Maślak błotny – Wikipedia, wolna encyklopedia

Posted on by
before-content-x4

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Bresadola - Boletus flavidus.png
after-content-x4

Maślak błotny (Suillus flavidus (Fr.) J. Presl) – gatunek grzybów z rodziny maślakowatych (Suillaceae)[1]. Grzyb jadalny.

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Suillus, Suillaceae, Boletales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1815 r. Elias Fries nadając mu nazwę Boletus flavidus. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1846 r. Jan Svatopluk Presl, przenosząc go do rodzaju Suillus[1].

Synonimy:

  • Boletopsis flavidus (Fr.) Henn. 1898
  • Boletopsis pulchella (Fr.) Henn., in Engler & Prantl 1898
  • Boletus elegans var. pulchellus (Fr.) Rea 1922
  • Boletus flavidus Fr. 1815
  • Boletus pulchellus Fr. 1874
  • Ixocomus flavidus (Fr.) Quél. 1888
  • Suillus grevillei var. pulchellus (Fr.) Rea 1922[2].

Nazwę polską podał Władysław Wojewoda w 1999 r., przez Alinę Skirgiełło gatunek ten opisywany był też pod nazwą maślak żółtawy[3].

after-content-x4
Kapelusz

O średnicy 4–15 cm, początkowo prawie kulisty, później płaskołukowaty, w końcu poduchowaty, często z tępym garbem. Powierzchnia gładka lub nieco pomarszczona, o barwie od złotożółtej do złotopomarańczowej, przy brzegu jaśniejsza, w stanie wilgotnym bardzo śliska i błyszcząca[4].

Rurki

Początkowo zasłonięte białawożółtawą osłoną, czasami nieco zbiegające na trzon, początkowo żółte z okrągłymi porami, potem oliwkowożółte z kanciastymi porami. Pory tej samej barwy co rurki[4].

Trzon

Wysokość 5–12 cm, średnica do 2,5 cm, cylindryczny lub maczugowaty, pełny, z pierścieniem u góry. Nad pierścieniem cytrynowożółty, często z siateczką, pod pierścieniem żółtobrązowy[4].

Miąższ

W młodych owocnikach sprężysty i soczysty, w kapeluszach starszych miękki i wodnisty, a w trzonie włóknisty. Barwa cytrynowożółta, po przecięciu zmieniająca się na brudnoróżową. Smak i zapach przyjemny[4].

Wysyp zarodników

Oliwkowoochrowy. Zarodniki o średnicy 7–10 × 3–4 µm, gładkie, bladożółte[5].

Gatunki podobne

Podobny jest maślak żółty (Suillus luteus). Charakterystycznymi cechami echami maślaka błotnego są: śluzowaty, brązowy pierścień (u starszych okazów zanika), mniej lub bardziej widoczny
garbek na kapeluszu, dość duże pory i występowanie na podmokłych siedliskach (głównie na torfowiskach)[6].

Maślak błotny występuje na większości obszaru Europy, w Ameryce Północnej i Azji[7]. W Polsce jest szeroko rozpowszechniony, głównie w północno-zachodniej i południowo-wschodniej części. Do 2020 r. podano 77 stanowisk[6]. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status E– gatunek wymierający, którego przeżycie jest mało prawdopodobne, jeśli nadal będą działać czynniki zagrożenia[8]. W latach 1995–2004 objęty ochroną częściową, w latach 2004–2014 – ochroną ścisłą, a od 2014 – ponownie ochroną częściową[6].

Naziemny grzyb mykoryzowy żyjący w symbiozie z sosnami dwuigielnymi. Występuje na torfowiskach wysokich i przejściowych, w wilgotnych i bagiennych borach sosnowych z sosną zwyczajną i kosodrzewiną[6].

  1. ↑ abc Index Fungorum [dostęp 2013-03-05].
  2. ↑ Species Fungorum [dostęp 2013-04-15] (ang.).
  3. ↑ Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1.
  4. ↑ abcd Pavol Škubla, Wielki atlas grzybów, Poznań: Elipsa, 2007, ISBN 978-83-245-9550-1.
  5. ↑ E. Gerhardt, Grzyby – wielki ilustrowany przewodnik, Warszawa: Klub dla Ciebie – Bauer-Weltbild Media, 2006, ISBN 83-7404-513-2.
  6. ↑ abcd Anna Kujawa, Małgorzata Ruszkiewicz-Michalska, Izabela L. Kałucka (red.), Grzyby chronione Polski. Rozmieszczenie, zagrożenia, rekomendacje ochronne, Poznań: Instytut Środowiska Rolniczego i Leśnego Polskiej Akademii Nauk, 2020, ISBN 978-83-938379-8-4.
  7. ↑ Mapa występowania na świecie Suillus flavidus na świecie, gbif.org [dostęp 2022-06-08].
  8. ↑ Zbigniew Mirek i inni, Czerwona lista roślin i grzybów Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, PAN, 2006, ISBN 83-89648-38-5.

after-content-x4