Marian. Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu. [dostęp 2022-02-25].
  23. ↑ M.P. z 1932 r. nr 167, poz. 198.
  24. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 11 listopada 1932, s. 381.
  25. ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 118.
  26. ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-02-25].
  27. ↑ Jednodniówka 1934 ↓, s. 45.
  28. ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-02-25].
  • Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2022-01-19].
  • Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
  • Lista starszeństwa oficerów zawodowych piechoty 1 lipca 1933. Warszawa: Przegląd Piechoty, 1933.
  • Lista starszeństwa oficerów zawodowych piechoty. 5 czerwiec 1935. Warszawa: Departament Piechoty Ministerstwa Spraw Wojskowych, 1935.
  • Odznaczenia. „55 Poznański Pułk Piechoty 1919–1934. Jednodniówka”, 1934. [dostęp 2022-02-26]. 
  • Ludwik Głowacki: Działania wojenne na Lubelszczyźnie w roku 1939. Wyd. 2. Lublin: Wydawnictwo Lubelskie, 1986. ISBN 83-222-0377-2.
  • Władysław Steblik: Armia „Kraków” 1939. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1989. ISBN 83-11-07434-8.
  • Kazimierz Krawiarz. Marian Metelski (1899–1943), skaut kórnicki. „Kórniczanin”. 10, 2010-05-21. Kórnik. .
  • Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
  • Krystyna Antkowiak, Anna Biernacka, Zuzanna Szymańska-Bereta: Kalendarium harcerstwa kórnickiego 1913–2013. Hufiec ZHP Kórnik, 2013. [dostęp 2022-02-26].
  • Adam Śliwa: Grupa Forteczna Obszaru Warownego “Śląsk”. Warszawa: Edipresse Polska S.A., 2019, seria: Wielka Księga Piechoty Polskiej 1918–1939. ISBN 978-83-8164-222-4.
  • Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935–1939. Wyd. 2 poszerzone. Warszawa: Wydawnictwo Tetragon Sp. z o.o., 2021. ISBN 978-83-66687-09-7.