[{"@context":"http:\/\/schema.org\/","@type":"BlogPosting","@id":"https:\/\/wiki.edu.vn\/pl\/wiki\/2021\/05\/01\/maus-komiks-wikipedia-wolna-encyklopedia\/#BlogPosting","mainEntityOfPage":"https:\/\/wiki.edu.vn\/pl\/wiki\/2021\/05\/01\/maus-komiks-wikipedia-wolna-encyklopedia\/","headline":"Maus (komiks) \u2013 Wikipedia, wolna encyklopedia","name":"Maus (komiks) \u2013 Wikipedia, wolna encyklopedia","description":"Z Wikipedii, wolnej encyklopedii Maus. Opowie\u015b\u0107 ocala\u0142ego (ang. Maus: A Survivor\u2019s Tale) \u2013 powie\u015b\u0107 graficzna autorstwa ameryka\u0144skiego rysownika Arta Spiegelmana,","datePublished":"2021-05-01","dateModified":"2021-05-01","author":{"@type":"Person","@id":"https:\/\/wiki.edu.vn\/pl\/wiki\/author\/lordneo\/#Person","name":"lordneo","url":"https:\/\/wiki.edu.vn\/pl\/wiki\/author\/lordneo\/","image":{"@type":"ImageObject","@id":"https:\/\/secure.gravatar.com\/avatar\/c9645c498c9701c88b89b8537773dd7c?s=96&d=mm&r=g","url":"https:\/\/secure.gravatar.com\/avatar\/c9645c498c9701c88b89b8537773dd7c?s=96&d=mm&r=g","height":96,"width":96}},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Enzyklop\u00e4die","logo":{"@type":"ImageObject","@id":"https:\/\/wiki.edu.vn\/wiki4\/wp-content\/uploads\/2023\/08\/download.jpg","url":"https:\/\/wiki.edu.vn\/wiki4\/wp-content\/uploads\/2023\/08\/download.jpg","width":600,"height":60}},"image":{"@type":"ImageObject","@id":"https:\/\/pl.wikipedia.org\/wiki\/Special:CentralAutoLogin\/start?type=1x1","url":"https:\/\/pl.wikipedia.org\/wiki\/Special:CentralAutoLogin\/start?type=1x1","height":"1","width":"1"},"url":"https:\/\/wiki.edu.vn\/pl\/wiki\/2021\/05\/01\/maus-komiks-wikipedia-wolna-encyklopedia\/","wordCount":1474,"articleBody":"Z Wikipedii, wolnej encyklopedii  Maus. Opowie\u015b\u0107 ocala\u0142ego (ang. Maus: A Survivor\u2019s Tale) \u2013 powie\u015b\u0107 graficzna autorstwa ameryka\u0144skiego rysownika Arta Spiegelmana, uhonorowana w 1992 roku Nagrod\u0105 Pulitzera. Zosta\u0142a wydana w wielu krajach \u015bwiata, w Polsce w roku 2001.Wszystkie postacie w komiksie s\u0105 przedstawione w formie zwierz\u0105t, kt\u00f3re metaforycznie symbolizuj\u0105 ich narodowo\u015bci. I tak \u017bydzi s\u0105 przedstawieni jako myszy, skazane na zag\u0142ad\u0119 przez koty, obrazuj\u0105ce Niemc\u00f3w. Polacy zostali przedstawieni jako \u015bwinie, Francuzi jako \u017caby, Amerykanie \u2013 psy, Brytyjczycy \u2013 ryby, Cyganie \u2013 \u0107my, Szwedzi za\u015b jako jelenie[1][2].  Komiks zosta\u0142 wydany w Polsce przez specjalnie do tego celu powo\u0142an\u0105 oficyn\u0119 wydawnicz\u0105 za\u0142o\u017con\u0105 przez Piotra Bikonta, dziennikarza Gazety Wyborczej.Jest to komiksowa opowie\u015b\u0107 oparta na prawdziwych wydarzeniach z \u017cycia mieszkaj\u0105cych w Nowym Jorku Arta Spiegelmana oraz jego ojca \u2013 W\u0142adka Szpigelmana, polskiego \u017byda, kt\u00f3ry ocala\u0142 z Holocaustu, ale okupi\u0142 to znacznymi zmianami w swoim charakterze. Trudna osobowo\u015b\u0107 W\u0142adka zawsze powodowa\u0142a liczne komplikacje pomi\u0119dzy nim a jego synem Artiem \u2013 m\u0142odym rysownikiem, maj\u0105cym za sob\u0105 pobyt w zak\u0142adzie psychiatrycznym. Poprzez realizacj\u0119 komiksu i wywiady z ojcem m\u0142ody Art stara si\u0119 zrozumie\u0107 histori\u0119 swojego ojca oraz jego \u017cyciowe post\u0119powanie, kt\u00f3re doprowadzi\u0142o do tak wielu konflikt\u00f3w w przesz\u0142o\u015bci. Samob\u00f3jstwo \u017cony W\u0142adka i matki Artiego \u2013 Andzi w USA w 1968 roku na skutek powracaj\u0105cych w jej g\u0142owie koszmar\u00f3w wojny prze\u017cytej w Polsce, utrata ca\u0142ej licznej rodziny podczas II wojny \u015bwiatowej (w tym starszego syna \u2013 Rysia), pobyt w obozie koncentracyjnym w Auschwitz (od marca 1944 r. do stycznia 1945 r.) uczyni\u0142y z W\u0142adka cz\u0142owieka nieufnego wobec \u015bwiata i ludzi, oszcz\u0119dnego do granic chorobliwego sk\u0105pstwa, nieprzyjemnego dla bliskich i stale doszukuj\u0105cego si\u0119 spisku w dzia\u0142aniach drugiej \u017cony \u2013 Mali. Rozmowy ojca z synem staj\u0105 si\u0119 jednak podstaw\u0105 do uporz\u0105dkowania skomplikowanych relacji mi\u0119dzy nimi oraz pr\u00f3b\u0105 przedstawienia czas\u00f3w Holocaustu z punktu widzenia jednostki.Znaczna cz\u0119\u015b\u0107 akcji utworu ma miejsce w getcie sosnowieckim.  Komiks Arta Spiegelmana wzbudza\u0142 od pocz\u0105tku swojego istnienia wiele kontrowersji. Pocz\u0105tkowo krytykowano zamys\u0142 przedstawienia wydarze\u0144 z czas\u00f3w Holocaustu jako komiksu, uznawanego przez niekt\u00f3rych krytyk\u00f3w za form\u0119 ma\u0142o powa\u017cn\u0105 i dziecinn\u0105. Czarno-bia\u0142e rysunki, oszcz\u0119dno\u015b\u0107 \u015brodk\u00f3w wyrazu, przedstawienie tragedii prawdziwej rodziny, do destrukcji kt\u00f3rej doprowadzi\u0142y wydarzenia Holocaustu, oraz oparcie ca\u0142ej historii na faktach oddali\u0142y jednak te w\u0105tpliwo\u015bci.W Polsce komiks doczeka\u0142 si\u0119 wydania dopiero w 2001 roku \u2013 g\u0142\u00f3wnym powodem tak p\u00f3\u017anego pojawienia si\u0119 tego dzie\u0142a na polskim rynku by\u0142y oskar\u017cenia o jego antypolski charakter. Przypisanie Polakom \u015bwi\u0144skiej twarzy oburza\u0142o wielu krytyk\u00f3w, kt\u00f3rzy dopatrywali si\u0119 w tym jawnej inwektywy. R\u00f3wnie\u017c pokazanie w kilku miejscach Polak\u00f3w nie tylko jako ludzi walcz\u0105cych z Niemcami i wspieraj\u0105cych \u017byd\u00f3w, lecz r\u00f3wnie\u017c jako antysemit\u00f3w (scena linczu na \u017bydzie, kt\u00f3ry wr\u00f3ci\u0142 po wojnie na swoje gospodarstwo) b\u0105d\u017a jako obozowych kapo spowodowa\u0142o liczne protesty. Krytycy zaznaczali niesprawiedliwo\u015b\u0107 w ocenie i podkre\u015blali ogromne po\u015bwi\u0119cenie, jakim wykazali si\u0119 Polacy w czasie II wojny \u015bwiatowej \u2013 za pomoc \u017bydom grozi\u0142a \u015bmier\u0107.Autor wyja\u015bni\u0142, \u017ce o ile \u017bydzi mieli by\u0107 w Rzeszy wyt\u0119pieni, to Polacy, jak inni S\u0142owianie, mieli pracowa\u0107, czyli mo\u017cna powiedzie\u0107, dostarcza\u0107 mi\u0119so jak \u015bwinie. Byli Polacy, kt\u00f3rzy si\u0119 zachowywali \u017ale i byli tacy, kt\u00f3rzy zachowywali si\u0119 dobrze, tak samo \u017bydzi[3].Kongres Polonii Kanadyjskiej opublikowa\u0142 dog\u0142\u0119bn\u0105 krytyk\u0119, w kt\u00f3rej przedstawiono dowody na to, \u017ce komiks wytwarza i zakorzenia negatywny obraz Polak\u00f3w w\u015br\u00f3d uczni\u00f3w szk\u00f3\u0142 kanadyjskich i ameryka\u0144skich, niemaj\u0105cych dostatecznej lub \u017cadnej wiedzy o drugiej wojnie \u015bwiatowej[4]. Krytyczna opinia znajduje si\u0119 w “The Norton Anthology of American Literature”. Erin Einhorn w “The Pages In Between: A Holocaust Legacy of Two Families, One Home” opisuje antypolskie uprzedzenia u cz\u0119\u015bci \u017byd\u00f3w, kt\u00f3rzy prze\u017cyli Holokaust w okupowanej Polsce. Ponad 200 organizacji polonijnych w USA wyst\u0105pi\u0142o w marcu 2022 do podkomisji edukacji Izby Reprezentant\u00f3w przeciwko u\u017cywaniu tego komiksu w szko\u0142ach[5].Wilhelm Sasnal namalowa\u0142 pi\u0119\u0107 obraz\u00f3w inspirowanych “Maus”[6].Maus \u2013 opowie\u015b\u0107 ocala\u0142ego. Cz\u0119\u015b\u0107 pierwsza \u2013 M\u00f3j ojciec krwawi histori\u0105 (Maus: A Survivor\u2019s Tale. Vol. I My Father Bleeds History) \u2013 ameryka\u0144skie wydanie 1986, polskie 2001Maus \u2013 opowie\u015b\u0107 ocala\u0142ego. Cz\u0119\u015b\u0107 druga \u2013 I tu si\u0119 zacz\u0119\u0142y moje k\u0142opoty (Maus: A Survivor\u2019s Tale. Vol. II And Here My Troubles Began) \u2013 ameryka\u0144skie wydanie 1991, polskie 2001Wydanie zbiorcze: Maus (The Complete Maus) \u2013 ameryka\u0144skie wydanie 2011, polskie 2016\u2191 ChanaeCh.\u00a0Bazemore\u00a0ChanaeCh., The Art of Trauma: Holocaust Restatement in the Graphic Novel, [w:] Jessica AliagaJ.A.\u00a0Lavrijsen, MichaelM.\u00a0Bick (red.), Is this a Culture of Trauma? An Interdisciplinary Perspective, Brill, 2013, s. 165\u2013174, DOI:\u00a010.1163\/9781848881624_017, ISBN\u00a0978-1-84888-162-4, OCLC\u00a01096221632\u00a0, patrz s. 166.\u2191 James E.J.E.\u00a0Young\u00a0James E.J.E., The Holocaust as Vicarious Past: Art Spiegelman’s \u2018Maus\u2019 and the Afterimages of History, \u201eCritical Inquiry\u201d, 24 (3), 1998, s. 666\u2013699, JSTOR:\u00a01344086\u00a0, patrz s. 690.\u2191 A Convergence of Jews, Poles, & Pigs\u2191 Poles as Pigs in Maus: The Problems with Spiegelman\u2019s Maus, http:\/\/kpk-toronto.org\/wp-content\/uploads\/Poles-as-Pigs-in-MAUS-The-Problems-with-Spiegelmans-MAUS-REV-May-2019.pdf]\u2191 [1]\u2191 Wilhelm Sasnal “Maus”"},{"@context":"http:\/\/schema.org\/","@type":"BreadcrumbList","itemListElement":[{"@type":"ListItem","position":1,"item":{"@id":"https:\/\/wiki.edu.vn\/pl\/wiki\/#breadcrumbitem","name":"Enzyklop\u00e4die"}},{"@type":"ListItem","position":2,"item":{"@id":"https:\/\/wiki.edu.vn\/pl\/wiki\/2021\/05\/01\/maus-komiks-wikipedia-wolna-encyklopedia\/#breadcrumbitem","name":"Maus (komiks) \u2013 Wikipedia, wolna encyklopedia"}}]}]