[{"@context":"http:\/\/schema.org\/","@type":"BlogPosting","@id":"https:\/\/wiki.edu.vn\/pl\/wiki\/2021\/04\/27\/rada-konsultacyjna-oman-wikipedia-wolna-encyklopedia\/#BlogPosting","mainEntityOfPage":"https:\/\/wiki.edu.vn\/pl\/wiki\/2021\/04\/27\/rada-konsultacyjna-oman-wikipedia-wolna-encyklopedia\/","headline":"Rada Konsultacyjna (Oman) \u2013 Wikipedia, wolna encyklopedia","name":"Rada Konsultacyjna (Oman) \u2013 Wikipedia, wolna encyklopedia","description":"Rada Konsultacyjna (arab. \u0645\u062c\u0644\u0633 \u0627\u0644\u0634\u0648\u0631\u0649, Mad\u017clis asz-Szura) \u2013 ni\u017csza izba oma\u0144skiego parlamentu (Mad\u017clis Uman), maj\u0105ca prawo inicjatywy ustawodawczej, pe\u0142ni\u0105ca funkcje","datePublished":"2021-04-27","dateModified":"2021-04-27","author":{"@type":"Person","@id":"https:\/\/wiki.edu.vn\/pl\/wiki\/author\/lordneo\/#Person","name":"lordneo","url":"https:\/\/wiki.edu.vn\/pl\/wiki\/author\/lordneo\/","image":{"@type":"ImageObject","@id":"https:\/\/secure.gravatar.com\/avatar\/c9645c498c9701c88b89b8537773dd7c?s=96&d=mm&r=g","url":"https:\/\/secure.gravatar.com\/avatar\/c9645c498c9701c88b89b8537773dd7c?s=96&d=mm&r=g","height":96,"width":96}},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Enzyklop\u00e4die","logo":{"@type":"ImageObject","@id":"https:\/\/wiki.edu.vn\/wiki4\/wp-content\/uploads\/2023\/08\/download.jpg","url":"https:\/\/wiki.edu.vn\/wiki4\/wp-content\/uploads\/2023\/08\/download.jpg","width":600,"height":60}},"image":{"@type":"ImageObject","@id":"https:\/\/wiki.edu.vn\/wiki4\/wp-content\/uploads\/2023\/08\/download.jpg","url":"https:\/\/wiki.edu.vn\/wiki4\/wp-content\/uploads\/2023\/08\/download.jpg","width":100,"height":100},"url":"https:\/\/wiki.edu.vn\/pl\/wiki\/2021\/04\/27\/rada-konsultacyjna-oman-wikipedia-wolna-encyklopedia\/","wordCount":1599,"articleBody":"Rada Konsultacyjna (arab. \u0645\u062c\u0644\u0633 \u0627\u0644\u0634\u0648\u0631\u0649, Mad\u017clis asz-Szura) \u2013 ni\u017csza izba oma\u0144skiego parlamentu (Mad\u017clis Uman), maj\u0105ca prawo inicjatywy ustawodawczej, pe\u0142ni\u0105ca funkcje doradcze i kontrolne. Wybierana w wyborach bezpo\u015brednich.  W Omanie nie istniej\u0105 partie polityczne, ani parlament w zachodnim tego s\u0142owa znaczeniu[1], a su\u0142tan jest g\u0142\u00f3wnym prawodawc\u0105, niemniej jest ograniczony bardzo siln\u0105 tradycj\u0105 (og\u00f3lnie islamska, ale szczeg\u00f3lnie wyra\u017an\u0105 w Omanie) nakazuj\u0105c\u0105 kierowa\u0107 si\u0119 konsensusem i zasi\u0119ga\u0107 rady i konsultowa\u0107 si\u0119 przed podj\u0119ciem decyzji (szura). W historii Omanu, mad\u017clis, czyli rady (plemienne, wioskowe itp.) pe\u0142ni\u0142y bardzo istotn\u0105 rol\u0119, wyra\u017caj\u0105c wol\u0119 spo\u0142eczno\u015bci wzgl\u0119dem rz\u0105dz\u0105cych i tradycja ta jest kontynuowana w dzia\u0142aniu Rady Konsultacyjnej[2].Rada Konsultacyjna powsta\u0142a w grudniu 1991 roku, jako pierwsze obieralne zgromadzenie na poziomie narodowym. By\u0142 to znacz\u0105cy krok w kierunku parlamentarnego systemu rz\u0105d\u00f3w, aczkolwiek o charakterze ewolucyjnym i nawi\u0105zuj\u0105cym do lokalnych tradycji. Zwr\u00f3cono si\u0119 do lokalnych elit, szejk\u00f3w, intelektualist\u00f3w, starszych wiosek, by wybierali jak najlepszych reprezentant\u00f3w, kt\u00f3rzy mogliby dalej pracowa\u0107 nad procesem budowy tego systemu, wykszta\u0142conych na poziomie co najmniej podstawowym i umiej\u0105cych jasno wyra\u017ca\u0107 swe my\u015bli[2].  Pierwsze wybory przeprowadzono na poziomie wilajet\u00f3w (prowincji \u2013 w\u00f3wczas by\u0142o ich 59). Lokalne rady wybiera\u0142y i przedstawia\u0142y po trzech kandydat\u00f3w. Po ich weryfikacji przez gabinet ministr\u00f3w, ich nazwiska zosta\u0142y przes\u0142ane su\u0142tanowi, kt\u00f3ry dokona\u0142 ostatecznego wyboru i nominacji 59 cz\u0142onk\u00f3w (po jednym z ka\u017cdego wilajetu). W 1994 zwi\u0119kszono liczb\u0119 cz\u0142onk\u00f3w do 80, by zapewni\u0107 wilajetom o wi\u0119kszej populacji, wi\u0119ksz\u0105 reprezentacj\u0119[1].Na mocy Prawa podstawowego z 1995 roku, kt\u00f3re jest przez w\u0142adze Omanu traktowane jak konstytucja, Rada Konsultacyjna sta\u0142a si\u0119 izb\u0105 ni\u017csz\u0105 dwuosobowego parlamentu. Jesieni\u0105 1997 roku odby\u0142y si\u0119 kolejne wybory \u2013 z 700 kandydat\u00f3w, 50 tys. znaczniejszych obywateli Omanu wybra\u0142o 164, z kt\u00f3rych nast\u0119pnie su\u0142tan mianowa\u0142 82 nowych cz\u0142onk\u00f3w rady. Drugie wybory odby\u0142y si\u0119 we wrze\u015bniu 2000 roku. Uprawnionych do g\u0142osowania by\u0142o 175 tys. obywateli, z kt\u00f3rych zarejestrowa\u0142o si\u0119 jako wyborcy 115 tys. Kandydat\u00f3w by\u0142o 566, w tym 21 kobiet \u2013 dwie z nich znalaz\u0142o si\u0119 w\u015br\u00f3d wybranych, po raz pierwszy w historii kraj\u00f3w Zatoki Perskiej. W kolejnych wyborach, w 2003 roku, po raz pierwszy mogli bra\u0107 udzia\u0142 wszyscy obywatele powy\u017cej 21 roku \u017cycia – innymi s\u0142owy wprowadzono powszechne prawo wyborcze. Wybory z 2007 roku zaznaczy\u0142y si\u0119 znacz\u0105c\u0105 zmian\u0105 sk\u0142adu izby – z 84 cz\u0142onk\u00f3w, 46 by\u0142o nowo wybranych, a 38 wybrano na kolejn\u0105 kadencj\u0119[1].W 2011 roku dokonano zmian w prawie podstawowym, pod wp\u0142ywem wydarze\u0144 arabskiej wiosny. W szczeg\u00f3lno\u015bci uprawnienia Rady Omanu zosta\u0142y zwi\u0119kszone wzgl\u0119dem rz\u0105du \u2013 parlament ma prawo zmieni\u0107 i musi zatwierdzi\u0107 wszystkie inicjatywy legislacyjne rz\u0105du, zanim zostan\u0105 przedstawione su\u0142tanowi. Bud\u017cet pa\u0144stwa i projekt\u00f3w rozwojowych musi zosta\u0107 przedstawiony do dyskusji i poprawek najpierw ni\u017cszej, potem wy\u017cszej izbie. Rada Konsultacyjna otrzyma\u0142a te\u017c po raz pierwszy prawo inicjatywy ustawodawczej; izba otrzyma\u0142a te\u017c prawo oskar\u017cenia ka\u017cdego ministra, podejrzanego o jakie\u015b przest\u0119pstwo[2]. W\u015br\u00f3d 84 cz\u0142onk\u00f3w wybranych na si\u00f3dm\u0105 kadencj\u0119 (2011-15) by\u0142a tylko jedna kobieta[2], ale te\u017c trzech wyr\u00f3\u017cniaj\u0105cych si\u0119 dzia\u0142aczy ruch\u00f3w protestacyjnych z wiosny[1].Ostatnie wybory mia\u0142y miejsce 25 pa\u017adziernika 2015. Z zarejestrowanych 525 785 wyborc\u00f3w, udzia\u0142 wzi\u0119\u0142o 252 905 os\u00f3b (56,66%), z czego 127 955 m\u0119\u017cczyzn i 124 950 kobiet[3].  Cz\u0142onkowie izby ni\u017cszej s\u0105 wybierani we wszystkich wilajetach su\u0142tanatu, wilejaty o populacji powy\u017cej 30 tys. mieszka\u0144c\u00f3w s\u0105 reprezentowane przez dw\u00f3ch cz\u0142onk\u00f3w, poni\u017cej 30 tys. \u2013 przez jednego[2].Czynne prawo wyborcze posiadaj\u0105 wszyscy obywatele Omanu (w tym kobiety) w wieku powy\u017cej 21 lat. Bierne prawo wyborcze posiada ka\u017cdy obywatel Omanu, powy\u017cej lat 30 (wed\u0142ug kalendarza gregoria\u0144skiego), nigdy nie karany, nieb\u0119d\u0105cy cz\u0142onkiem si\u0142 wojskowych lub bezpiecze\u0144stw, nieubezw\u0142asnowolniony i zdrowy psychicznie[4].Kadencja izby trwa cztery lata, liczone wed\u0142ug kalendarza gregoria\u0144skiego; ka\u017cda izba wybiera przewodnicz\u0105cego i dw\u00f3ch wiceprzewodnicz\u0105cych. W wi\u0119kszo\u015bci przypadk\u00f3w g\u0142osowanie s\u0105 rozstrzygane absolutn\u0105 wi\u0119kszo\u015bci\u0105 g\u0142os\u00f3w przy kworum stanowi\u0105cym wi\u0119kszo\u015b\u0107 cz\u0142onk\u00f3w rady, w tym co najmniej jednego przewodnicz\u0105cego lub wiceprzewodnicz\u0105cego. W przypadkach impasu, przewodnicz\u0105cy ma g\u0142os rozstrzygaj\u0105cy[4].Rada urz\u0119duje w rocznych sesjach, trwaj\u0105cych nie mniej ni\u017c 8 miesi\u0119cy w roku. Do cia\u0142 wchodz\u0105cych w sk\u0142ad rady nale\u017c\u0105 – przewodnicz\u0105cy i dw\u00f3ch wiceprzewodnicz\u0105cych, biuro rady (zajmuj\u0105ce si\u0119 organizacj\u0105 pracy), wybierane w\u015br\u00f3d cz\u0142onk\u00f3w sta\u0142e komitaty (np. ds. edukacji i bada\u0144 naukowych, w\u00f3d i \u017cywno\u015bci, gospodarki i finans\u00f3w itp.) oraz mianowany przez su\u0142tana g\u0142\u00f3wny sekretariat, kt\u00f3ry zajmuje si\u0119 kwestiami organizacyjnymi i administracyjnymi[3].Przewodnicz\u0105cy izby jest automatycznie jednym z cz\u0142onk\u00f3w najwy\u017cszego komitetu ds. plan\u00f3w pi\u0119cioletnich, a rada dokonuje przegl\u0105du tych plan\u00f3w w dyskusji z ministrami; ma te\u017c prawo proponowa\u0107 ustawy zwi\u0105zane z tymi planami i inne inicjatywy ustawodawcze. Cz\u0142onkowie mog\u0105 zg\u0142asza\u0107 wnioski, zapytania do ministr\u00f3w, \u017c\u0105da\u0107 debaty lub wyja\u015bnie\u0144 od gabinetu – pe\u0142ni\u0105 w ten spos\u00f3b funkcj\u0119 regulacyjno-kontroln\u0105[3].\u2191 abcd Denise Youngblood Coleman. Political Overview. \u201eOman Country Review\u201d, s. 9-15. CountryWatch, Inc.. ISSN\u00a01-60523-893-5. OCLC 2016. (ang.).\u00a0\u2191 abcde Linda Funsch: Oman reborn: balancing tradition and modernization. New York, NY: Palgrave Macmillan, 2015, s. 105-110. ISBN\u00a0978-1-137-50201-8. (ang.).\u2191 abc Mohamed bin Khalfan Al Busaidi; Badar bin Yahya Al Rashdi; Hassan bin Ali Al Wahaibi; Mahmoud bin Khalifa Al Baimani; Rab\u2019a bint Hamoud Al Riamia; Rosemary Hector: Oman 2016. Maskat: Ministry of Information Sultanate of Oman, Mazoon Press, s. 33-34. ISBN\u00a0978-99969-0-840-8.\u2191 ab Oman Council. State Council of Oman. [dost\u0119p 2017-03-22]. (ang.)."},{"@context":"http:\/\/schema.org\/","@type":"BreadcrumbList","itemListElement":[{"@type":"ListItem","position":1,"item":{"@id":"https:\/\/wiki.edu.vn\/pl\/wiki\/#breadcrumbitem","name":"Enzyklop\u00e4die"}},{"@type":"ListItem","position":2,"item":{"@id":"https:\/\/wiki.edu.vn\/pl\/wiki\/2021\/04\/27\/rada-konsultacyjna-oman-wikipedia-wolna-encyklopedia\/#breadcrumbitem","name":"Rada Konsultacyjna (Oman) \u2013 Wikipedia, wolna encyklopedia"}}]}]