Amerykańskie monety obiegowe – Wikipedia, wolna encyklopedia

Posted on by
before-content-x4

Amerykańskie monety obiegowe – monety obiegowe wybijane przez U.S. Mint i emitowane przez Departament Skarbu od 1792 roku, kiedy na mocy Coinage Act of 1792(ang.) ustanowiono pierwsze nominały monet oraz metale, z których miały zostać wykonane.

after-content-x4

Nominały obiegowych monet amerykańskich to: ½ centa; 1 cent; 2 centy; 3 centy (trime); 5 centów (half dime, nickel); 10 centów (dime); 25 centów (quarter); 50 centów (half dollar); 1 dolar; 2½ dolara (Quarter Eagle); 3 dolary; 5 dolarów (Half Eagle); 10 dolarów (Eagle); 20 dolarów (Double Eagle).

Obecnie (2022) w obiegu występują następujące nominały: 1 cent, 5, 10, 50 centów, 1 dolar.

Wprowadzenie monet półcentowych na mocy Coinage Act of 1792 było podyktowane potrzebą wydawania reszty z płatności dokonywanych przy użyciu będących wówczas w obiegu w Stanach Zjednoczonych hiszpańskich reali, których kurs ustalono na 12,5 centa[1].

Lista wszystkich monet o nominale ½ centa[2]:

Monety o nominale jednego centa zaczęto wybijać i emitować już w 1793 roku. Ówczesne prawo stanowiło, że waga centa powinna być dwukrotnością wagi monety o nominale ½ centa. Jednocentówki zwane large cents były emitowane co roku do 1857 roku, prócz roku 1815, kiedy braki miedzi na rynku uniemożliwiły emisję tej monety[3]. W latach 50. XIX wieku koszty produkcji i dystrybucji monet miedzianych zaczęły rosnąć. Ponadto monety te cieszyły się popularnością wyłącznie w dużych ośrodkach miejskich. W 1857 roku wraz ze zniesieniem monety o nominale ½ centa wprowadzono tzw. małego centa, którego waga miała wynosić od teraz 72 grany (4,66 g), a stop miał składać się w 88% z miedzi i 12% z niklu. Nowe prawo pozwoliło także amerykańskiej mennicy i Departamentowi Skarbu wykupować stare monety centowe i półcentowe, a także monety hiszpańskie za nowe centy[4][5].

W trakcie wojny secesyjnej monety srebrne i złote zniknęły z obiegu. Również miedzioniklowe monety stanowiły rzadkość. W 1864 roku amerykański rząd ogłosił emisję centów wykonanych z brązu[6].

after-content-x4

W 1943 roku, w związku z niedoborem miedzi na rynku spowodowanym wojną, Departament Skarbu rozpoczął emisję monet wykonanych ze stali pokrytych cynkiem. W 1944 roku powrócono do bicia monet z brązu aż do 1958 roku[7]. W latach 1959–1982 powrócono do stopu miedzi przy wybijaniu jednocentówek[8]. Od 1982 roku monety jednocentowe wybijane są na krążkach z cyny pokrytych miedzią[9].

Miedziane[edytuj | edytuj kod]

Lista wszystkich miedzianych monet o nominale 1 centa[10]:

Miedzioniklowe[edytuj | edytuj kod]

Lista wszystkich miedzioniklowych monet o nominale 1 centa[11]:

Brązowe[edytuj | edytuj kod]

Lista wszystkich monet o nominale 1 centa wybitych w brązie[12]:

Typy Lata emisji Wizerunek Charakterystyka
awers rewers waga (g) średnica (mm) krawędź stop
Indian Head 1864–1909 1877 1C Proof Red and Brown (obv).jpg 1877 1C Proof Red and Brown (rev).jpg 3,11 19 płaska 95% miedź, 5% cyna i cynk
Lincoln 1909-1942
1944-1982 		1909 US Penny obverse (cropped).jpg 1909 US Penny reverse (cropped).jpg 3,11 19 płaska 95% miedź, 5% cyna i cynk
95% miedź, 5% cynk
(1944–1946)

Stal pokryta cynkiem[edytuj | edytuj kod]

Lista wszystkich monet o nominale 1 centa wybitych w stali pokrytej cynkiem[7]:

Typy Lata emisji Wizerunek Charakterystyka
awers rewers waga (g) średnica (mm) krawędź stop
Lincoln 1943 1943s steel cent obv.jpg 1943s steel cent rev.jpg 2,7 19 płaska stal pokryta cynkiem

Cynk pokryty miedzią[edytuj | edytuj kod]

Lista wszystkich monet o nominale 1 centa wybitych w cynku pokrytym miedzią[13][14]:

Typy Lata emisji Wizerunek Charakterystyka
awers rewers waga (g) średnica (mm) krawędź stop
Lincoln 1982–2008 2005 Penny Obv Unc D.png
2005 Penny Rev Unc D.png
 2,5 19 płaska cynk pokryty miedzią
2009[b] cztery najważniejsze wydarzenia z życia Lincolna
od 2010
2010-napjainkig nyomott USA 1¢-es érme.jpg

Wprowadzenie dwucentówek na mocy Coinage Act of 1864(ang.) miało na celu przeciwdziałanie niedoborowi gotówki w obiegu, który pojawił się wskutek tezauryzacji pieniądza podczas wojny secesyjnej[15].

Lista wszystkich monet o nominale 2 centów[16]:

Typy Lata emisji Wizerunek Charakterystyka
awers rewers waga (g) średnica (mm) krawędź stop
Shield Two Cents 1864–1873 1865 Two Cent Obverse.png 1865 Two Cent Reverse.png 6,22 23 gładka 95% miedź, 5% cyna i cynk

Srebrne[edytuj | edytuj kod]

Kalifornijska gorączka złota doprowadziła do pojawienia się na rynku dużych ilości złota. Doprowadziło to do obniżenia wartości tego kruszcu w stosunku do srebra, które okazało się znaczniej bardziej wartościowe jako kruszec niż jako monety. W związku z tym wiele monet było ściąganych z obiegu i przetapianych. Politycy nie chcieli wprowadzać na rynek pieniądza fiducjarnego. Dlatego postanowiono wprowadzić do obiegu monetę, która zawierałaby wystarczającą ilość srebra, aby uznać ją za kruszcową, natomiast domieszka miedzi miała zniechęcić do przetopu. W ten sposób Kongres wprowadził w 1851 roku srebrną trzycentówkę[17].

Lista wszystkich monet o nominale 3 centów wybitych w srebrze[18]:

Miedzioniklowe[edytuj | edytuj kod]

W związku z gromadzeniem monet z metali szlachetnych przez ludność w okresie wojny secesyjnej i koniecznością wymiany bonów zdawkowych (ang. fractional currency), wprowadzono miedzioniklowe trzycentówki. Początkowo były one bite równocześnie ze srebrnymi monetami o tym nominale. Jednakże z czasem monety srebrne zaczęły ponownie pojawiać się w obiegu, liczba wymienianych bonów zdawkowych malała, a w 1883 roku stawka podstawowej opłaty pocztowej została obniżona do 2 centów. Czynniki te, wraz z dużymi zapasami monet jedno- i pięciocentowych doprowadziły do zakończenia bicia monet o tym nominale[19]. Miedzioniklowe trzycentówki popularnie zwane są niklowymi jedynie ze względu na swój kolor[20].

Lista wszystkich monet o nominale 3 centów wybitych w miedzioniklu[21]:

Typy Lata emisji Wizerunek Charakterystyka
awers rewers waga (g) średnica (mm) krawędź stop
Nickel Three Cents 1865–1889 NNC-US-1865-3C-Three-Cent, Nickel obverse (cropped).jpg NNC-US-1865-3C-Three-Cent, Nickel reverse (cropped).jpg 1,94 17,9 gładka 75% miedź, 25% nikiel

Pomimo że monety 5-centowe zostały ustanowione na mocy Coinage Act of 1792, to ich bicie i emisję rozpoczęto w 1795 roku (niektóre z monet wówczas wybitych miały wsteczną datę 1794[22]). Do 1837 roku monety o tym nominale ważyły 20,8 granów (1,347 g) i były wybijane na krążkach ze srebra próby 892. W 1837 roku zmieniono wagę monet na 20⅝ grana (1,336 g), a próbę srebra zwiększono do 900. W 1853 roku wagę monety zmniejszono do 19,2 granów (1,24 g)[23]. W trakcie wojny secesyjnej monety srebrne i złote były gromadzone przez Amerykanów w ramach zabezpieczenia. Władze federalne zmuszone były do uzupełnienia braków monety na rynku poprzez emisję miedzioniklowych (zwanych niklowymi ze względu na kolor) monet zastępczych. Skłoniło to dyrektora U.S. Mint Jamesa Pollocka do zmiany metalu, z którego wybijano monety. Pięciocentówka Shield była pierwszą wybitą w miedzioniklu[24].

Monety pięciocentowe z 1883 roku, które nie miały nominału na rewersie, tzw. racketeer nickels (pięciocentówki oszustów), miały być pokrywane złotem. Ze względu na podobny projekt awersu i rozmiar miano je rzekomo wypuszczać do obiegu jako pięciodolarówki. Historia ta nie została jednak potwierdzona[25].

W trakcie wojny nikiel był szeroko wykorzystywany w przemyśle zbrojeniowym. W 1942 roku Kongres zakazał używania tego metalu w mennictwie. W zamian za to postanowiono użyć stopu srebra, miedzi i manganu. Uważano, że zaraz po wojnie zostaną wycofane z obiegu. Moneta ta jednak cieszyła się dużą popularnością, a w latach 60. XX wieku zaczęły znikać z obiegu ze względu na rosnące ceny srebra[26].

Srebrne[edytuj | edytuj kod]

Lista wszystkich srebrnych monet o nominale 5 centów[27]:

Typy Lata emisji Wizerunek Charakterystyka
awers rewers waga (g) średnica (mm) krawędź stop
Flowing Hair 1794–1795 1794 half dime obv.jpg 1794 half dime rev.jpg 1,35 ~ 16,5 ząbkowana 89,24% srebro, 10,76% miedź
Draped Bust 1796–1797 1800 half dime obv.jpg 1796 half dime rev.jpg 1,35 ~ 16,5 ząbkowana 89,24% srebro, 10,76% miedź
1800–1805 1800 half dime rev.jpg
Capped Bust 1829–1837 1829 half dime obv.jpg 1829 half dime rev.jpg 1,35 ~ 15,5 ząbkowana 89,24% srebro, 10,76% miedź
(do 1837)
90% srebro, 10% miedź
(w 1837)
Seated Liberty 1837–1838 NNC-US-1837-5C-Seated Liberty (no stars) obverse (cropped).jpg NNC-US-1837-5C-Seated Liberty (no stars) reverse (cropped).jpg 1,34 15,5 ząbkowana 90% srebro, 10% miedź
1838–1853
1856–1859 		1857 seated liberty half dime obverse.jpg 1857 seated liberty half dime reverse.jpg
1853–1855 NNC-US-1855-5C-Seated Liberty (arrows) obverse (cropped).jpg NNC-US-1855-5C-Seated Liberty (arrows) reverse (cropped).jpg 1,24
1860–1873 1871 Proof Half dime obverse.jpg 1871 Proof Half dime reverse.jpg

Miedzioniklowe[edytuj | edytuj kod]

Lista wszystkich miedzioniklowych monet o nominale 5 centów[28]:

Typy Lata emisji Wizerunek Charakterystyka
awers rewers waga (g) średnica (mm) krawędź stop
Shield 1866–1867 1867 five cents obv.jpg Shield Nickel with Rays - 1867 Reverse.png 5 20,5 płaska 75% miedź, 25% nikiel
1867–1883 1867 five cents rev.jpg
Liberty Head 1883 1913 five cents obv.jpg Liberty Head Nickel 1883 NoCents Reverse.png 5 21,2 płaska 75% miedź, 25% nikiel
1883–1913 1913 five cents rev.jpg
Buffalo 1913 NNC-US-1913-5C-Buffalo Nickel (TyI-mound) obverse (cropped).jpg NNC-US-1913-5C-Buffalo Nickel (TyI-mound) reverse (cropped).jpg 5 21,2 płaska 75% miedź, 25% nikiel
1913–1938 NNC-US-1913-5C-Buffalo Nickel (TyII-line) reverse (cropped).jpg
Jefferson 1938–1942
1946–2003 		Jefferson-Nickel-Unc-Obv.jpg US Nickel Reverse.jpg 5 21,2 płaska 75% miedź, 25% nikiel
2004–2005[c] Awers niezmieniony,
4 różne rewersy związane z wyprawą Lewisa i Clarka[d]
od 2006 Zmieniony awers monety, pozostawiony rewers Monticello[e]

Stop srebra, miedzi i manganu[edytuj | edytuj kod]

Moneta o nominale 5 centów wybitych w stopie srebra, miedzi i manganu[29]:

Typy Lata emisji Wizerunek Charakterystyka
awers rewers waga (g) średnica (mm) krawędź stop
Jefferson 1942–1945 1945-P-Jefferson-War-Nickel-Obverse.JPG 1945-P-Jefferson-War-Nickel-Reverse.JPG 5 21,2 płaska 56% miedź, 35% srebro, 9% mangan
 Osobny artykuł: Dime.

Moneta dziesięciocentowa stanowiła istotną część systemu monetarnego Stanów Zjednoczonych. Spośród wszystkich nominałów wprowadzonych na mocy Coinage Act of 1792, nominał ten został najpóźniej wyemitowany, ponieważ dopiero w 1796 roku. Monety dziesięciocentowe były wybijane w srebrze aż do 1965 roku[30][31]. Wtedy też rozpoczęto emisję monet miedzioniklowych ze względu na wycofanie srebra z mennictwa obiegowego przez Kongres w 1964 roku[31][32].

Srebrne[edytuj | edytuj kod]

Lista wszystkich monet o nominale 10 centów wybitych w srebrze[33]:

Typy Lata emisji Wizerunek Charakterystyka
awers rewers waga (g) średnica (mm) krawędź stop
Draped Bust 1796–1797 1796 one dime obv.jpg 1796 one dime rev.jpg 2,7 ~ 19 ząbkowana 89,24% srebro, 10,76 miedź
1798–1807 NNC-US-1800-10C-Draped Bust (heraldic eagle) reverse (cropped).jpg
Capped Bust 1809–1837 1834 10C PR (large 4) (obv).jpg 1834 10C PR (large 4) (rev).jpg 2,7 18,8
(1809–1827)
18,5
(1828–1837) 		ząbkowana 89,24% srebro, 10,76 miedź
Seated Liberty 1837–1838 NNC-US-1838-O-10C-Seated Liberty (no stars) obverse (cropped).jpg NNC-US-1838-O-10C-Seated Liberty (no stars) reverse (cropped).jpg 2,67 17,9 ząbkowana 90% srebro, 10% miedź
1838–1853 NNC-US-1840-10C-Seated Liberty (stars, no drapery) obverse (cropped).jpg NNC-US-1840-10C-Seated Liberty (stars, no drapery) reverse (cropped).jpg
1853–1855 NNC-US-1853-10C-Seated Liberty (stars & arrows) obverse (cropped).jpg NNC-US-1853-10C-Seated Liberty (stars & arrows) reverse (cropped).jpg 2,49
1860–1873
1875–1891 		NNC-US-1860-10C-Seated Liberty (legend) obverse (cropped).jpg NNC-US-1860-10C-Seated Liberty (legend) reverse (cropped).jpg
1873–1874 NNC-US-1874-10C-Seated Liberty (legend & arrows) obverse (cropped).jpg 2,5
Barber 1892–1916 1914 Barber Dime NGC MS64plus Obverse.png 1914 Barber Dime NGC MS64plus Reverse.png 2,5 17,9 ząbkowana 90% srebro, 10% miedź
Mercury[f] 1916–1945 1943D Mercury Dime obverse.jpg 1943D Mercury Dime reverse.jpg 2,5 17,9 ząbkowana 90% srebro, 10% miedź
Roosevelt 1946–1965 2005-Dime-Obv-Unc-P.png 2005 Dime Rev Unc P.png 2,5 17,9 ząbkowana 90% srebro, 10% miedź

Miedzioniklowe[edytuj | edytuj kod]

Lista wszystkich monet o nominale 10 centów wybitych w miedzioniklu[34]:

Typy Lata emisji Wizerunek Charakterystyka
awers rewers waga (g) średnica (mm) krawędź stop
Roosevelt od 1965 2005-Dime-Obv-Unc-P.png 2005 Dime Rev Unc P.png 2,27 17,9 ząbkowana miedź pokryta miedzioniklem

Celem ochrony interesów właścicieli kopalni srebra, którzy skarżyli się na spadek popytu na wydobywany przez siebie kruszec w następstwie zakończenia emisji srebrnych trzycentówek, pięciocentówek oraz dolarów, podjęto decyzję o rozpoczęciu bicia monet dwudziestocentowych w srebrze. Była to decyzja o charakterze politycznym, która miała być odpowiedzią na niedobór drobnej monety, występujący wówczas głównie na zachodzie Stanów Zjednoczonych. Monety tego nominału nie cieszyły się popularnością wśród ludności ze względu na fakt, że łatwo było pomylić je z ćwierćdolarówkami, jako że miały podobną wielkość i stylistykę[35].

Lista wszystkich monet o nominale 20 centów[36]:

Typy Lata emisji Wizerunek Charakterystyka
awers rewers waga (g) średnica (mm) krawędź stop
Liberty Seated 1875–1878 1876-CC 20C (obv).jpg 1876-CC 20C (rev).jpg 5 22 gładka 90% srebro, 10 miedź

Mimo ustanowienia monet o nominale 25 centów (quarter dollar) w 1792 roku, pierwsza ćwierćdolarówka zostało wyemitowana w 1796 roku. W 1804 roku na rewersie wprowadzono nominał zapisany jako „25c”. Do 1837 roku jedna moneta o tym nominale miała wagę równą 104 granów (6,73 g). Od 1837 roku waga monety została zredukowana do 103⅛ grana (6,68 g). W 1873 roku zwiększono masę monety[37].

W 1964 roku Kongres wycofał srebro z obiegowego mennictwa w Stanach Zjednoczonych. Od tej pory ćwierćdolarówki wybijane są w miedzioniklu[32].

Srebrne[edytuj | edytuj kod]

Lista wszystkich srebrnych monet o nominale 25 centów[38]:

Typy Lata emisji Wizerunek Charakterystyka
awers rewers waga (g) średnica (mm) krawędź stop
Draped Bust 1796 1796 quarter dollar obv.jpg 1796 quarter dollar rev.jpg 6,74 ~ 27,5 ząbkowana 89,24% srebro, 10,76 miedź
1804–1807 1807 quarter dollar rev.jpg
Capped Bust[g] 1815–1838 1822 25C PR (over 50C) (obv).jpg 1822 25C PR (over 50C) (rev).jpg 6,74 ~ 27 ząbkowana 89,24% srebro, 10,76 miedź
Seated Liberty 1838–1853
1856–1865 		1861 quarter dollar obv.jpg 1861 quarter dollar rev.jpg 6,68 24,3 ząbkowana 90% srebro, 10 miedź
1853 Четверть доллара США 1853 г. Аверс..png Четверть доллара США 1853 г. Реверс..png 6,22
1854–1855 1854 quarter obverse.jpg 1854 quarter reverse.jpg
1866–1873
1875–1891 		NNC-US-1873-25C-Seated Liberty (no arrows) obverse (cropped).jpg NNC-US-1873-25C-Seated Liberty (no arrows) reverse (cropped).jpg
1873–1874 NNC-US-1873-25C-Seated Liberty (arrows) obverse (cropped).jpg 6,25
Barber[h] 1892–1916 1914 Barber Quarter NGC AU58 Obverse.png 1914 Barber Quarter NGC AU58 Reverse.png 6,25 24,3 ząbkowana 90% srebro, 10 miedź
Standing Liberty 1916–1917 Standing Liberty Quarter 1917 Type1 Obverse.png Standing Liberty Quarter 1917 Type1 Reverse.png 6,25 24,3 ząbkowana 90% srebro, 10 miedź
1917–1930 Standing Liberty Quarter Type2 1924D Obverse.png Standing Liberty Quarter Type2 1924D Reverse.png
Washington 1932–1964 Moneda de cuarto de dólar (1954) (36983150683) obverse (cropped).jpg Moneda de cuarto de dólar (1954) (36983150683) reverse (cropped).jpg 6,25 24,3 ząbkowana 90% srebro, 10 miedź

Miedź pokryta miedzioniklem[edytuj | edytuj kod]

Lista wszystkich miedzioniklowych monet o nominale 25 centów[39]:

Typy Lata emisji Wizerunek Charakterystyka
awers rewers waga (g) średnica (mm) krawędź stop
Washington 1965–1974
1977–1998 		1994-P Washington quarter obverse.jpg
98 quarter reverse.png
 5,67 24,3 ząbkowana miedź pokryta miedzioniklem
Bicentennial quarter 1976 1976 United States Bicentennial quarter obverse.jpg
George Washington bicentennial quarter, reverse.jpg
 5,67 24,3 ząbkowana miedź pokryta miedzioniklem
50 State Quarters 1999–2008 50 State and Territories quarter obverse (Philadelphia).jpg odniesienia do poszczególnych stanów 5,67 24,3 ząbkowana miedź pokryta miedzioniklem
District of Columbia and United States Territories Quarters 2009 2006 Quarter Proof.png 6 różnych rewersów 5,67 24,3 ząbkowana miedź pokryta miedzioniklem
America the Beautiful Quarters od 2010 2006 Quarter Proof.png amerykańskie parki narodowe i miejsca związane z historią i dziedzictwem narodu 5,67 24,3 ząbkowana miedź pokryta miedzioniklem

Monety o nominale 50 centów ustanowiono na mocy Coinage Act of 1792. Pierwszą pięćdziesięciocentówkę wyemitowano w 1794 roku. Do 1837 roku monety te miały wagę 208 granów (13,47 g), a srebro próbę 892. W 1837 roku wagę zredukowano do 206¼ grana, a próbę srebra podniesiono do 900, którą utrzymano aż do 1965 roku. W 1853 roku ze względu na to, iż monety o nominale 50 centów były warte mniej niż kruszec, z którego je wybijano, to postanowiono zredukować wagę monet do 192 granów (12,44 g). W 1873 roku, na mocy Coinage Act of 1873, wstrzymano bicie monet jednodolarowych jako monety obiegowej na terenie Stanów Zjednoczonych, a także zniesiono bimetalizm. 50 centów stało się najwyższym nominałem, a masę zwiększono do 192,9 granów (12,49 g)[40][41]. W 1964 roku Kongres wycofał srebro z mennictwa obiegowego[32]. Jednak w przypadku monet o nominale 50 centów z wizerunkiem prezydenta Johna F. Kennedy’ego osiągnięto porozumienie i do 1970 roku wybijano monety o miedzianym wnętrzu otoczonym srebrem[42].

Srebrne[edytuj | edytuj kod]

Lista wszystkich srebrnych monet o nominale 50 centów[43]:

Typy Lata emisji Wizerunek Charakterystyka
awers rewers waga (g) średnica (mm) krawędź stop
Flowing Hair 1794–1795 1795 half dollar obv.jpg 1795 half dollar rev.jpg 13,47 32,5 z napisem
„FIFTY CENTS OR A HALF DOLLAR” 		89,24% srebro, 10,76% miedź
Draped Bust 1796–1797 1796 half dollar obverse 15 stars.jpg 1796 half dollar reverse 15 stars.jpg 13,47 32,5 z napisem
„FIFTY CENTS OR A HALF DOLLAR” 		89,24% srebro, 10,76% miedź
1801–1807 1807 half dollar rev.jpg
Capped Bust 1807–1836 1824 half dollar obv.jpg 1824 half dollar rev.jpg 13,47 32,5 z napisem
„FIFTY CENTS OR A HALF DOLLAR”
(1807–1814)
dodano ★ pomiędzy DOLLAR i FIFTY
(1814–1831)
pionowe linie pomiędzy słowami
(1832–1836) 		89,24% srebro, 10,76% miedź
1836–1837 nominał „50 CENTS”[i] 13,36 30 ząbkowana 90% srebro, 10% miedź
1838–1839 nominał „HALF DOL.”[j]
Seated Liberty 1839–1853 1858 Seated Liberty half dollar obverse.jpg 1858 Seated Liberty half dollar reverse.jpg 13,36 30,6 ząbkowana 90% srebro, 10% miedź
1853 Strzałki przy dacie[k] Promienie wokół orła[l] 12,44
1854–1855 Bez strzałek przy dacie Bez promieni wokół orła
1856–1866 1858 Seated Liberty half dollar obverse.jpg 1858 Seated Liberty half dollar reverse.jpg
1866–1874
1875–1891 		Полдоллара 1876 г. аверс.jpg Полдоллара 1876 г. реверс.jpg
1873–1874 1873 half dollar obverse.jpg 1873 half dollar reverse.jpg 12,49
Barber[m] 1892–1915 1907-D Barber half obverse.jpg 1907-D Barber half reverse.jpg 12,49 30,6 ząbkowana 90% srebro, 10% miedź
Walking Liberty 1916–1947 1916-S 50C (obv).jpg 1916-S 50C (rev).jpg 12,49 30,6 ząbkowana 90% srebro, 10% miedź
Franklin 1948–1963 Franklin Half 1963 D Obverse.png Franklin Half 1963 D Reverse.png 12,49 30,6 ząbkowana 90% srebro, 10% miedź
Kennedy 1964 2005 Half Dollar Obv Unc P.png 2005 Half Dollar Rev Unc P.png 12,49 30,6 ząbkowana 90% srebro, 10% miedź
1965–1970 11,50 80% srebro, 20% miedź
(zewnętrzna powłoka)
20,9% srebro, 79,1% miedź
(wnętrze monety)

Miedzioniklowe[edytuj | edytuj kod]

Lista wszystkich miedzioniklowych monet o nominale 50 centów[44]:

Typy Lata emisji Wizerunek Charakterystyka
awers rewers waga (g) średnica (mm) krawędź stop
Kennedy od 1971 2014-P 50th anniversary Kennedy half dollar high relief obverse.jpg 2014-P 50th anniversary Kennedy half dollar high relief reverse.jpg 11,34 30,6 ząbkowana miedź pokryta miedzioniklem
1975–1976 Bicentennial 50c.png

Złote dolary[edytuj | edytuj kod]

Bicie złotych dolarów ustanowiono na mocy Coinage Act of 1792. Od 1935 roku do 31 grudnia 1974 roku posiadanie złota przez obywateli amerykańskich było zabronione[45].

Lista wszystkich złotych dolarów[46]:

Typy Lata emisji Wizerunek Charakterystyka
waga (g) średnica (mm) krawędź stop
Dolar Liberty Head 1849–1854 NNC-US-1849-G$1-Liberty head (Ty1).jpg 1,672 13 ząbkowana 90% złoto, 10% miedź
Dolar Indian Princess Head 1854–1856 NNC-US-1854-G$1-Indian head (Ty2).jpg 1,672 15 ząbkowana 90% złoto, 10% miedź
1856–1889 NNC-US-1856-G$1-Indian head (Ty3).jpg

Srebrne dolary[edytuj | edytuj kod]

Bicie srebrnych dolarów ustanowiono na mocy Coinage Act of 1792[47]. W 1964 roku Kongres zadecydował o tym, że wypłata srebrnych dolarów zostaje wstrzymana. Rok później uchwalony Coinage Act of 1965 zawierał zapis o tym, iż obiegowe monety nie będą już wybijane w srebrze. W 1970 roku Kongres uchwalił prawo, które nakazywało wybicie 150 mln posrebrzanych monet, ale już wyłącznie dla kolekcjonerów[48].

Lista wszystkich srebrnych dolarów[49]:

Typy Lata emisji Wizerunek Charakterystyka
awers rewers waga (g) średnica (mm) krawędź stop
Dolar Flowing Hair 1794–1795 Flowing hair dollar.jpeg Flowing hair dollar reverse.jpeg 26,96 39–40 z napisem
„HUNDRED CENTS ONE DOLLAR OR UNIT” 		89,2% srebro, 10,8% miedź

(zgodnie z prawem)

90% srebro, 10 miedź

(wg decyzji A. Coxa)

Dolar Draped Bust 1795–1803 1796 dollar obverse.jpg 1796 dollar reverse.jpg 26,96 39–40 z napisem
„HUNDRED CENTS ONE DOLLAR OR UNIT” 		89,2% srebro, 10,8% miedź
Bust dollar reverse.jpeg
Dolar Gobrechta 1836–1839 NNC-US-1836-1$-Gobrecht dollar obverse (plain edge & name) (cropped).jpg NNC-US-1836-1$-Gobrecht dollar reverse (plain edge & name) (cropped).jpg 26,95
(do 1837)

26,72
(po 1837)

39–40 gładka i ząbkowana 89,24% srebro, 10,76% miedź
(do 1837)

90% srebro, 10% miedź
(po 1837)

NNC-US-1839-1$-Gobrecht dollar (stars on edge & name omitted) obverse (cropped).jpg NNC-US-1839-1$-Gobrecht dollar (stars on edge & name omitted) reverse (cropped).jpg
Dolar Seated Liberty 1840–1866 1860-O Seated Liberty dollar obverse.jpg 1860-O Seated Liberty dollar reverse.jpg 26,73 38,1 ząbkowana 90% srebro, 10% miedź
1866–1873 1871 Proof Seated Liberty dollar reverse.jpg
Trade Dollar 1873–1885[n] 1884 T$1 Trade Dollar (Judd-1732) (cropped) 1.jpg 1884 T$1 Trade Dollar (Judd-1732) (cropped) 2.jpg 27,22 38,1 ząbkowana 90% srebro, 10% miedź
Dolar Morgana 1878–1904, 1921 1879S Morgan Dollar NGC MS67plus Obverse.png 1879S Morgan Dollar NGC MS67plus Reverse.png 26,73 38,1 ząbkowana 90% srebro, 10% miedź
Dolar Pokoju 1921–1928
1934–1935 		1921-1$-Peace dollar Avers.png 1921-1$-Peace dollar Revers.png 26,73 38,1 ząbkowana 90% srebro, 10% miedź

Dolary miedzioniklowe[edytuj | edytuj kod]

Od 1965 roku w Stanach Zjednoczonych nie wybijało się już srebrnych obiegowych monet jednodolarowych. W 1970 roku uchwalono ustawę, która ustanowiła monetę jednodolarową, która miałaby jednocześnie upamiętnić wojskowego i prezydenta Stanów Zjednoczonych Dwighta Eisenhowera oraz misję Apollo 11. W 1975 roku rozpoczęto emisję dolarów Eisenhowera z okazji 200. rocznicy niepodległości Stanów Zjednoczonych[48].

W 1978 roku Kongres uchwalił ustawę, która nakazywałaby emisje monety jednodolarowej różniącej się od wszystkich poprzednich emisji. Decyzja ta poparta była raportem Departamentu Skarbu, który informował, że Amerykanie niechętnie używają monety jednodolarowej ze względu na zbyt duży rozmiar i wagę. Ponadto nowa moneta miała wyprzeć z obiegu banknot o tym samym nominale[50].

Lista wszystkich miedzioniklowych dolarów[51]:

Tzw. golden dollars[edytuj | edytuj kod]

Wprowadzenie do obiegu dolara Susan B. Anthony okazało się niepowodzeniem. Władze federalne chciały zastąpić w obiegu banknoty jednodolarowe monetami o tym samym nominale. Jednak podobieństwo monet do ćwierćdolarówek sprawiło, że Amerykanie woleli dalej używać banknotów. W 1997 roku uchwalono prawo nakazujące wybór dla monety jednodolarowej charakterystycznego i wyróżniającego wizerunku. W tym celu na awersie monety postanowiono upamiętnić Indiankę z plemienia Szoszonów, która miała pomagać Meriwetherowi Lewisowi i Williamowi Clarkowi podczas ich wyprawy w latach 1804–1806. Od 2009 roku co rok zmieniany jest wizerunek awersu, aby upamiętnić ważne dla amerykańskich Indian wydarzenia lub podkreślić ich wkład w rozwój Stanów Zjednoczonych[52][53].

W 2005 roku prezydent George W. Bush podpisał Presidential $1 Coin Act of 2005, który miał na celu wprowadzenie do obiegu monet jednodolarowych upamiętniających prezydentów Stanów Zjednoczonych. Założono, że co roku emitowana będzie jedna moneta[54][55].

Typy Lata emisji Wizerunek Charakterystyka
awers rewers waga (g) średnica (mm) krawędź stop
Dolar Sacagawea 2000–2008 Sacagawea z dzieckiem na plecach[o] United States one dollar coin, reverse.jpg 8,1 26,5 gładka miedź platerowana mosiądzem
od 2009 różne rewersy honorujące Indian i ich wkład w historię Stanów Zjednoczonych
Dolary prezydenckie 2007–2020 twarze prezydentów Presidential dollar coin reverse.png 8,1 26,5 z napisami„E PLURIBUS UNUM” i „IN GOD WE TRUST” miedź platerowana mosiądzem

Monety o nominale 2½ dolara amerykańskiego (tzw. Quarter Eagle) zostały ustanowione na mocy Coinage Act of 1792. Początkowo były bite ze złota próby 916, od 1834 roku próbę zmieniono na 899, a od 1837 próbę tą zwiększono do 900[56].

Lista wszystkich monet Quarter Eagle[57]:

Typy Lata emisji Wizerunek Charakterystyka
awers rewers waga (g) średnica (mm) krawędź stop
Draped Bust Quarter Eagle[p] 1796 NNC-US-1796-G$2½-Turban Head (no stars) obverse (cropped).jpg NNC-US-1796-G$2½-Turban Head (no stars) reverse (cropped).jpg 4,37 20 ząbkowana 91,67% złoto, 8,33% miedź
1796–1807 NNC-US-1796-G$2½-Turban Head (stars) obverse (cropped).jpg
Capped Bust Quarter Eagle[q] 1808 NNC-US-1808-G$2½-Capped Bust (left) obverse (cropped).jpg NNC-US-1808-G$2½-Capped Bust (left) reverse (cropped).jpg 4,37 20 ząbkowana 91,67% złoto, 8,33% miedź
1821–1834 NNC-US-1834-G$2½-Capped Head (reduced) obverse (cropped).jpg NNC-US-1834-G$2½-Capped Head (reduced) reverse (cropped).jpg 4,37 20
(do 1829)
18,5
(w 1829)
18,2
(od 1829) 		ząbkowana 91,67% złoto, 8,33% miedź
Classic Head Quarter Eagle 1834–1839 1835 quarter eagle obv.jpg 1835 quarter eagle rev.jpg 4,18 18,2 ząbkowana 89,92% złoto, 10,08 miedź
Liberty Head Quarter Eagle 1840–1907 1905 quarter eagle obv.jpg 1905 quarter eagle rev.jpg 4,18 18 ząbkowana 90% złoto, 10% miedź
Indian Head Quarter Eagle 1908–1929 1929 quarter eagle obv.jpg 1929 quarter eagle rev.jpg 4,18 18 ząbkowana 90% złoto, 10% miedź

Ponadto istnieją dwie okolicznościowe monety o tym nominale, z lat 1915 (Panama Pacific Expo) i 1926 (600-lecie Filadelfii).

Złote monety trzydolarowe zostały wprowadzone do użytku na mocy Coinage Act of 1853(ang.). Powody ustanowienia tego nominału nie są znane. Według różnych teorii miały w być używane do dokonywania zakupów arkuszy stu znaczków pocztowych (po cenie 3 centów za jeden) lub miały ułatwić zakup większych ilości wprowadzonych trzy lata wcześniej monet trzycentowych[58][59].

Lista wszystkich monet o nominale 3 dolarów[60]:

Typy Lata emisji Wizerunek Charakterystyka
awers rewers waga (g) średnica (mm) krawędź stop
Indian Princess 1854–1855 NNC-US-1854-G$3-Indian Princess Head obverse (cropped).jpg NNC-US-1854-G$3-Indian Princess Head reverse (cropped).jpg 5,015 20,5 ząbkowana 90% złoto, 10% miedź
1855–1889 1855-S Three Dollar Proof reverse (cropped).jpg
 Osobny artykuł: Half Eagle.

2 kwietnia 1792 roku Kongres uchwalił Coinage Act of 1792, który zezwolił na bicie monet kilku denominacji, w tym właśnie monet złotych o nominale pięciu dolarów amerykańskich zwanych Half Eagle. Była to wówczas druga moneta co do wartości w Stanach Zjednoczonych, większy nominał miały tylko monety Eagle[61].

Lista wszystkich monet o nominale 5 dolarów[62]:

1907–1908 Lata emisji Wizerunek Charakterystyka
waga (g) średnica (mm) krawędź stop
Draped Bust Half Eagle[r] 1795–1798 NNC-US-1795-G$5-Turban Head (small eagle).jpg 8,75 25 ząbkowana 91,67% złoto, 8,33% miedź
1798–1807 NNC-US-1795-G$5-Turban Head (heraldic eagle).jpg
Capped Bust Half Eagle[s] 1807–1812 NNC-US-1807-G$5-Capped Bust.jpg 8,74 25 ząbkowana 91,67% złoto, 8,33% miedź
1813–1834 NNC-US-1813-G$5-Capped Head (bold relief).jpg 25
(1813–1829)
22,5
(1829–1834)
Classic Head Half Eagle 1834–1838 NNC-US-1834-G$5-Classic Head.jpg 8,35 22,5 ząbkowana 89,9% złoto, 10,1% miedź
Liberty Head Half Eagle[t] 1839–1866 NNC-US-1840-G$5-Liberty Head (no motto).jpg 8,35 22,5
(1839–1840) 		ząbkowana 90% złoto, 10% miedź
21,6
(1840–1908)
1866–1908 NNC-US-1866-G$5-Liberty Head (motto).jpg
Indian Head Half Eagle 1907–1908 NNC-US-1908-G$5-Indian Head.jpg 8,35 21,6 ząbkowana 90% złoto, 10% miedź
 Osobny artykuł: Eagle (moneta amerykańska).

Złote monety zwane Eagle zostały ustanowione przez Kongres na mocy Coinage Act of 1792. Od roku 1804 do 1838 emisja złotych monet dziesięciodolarowych była wstrzymana ze względu na to, że na przełomie XVIII i XIX wieku złote monety były wyprowadzane poza granice Stanów Zjednoczonych lub przetapiane w kraju poza wiedzą mennicy. Złote mennictwo w Stanach Zjednoczonych zostało wstrzymane przez prezydenta Franklina D. Roosevelta 5 kwietnia 1933 roku, kiedy nakazał zwrot złotych monet do Rezerwy Federalnej. Wyjątkiem było posiadanie walorów o wartości kolekcjonerskiej. 30 stycznia 1934 roku wszedł w życie Gold Reserve Act, który ostatecznie wycofał złoto z obiegu, wstrzymał pokrycie dla pieniądza papierowego w tym kruszcu i nakazał przetopienie go w sztaby[63].

Lista wszystkich monet o nominale 10 dolarów[64]:

 Osobny artykuł: Double Eagle.

Istotny wpływ na złote mennictwo w Stanach Zjednoczonych miała kalifornijska gorączka złota. Doprowadziło to do sytuacji, w której srebro sprzedawano na rynku z dużym zyskiem. Napływ złota na rynek sprawił, że srebro, którego ceny były liczone w złocie, stało się niedowartościowane. Srebrne jednodolarówki okazały się być bardziej wartościowe niż ich wartość nominalna. 20 lutego przedstawiono projekt ustawy będącej połączeniem wcześniejszych propozycji reformy systemu monetarnego Jamesa McKaya i Charlesa G. Athertona. Została ona zaakceptowana przez Izbę Reprezentantów. Senat przyjął ustawę pod nazwą Coinage Act of 1849(ang.) 3 marca 1849 roku, ustanawiając monetę o nominale 20 dolarów. Głównym zamysłem, który stanowił podwaliny pod wprowadzenie monety Double Eagle, była chęć przekształcenia dużych ilości złota na rynku w monety przy jak najmniejszym wysiłku mennic[65].

Lista wszystkich monet o nominale 20 dolarów[66]:

  1. ↑ Znana także jako Liberty Head.
  2. ↑ Emisja na 200. rocznicę urodzin Lincolna i 100. rocznicę początku emisji centa Lincolna.
  3. ↑ Emisja z okazji 200. rocznicy wyprawy Lewisa i Clarka.
  4. ↑ Zobacz wizerunki monet.
  5. ↑ Zobacz wizerunek monety.
  6. ↑ Znana także jako Winged Liberty.
  7. ↑ Znana także jako Liberty Cap.
  8. ↑ Znana także jako Liberty Head.
  9. ↑ Zobacz wizerunek rewersu.
  10. ↑ Zobacz wizerunek rewersu.
  11. ↑ Zobacz wizerunek awersu.
  12. ↑ Zobacz wizerunek rewersu.
  13. ↑ Znana również jako Liberty Head.
  14. ↑ Prawo ustanawiające monetę w 1873 roku nadało jej status legalnego środka płatniczego w wartości do 5 dolarów amerykańskich. Uczyniono to ze względów wizerunkowych, aby wpłynęło to na renomę monety w Azji. Ustawodawcy nie przewidywali, że moneta może wejść do amerykańskiego obiegu. W 1876 roku z powodu rosnącego napływu tej monety na rynek amerykański zawieszono jej status jako legalnego środka płatniczego na terenie Stanów Zjednoczonych. W 1878 roku Departament Skarbu Stanów Zjednoczonych wstrzymał ostatecznie bicie dolara handlowego na potrzeby rynkowe.
  15. ↑ Zobacz wizerunek awersu.
  16. ↑ Znana również jako Capped Bust to right.
  17. ↑ Znana również jako Capped Bust to left, Turban Head Quarter Eagle.
  18. ↑ Znana również jako Capped Bust to the right lub Turban Head.
  19. ↑ Znana również jako Capped Bust to the left.
  20. ↑ Znana również jako Braided Hair lub Coronet Head.
  1. ↑ Liberty Cap Half Cents (1793-1797), „NGC” [dostęp 2022-11-10].
  2. ↑ Yeoman 2009 ↓, s. 87–92.
  3. ↑ Yeoman 2009 ↓, s. 93.
  4. ↑ Yeoman 2009 ↓, s. 108–109.
  5. ↑ Flying Eagle Cents (1856-1858), „NGC” [dostęp 2022-11-24].
  6. ↑ Yeoman 2009 ↓, s. 111.
  7. ↑ ab Yeoman 2009 ↓, s. 116.
  8. ↑ Yeoman 2009 ↓, s. 118.
  9. ↑ Yeoman 2009 ↓, s. 120.
  10. ↑ Yeoman 2009 ↓, s. 93–108, 111, 113.
  11. ↑ Yeoman 2009 ↓, s. 109–110.
  12. ↑ Yeoman 2009 ↓, s. 111, 113, 116, 118.
  13. ↑ Yeoman 2009 ↓, s. 120–121.
  14. ↑ Lincoln Cents, Bicentennial and Shield Reverse (2009-Date), „NGC” [dostęp 2022-11-24].
  15. ↑ Shield Two Cents (1864-1873), „NGC” [dostęp 2022-11-10].
  16. ↑ Yeoman 2009 ↓, s. 122.
  17. ↑ Silver Three Cents (1851-1873), „NGC” [dostęp 2022-11-10].
  18. ↑ Yeoman 2009 ↓, s. 123.
  19. ↑ Nickel Three Cents (1865-1889), „NGC” [dostęp 2022-11-10].
  20. ↑ Three Cent Nickel, „PCGS” [dostęp 2022-11-10].
  21. ↑ Yeoman 2009 ↓, s. 124.
  22. ↑ History of the 1792 Half Disme, „NGC” [dostęp 2022-11-29].
  23. ↑ Yeoman 2009 ↓, s. 136.
  24. ↑ Shield Five Cents (1866-1883), „NGC” [dostęp 2022-11-29].
  25. ↑ Daley 2016 ↓.
  26. ↑ Jefferson Five Cents (1938-Date), „NGC” [dostęp 2022-11-29].
  27. ↑ Yeoman 2009 ↓, s. 136–141.
  28. ↑ Yeoman 2009 ↓, s. 125–135.
  29. ↑ Yeoman 2009 ↓, s. 130.
  30. ↑ Early Dimes (1796-1837), „NGC” [dostęp 2022-11-17].
  31. ↑ ab Roosevelt Dimes (1946-Date), „NGC” [dostęp 2022-11-17].
  32. ↑ abc Westeyn 2021 ↓.
  33. ↑ Yeoman 2009 ↓, s. 142–154.
  34. ↑ Yeoman 2009 ↓, s. 156.
  35. ↑ Twenty Cents (1875-1878), „NGC” [dostęp 2022-11-10].
  36. ↑ Yeoman 2009 ↓, s. 158.
  37. ↑ Yeoman 2009 ↓, s. 159.
  38. ↑ Yeoman 2009 ↓, s. 159–170.
  39. ↑ Yeoman 2009 ↓, s. 172–182.
  40. ↑ Yeoman 2009 ↓, s. 183.
  41. ↑ Coulson ↓.
  42. ↑ Kennedy Half Dollars (1964-Date), „NGC” [dostęp 2022-11-20].
  43. ↑ Yeoman 2009 ↓, s. 183–203.
  44. ↑ Yeoman 2009 ↓, s. 202–205.
  45. ↑ Yeoman 2009 ↓, s. 230.
  46. ↑ Yeoman 2009 ↓, s. 230–232.
  47. ↑ Yeoman 2009 ↓, s. 206.
  48. ↑ ab Eisenhower Dollars (1971-1978), „NGC” [dostęp 2022-11-16].
  49. ↑ Yeoman 2009 ↓, s. 206–225.
  50. ↑ Anthony Dollars (1979-1999), „NGC” [dostęp 2022-11-17].
  51. ↑ Yeoman 2009 ↓, s. 223–226.
  52. ↑ Sacagawea Dollars (2000-Date), „NGC” [dostęp 2022-11-16].
  53. ↑ Native American & Sacagawea Dollars, „USA Coin Book” [dostęp 2022-11-16].
  54. ↑ Presidential Dollars (2007-2020), „NGC” [dostęp 2022-11-16].
  55. ↑ Presidential Dollars, „USA Coin Book” [dostęp 2022-11-16].
  56. ↑ Yeoman 2009 ↓, s. 233.
  57. ↑ Yeoman 2009 ↓, s. 233–239.
  58. ↑ Three Dollar Gold (1854-1889), „NGC” [dostęp 2022-11-10].
  59. ↑ Bowers 1986 ↓, s. 206.
  60. ↑ Yeoman 2009 ↓, s. 241.
  61. ↑ Bowers 1982 ↓, s. 297.
  62. ↑ Yeoman 2009 ↓, s. 243–254.
  63. ↑ Bowers ↓, s. 29, 32, 273–274.
  64. ↑ Yeoman 2009 ↓, s. 255–262.
  65. ↑ Bowers 1982 ↓, s. 297–298.
  66. ↑ Yeoman 2009 ↓, s. 263–271.
after-content-x4