[{"@context":"http:\/\/schema.org\/","@type":"BlogPosting","@id":"https:\/\/wiki.edu.vn\/pl\/wiki\/2020\/07\/27\/magazynowanie-energii-wikipedia-wolna-encyklopedia\/#BlogPosting","mainEntityOfPage":"https:\/\/wiki.edu.vn\/pl\/wiki\/2020\/07\/27\/magazynowanie-energii-wikipedia-wolna-encyklopedia\/","headline":"Magazynowanie energii \u2013 Wikipedia, wolna encyklopedia","name":"Magazynowanie energii \u2013 Wikipedia, wolna encyklopedia","description":"Ten artyku\u0142 od 2013-10 wymaga zweryfikowania podanych informacji. Nale\u017cy poda\u0107 wiarygodne \u017ar\u00f3d\u0142a, najlepiej w formie przypis\u00f3w bibliograficznych.Cz\u0119\u015b\u0107 lub nawet wszystkie","datePublished":"2020-07-27","dateModified":"2020-07-27","author":{"@type":"Person","@id":"https:\/\/wiki.edu.vn\/pl\/wiki\/author\/lordneo\/#Person","name":"lordneo","url":"https:\/\/wiki.edu.vn\/pl\/wiki\/author\/lordneo\/","image":{"@type":"ImageObject","@id":"https:\/\/secure.gravatar.com\/avatar\/c9645c498c9701c88b89b8537773dd7c?s=96&d=mm&r=g","url":"https:\/\/secure.gravatar.com\/avatar\/c9645c498c9701c88b89b8537773dd7c?s=96&d=mm&r=g","height":96,"width":96}},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Enzyklop\u00e4die","logo":{"@type":"ImageObject","@id":"https:\/\/wiki.edu.vn\/wiki4\/wp-content\/uploads\/2023\/08\/download.jpg","url":"https:\/\/wiki.edu.vn\/wiki4\/wp-content\/uploads\/2023\/08\/download.jpg","width":600,"height":60}},"image":{"@type":"ImageObject","@id":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/thumb\/6\/64\/Question_book-4.svg\/50px-Question_book-4.svg.png","url":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/thumb\/6\/64\/Question_book-4.svg\/50px-Question_book-4.svg.png","height":"39","width":"50"},"url":"https:\/\/wiki.edu.vn\/pl\/wiki\/2020\/07\/27\/magazynowanie-energii-wikipedia-wolna-encyklopedia\/","wordCount":2125,"articleBody":"Ten artyku\u0142 od 2013-10 wymaga zweryfikowania podanych informacji.Nale\u017cy poda\u0107 wiarygodne \u017ar\u00f3d\u0142a, najlepiej w formie przypis\u00f3w bibliograficznych.Cz\u0119\u015b\u0107 lub nawet wszystkie informacje w artykule mog\u0105 by\u0107 nieprawdziwe. Jako pozbawione \u017ar\u00f3de\u0142 mog\u0105 zosta\u0107 zakwestionowane i usuni\u0119te.Dok\u0142adniejsze informacje o tym, co nale\u017cy poprawi\u0107, by\u0107 mo\u017ce znajduj\u0105 si\u0119 w dyskusji tego artyku\u0142u. Po wyeliminowaniu niedoskona\u0142o\u015bci nale\u017cy usun\u0105\u0107 szablon {{Dopracowa\u0107}} z tego artyku\u0142u.  Zamiana energii na gaz jest najwydajniejszym sposobem d\u0142ugoterminowego przechowywania energii  Zbiornik Llyn Stwlan i tama Ffestiniog Power Station w p\u00f3\u0142nocnej Walii. Jest wyposa\u017cona w cztery turbiny wodne kt\u00f3re generuj\u0105 do 360 MW pr\u0105du elektrycznego \u2013 przyk\u0142ad wzajemnej konwersji energii elektrycznej i grawitacyjnejMagazynowanie energii, przechowywanie energii \u2013 proces odbywaj\u0105cy si\u0119 za pomoc\u0105 urz\u0105dze\u0144 lub fizycznych no\u015bnik\u00f3w, kt\u00f3re magazynuj\u0105 energi\u0119, by m\u00f3c j\u0105 p\u00f3\u017aniej efektywnie wykorzysta\u0107. Urz\u0105dzenie przechowuj\u0105ce energi\u0119 zwane jest akumulatorem.    Energi\u0119 dzielimy na energi\u0119 potencjaln\u0105 (na przyk\u0142ad energi\u0119 chemiczn\u0105, grawitacyjn\u0105, elektryczn\u0105, termiczn\u0105) i  kinetyczn\u0105. Ka\u017cd\u0105 z nich mo\u017cemy wykorzysta\u0107 do przechowania energii, lecz r\u00f3\u017cni\u0105 si\u0119 one wydajno\u015bci\u0105 i maksymalnym czasem przechowywania. Nakr\u0119cane zegarki przechowuj\u0105 energi\u0119 potencjaln\u0105 (w tym przypadku mechaniczn\u0105) w napi\u0119ciu spr\u0119\u017cyny, baterie przechowuj\u0105 energi\u0119 chemiczn\u0105 do zasilania np. telefon\u00f3w, a a elektrownie szczytowo-pompowe, jak na przyk\u0142ad elektrownia \u017barnowiec, magazynuj\u0105 j\u0105 w wy\u017cej po\u0142o\u017conych zbiornikach wodnych jako energi\u0119 potencjaln\u0105 grawitacji. Magazyny energii termicznej zamieniaj\u0105 nocami energi\u0119 elektryczn\u0105 na l\u00f3d, by zaspokoi\u0107 dzienne zapotrzebowanie na ch\u0142\u00f3d. Paliwa kopalne takie jak ropa czy w\u0119giel magazynuj\u0105 prehistoryczn\u0105 energi\u0119 s\u0142oneczn\u0105, kt\u00f3ra zosta\u0142a poch\u0142oni\u0119ta przez \u017cywe organizmy, kt\u00f3rych szcz\u0105tki przekszta\u0142ci\u0142y si\u0119 pod wp\u0142ywem czasu, temperatury i ci\u015bnienia w te paliwa. Nawet jedzenie przechowuje energi\u0119 chemiczn\u0105 pod postaci\u0105 w\u0119glowodan\u00f3w, t\u0142uszcz\u00f3w czy bia\u0142ek.Jako dzia\u0142anie celowe, przechowywanie energii mia\u0142o sw\u00f3j pocz\u0105tek w prehistorii. Przyk\u0142adem jest gromadzenie przez naszych przodk\u00f3w na szczytach wzniesie\u0144 kamieni i drewnianych bali w staro\u017cytnych fortach i wykorzystywanie zgromadzonej w nich energii potencjalnej przez staczanie ich pod nogi szar\u017cuj\u0105cych napastnik\u00f3w.Bardziej wsp\u00f3\u0142czesnym zastosowaniem jest kontrola strug wodnych zasilaj\u0105cych m\u0142yny wodne, kt\u00f3re przetwarza\u0142y zbo\u017ca b\u0105d\u017a zasila\u0142y urz\u0105dzenia mechaniczne. Tworzono rozleg\u0142e systemy zbiornik\u00f3w wodnych, by przechowywa\u0107 i uwalnia\u0107 wod\u0119 (i uwi\u0119zion\u0105 w niej energi\u0119 potencjaln\u0105 grawitacji) w miar\u0119 potrzeby.  Table of ContentsSystemy przechowywania energii[edytuj | edytuj kod]Przechowywanie elektryczno\u015bci[edytuj | edytuj kod]Magazynowanie zimna i ciep\u0142a[edytuj | edytuj kod]Kr\u00f3tkoterminowe[edytuj | edytuj kod]D\u0142ugoterminowe[edytuj | edytuj kod]Chemiczne przechowywanie energii[edytuj | edytuj kod]Systemy przechowywania energii[edytuj | edytuj kod]Przechowywanie energii pomaga ludziom zbilansowa\u0107 popyt i poda\u017c na energi\u0119. Przechowywanie energii w du\u017cej skali integracji pozwala producentom energii elektrycznej na przechowanie nadwy\u017cek energii w tymczasowych akumulatorach i uwalnianie jej w okresie zwi\u0119kszonego zapotrzebowania, co pomaga zbilansowa\u0107 popyt i poda\u017c zar\u00f3wno w dzie\u0144, jak i w nocy. Wspomagana w ten spos\u00f3b elektrownia mo\u017ce pracowa\u0107 w spos\u00f3b du\u017co bardziej wydajny. Komercyjne systemy przechowywania energii mo\u017cna podzieli\u0107 na elektryczne, chemiczne, termiczne i mechaniczne.Przechowywanie elektryczno\u015bci[edytuj | edytuj kod]\u00a0Osobny artyku\u0142: Magazynowanie energii elektrycznej.Przechowywanie energii przyczyni\u0142o si\u0119 do szybkiego rozwoju technologii. W odr\u00f3\u017cnieniu od innych popularnych \u017ar\u00f3de\u0142 energii takich jak w\u0119giel czy drewno, elektryczno\u015b\u0107 musi by\u0107 wykorzystana podczas jej wytwarzania.Wczesnym rozwi\u0105zaniem problemu przechowywania energii do u\u017cytku w urz\u0105dzeniach elektronicznych by\u0142 rozw\u00f3j ogniw galwanicznych jako elektrochemicznego no\u015bnika. Baterie mia\u0142y ograniczone zastosowania w du\u017cych systemach elektrycznych z powodu ich relatywnie ma\u0142ej pojemno\u015bci i wysokich koszt\u00f3w, jednak\u017ce od XXI wieku nowsze technologie znacz\u0105co podnios\u0142y wydajno\u015b\u0107 baterii i uczyni\u0142y je bardziej konkurencyjnymi w por\u00f3wnaniu do innych no\u015bnik\u00f3w energii. Podobnym rozwi\u0105zaniem pomocnym w radzeniu sobie z niestabiln\u0105 energi\u0105 solarn\u0105 czy wiatrow\u0105 jest kondensator.W niekt\u00f3rych rejonach \u015bwiata, takich jak stany Waszyngton i Oregon, Walii i Wielkiej Brytanii, czy w Polsce wykorzystuje si\u0119 naturalne ukszta\u0142towanie terenu do przechowywania du\u017cych ilo\u015bci wody we wzniesionym zbiorniku, u\u017cywaj\u0105c nadmiarowej energii z okres\u00f3w niskiego zapotrzebowania (na przyk\u0142ad nocy) do pompowania tam wody. Podczas zwi\u0119kszonego zapotrzebowania woda jest z g\u00f3rnego zbiornika spuszczana i zgromadzona w niej energia nap\u0119dza turbiny, co pomaga odci\u0105\u017cy\u0107 elektrownie.Magazynowanie zimna i ciep\u0142a[edytuj | edytuj kod]Kr\u00f3tkoterminowe[edytuj | edytuj kod]  Podk\u0142adka ogrzewaj\u0105ca wykorzystuj\u0105ca octan sodu, kt\u00f3ry krystalizuj\u0105c si\u0119 wydziela ciep\u0142oW latach osiemdziesi\u0105tych wielu producent\u00f3w inwestowa\u0142o du\u017co pieni\u0119dzy w badania nad termicznym przechowywaniem energii (Thermal Energy Storage, TES), by zaspokoi\u0107 rosn\u0105ce zapotrzebowanie na klimatyzacj\u0119. Do dzisiaj kilka firm produkuje systemy TES, jak na przyk\u0142ad Calmac. Najpopularniejsz\u0105 form\u0105 termicznego przechowywania energii na potrzeby ch\u0142odzenia jest przechowywanie lodu, poniewa\u017c jest to efektywniejsze od przechowywania wody oraz ta\u0144sze od wykorzystywania k\u00f3\u0142 zamachowych czy kom\u00f3rek paliwowych. Ta technologia pozwoli\u0142a przesun\u0105\u0107 zapotrzebowanie na gigawaty energii z okres\u00f3w szczytowego zapotrzebowania w dzie\u0144 na spokojniejsze i du\u017co ta\u0144sze okresy nocne. W 2009 roku ponad 3300 budynk\u00f3w w ponad 35 krajach by\u0142o ch\u0142odzonych w ten spos\u00f3b.Energia cieplna mo\u017ce by\u0107 r\u00f3wnie\u017c magazynowana w innych materia\u0142ach zmieniaj\u0105cych sw\u00f3j stan skupienia (Phase-change materials, PCM) poza lodem. Te mog\u0105 by\u0107 na przyk\u0142ad umieszczone w \u015bcianach czy pod pod\u0142og\u0105, by wyr\u00f3wnywa\u0107 temperatur\u0119 mi\u0119dzy dniem a noc\u0105.D\u0142ugoterminowe[edytuj | edytuj kod]Innym rodzajem przechowywania termicznego, wynalezionego w latach 70., jest teraz powszechnie wykorzystywane magazynowanie energii p\u00f3r roku (Seasonal Thermal Energy Storage, STES). Pozwala on na przechowanie zimna b\u0105d\u017a ciep\u0142a przez d\u0142ugie miesi\u0105ce po zgromadzeniu energii z naturalnych \u017ar\u00f3de\u0142, a nawet z przeciwnej pory roku. Energi\u0119 magazynuje si\u0119 w warstwach wodono\u015bnych, w odwiertach geologicznych zar\u00f3wno w pod\u0142o\u017cach piaskowych, jak i skalnych, do\u0142ach wype\u0142nionych \u017cwirem i wod\u0105, czy zalanych kopalniach.Jako modelowy przyk\u0142ad mo\u017ce s\u0142u\u017cy\u0107 kanadyjskie Drake Landing Solar Community, znajduj\u0105ce si\u0119 w prowincji Alberta. 97% rocznego ciep\u0142a dostarczaj\u0105 tam s\u0142oneczne ogniwa termiczne umieszczone na dachach i po\u0142\u0105czone z podziemnym zbiornikiem ciep\u0142a. Projekty tego typu zwracaj\u0105 si\u0119 po 4-6 latach od inwestycji.Chemiczne przechowywanie energii[edytuj | edytuj kod]Paliwa chemiczne sta\u0142y si\u0119 dominuj\u0105c\u0105 form\u0105 magazynowania energii zar\u00f3wno w elektronice, jak i w logistyce. Ciek\u0142e w\u0119glowodory s\u0105 najcz\u0119\u015bciej wykorzystywanymi paliwami w logistyce, jednak w przysz\u0142o\u015bci mog\u0105 by\u0107 one zast\u0105pione przez du\u017co przyja\u017aniejsze dla \u015brodowiska no\u015bniki energii, np. takie jak wod\u00f3r. Powszechnie u\u017cywane przetworzone paliwa chemiczne to: olej nap\u0119dowy, benzyna, LPG, olej opa\u0142owy, koks, gaz drzewny, gaz \u015bwietlny. Wszystkie te materia\u0142y mog\u0105 \u0142atwo by\u0107 przetworzone na energi\u0119 ciepln\u0105, a nast\u0119pnie na energi\u0119 mechaniczn\u0105 dzi\u0119ki wykorzystaniu silnik\u00f3w cieplnych takich jak turbiny czy silniki spalinowe lub bojlery. Silniki cieplne bardzo si\u0119 mi\u0119dzy sob\u0105 r\u00f3\u017cni\u0105, poczynaj\u0105c od ma\u0142ych silniczk\u00f3w produkuj\u0105cych kilka kilowat\u00f3w energii po silniki w skali przemys\u0142owej zdolne do wytworzenia mocy nawet 800 megawat\u00f3w. Ich du\u017cym minusem jest wydzielanie zanieczyszcze\u0144, gaz\u00f3w cieplarnianych.Elektrochemiczne urz\u0105dzenia zwane kom\u00f3rkami paliwowymi wynaleziono w podobnym czasie co baterie, w XIX wieku. Z wielu r\u00f3\u017cnych powod\u00f3w technologia kom\u00f3rek paliwowych nie rozwija\u0142a si\u0119 szybko, a\u017c do pocz\u0105tk\u00f3w za\u0142ogowych misji kosmicznych, takich jak misja Gemini w USA. Do zasilenia statk\u00f3w kosmicznych potrzeba by\u0142o bardzo wydajnych, lekkich, nietermicznych \u017ar\u00f3de\u0142 energii i ogniwa paliwowe doskonale wpisywa\u0142y si\u0119 w te kryteria. Ich rozw\u00f3j przy\u015bpieszy\u0142 w ostatnich latach. Naukowcy pracuj\u0105 nad zwi\u0119kszeniem efektywno\u015bci konwersji energii wodoru i w\u0119glowodor\u00f3w w elektryczno\u015b\u0107.Rozwijano r\u00f3wnie\u017c inne technologie, takie jak przechowywanie energii kinetycznej w ko\u0142ach zamachowych, czy te\u017c w spr\u0119\u017conym powietrzu magazynowanym w podziemnych jaskiniach lub opuszczonych kopalniach.Inn\u0105 ciekaw\u0105 metod\u0105 jest przechowywanie energii w roztworach soli. Jedn\u0105 z ich wielu zalet jest bardzo wysoka temperatura wrzenia, nawet powy\u017cej 1400 stopni Celsjusza, co czyni je idealnymi wymiennikami ciep\u0142a w elektrowniach s\u0142onecznych, czy j\u0105drowych.Bada si\u0119 r\u00f3wnie\u017c efekt wykorzystania efekt\u00f3w kwantowych w mikroskali do stworzenia cyfrowych baterii kwantowych. Mimo \u017ce technologia jest jeszcze we wczesnej fazie eksperymentalnej ma teoretyczny potencja\u0142, by drastycznie zwi\u0119kszy\u0107 pojemno\u015b\u0107 baterii.chemicznebiologiczneelektrochemiczneelektrycznemechanicznymagazynowanie energii spr\u0119\u017conego powietrza (CAES)magazynowania energii ko\u0142a zamachowegoakumulatory hydraulicznemagazynowania energii potencjalnej grawitacji (np. woda w wzniesionym zbiorniku)spr\u0119\u017cynamagazynowania energii potencjalnej (np. \u0142uk)termicznetermiczne magazynowania energii (og\u00f3lnie)magazynowanie energii cieplnej p\u00f3r rokumagazynowanie lodustopiona s\u00f3lciek\u0142e powietrze lub azotstaw solarnyzasobnik cieplny (np. gor\u0105ce ceg\u0142y w palenisku)wie\u017ca parowaeutektyk"},{"@context":"http:\/\/schema.org\/","@type":"BreadcrumbList","itemListElement":[{"@type":"ListItem","position":1,"item":{"@id":"https:\/\/wiki.edu.vn\/pl\/wiki\/#breadcrumbitem","name":"Enzyklop\u00e4die"}},{"@type":"ListItem","position":2,"item":{"@id":"https:\/\/wiki.edu.vn\/pl\/wiki\/2020\/07\/27\/magazynowanie-energii-wikipedia-wolna-encyklopedia\/#breadcrumbitem","name":"Magazynowanie energii \u2013 Wikipedia, wolna encyklopedia"}}]}]