FIFA

This article is about tổ chức điều hành môn bóng đá. For loạt game bóng đá, see FIFA (loạt trò chơi).

Template:Hộp thông tin tổ chức

Liên đoàn bóng đá thế giới (tiếng Pháp: Fédération Internationale de Football Association - FIFA /ˈfiːfə/; tiếng Anh: International Federation of Association Football) là cơ quan quản lý môn bóng đá, futsal và bóng đá bãi biển. FIFA chịu trách nhiệm tổ chức các giải quốc tế lớn của môn bóng đá, tiêu biểu là World Cup được bắt đầu từ năm 1930 và World Cup nữ từ năm 1991.

FIFA được thành lập năm 1904 với mục đích giám sát giải đấu quốc tế giữa các đội tuyển quốc gia của Bỉ, Đan Mạch, Đức, Hà Lan, Pháp, Tây Ban Nha, Thụy Điển và Thụy Sĩ. Có trụ sở tại Zürich, hiện có 211 quốc gia thành viên. Các quốc gia thành viên phải đồng thời là thành viên của một trong sáu liên đoàn châu lục của: châu Á, châu Âu, Bắc & Trung Mỹ và Caribe, châu Đại Dương, Nam Mỹ và châu Phi.

Mặc dù FIFA không có quyền kiểm soát luật bóng đá (đây là trách nhiệm của Ủy ban bóng đá quốc tế), nhưng họ chịu trách nhiệm trong cả việc tổ chức và quảng bá cho giải đấu, qua đó tạo ra doanh thu từ tài trợ. Năm 2013 FIFA thu về hơn 1,3 tỉ đôla Mỹ, lợi nhuận đạt 72 triệu, và có lượng dự trữ tiền mặt lên tới hơn 1,4 tỉ đôla Mỹ.[1]

Các báo cáo điều tra của các phóng viên đã cho thấy mối liên kết của lãnh đạo FIFA với các hoạt động tham nhũng, hối lộ và cáo buộc gian lận bầu cử trong cuộc bầu cử Chủ tịch FIFA Sepp Blatter và quyết định trao quyền tổ chức World Cup 2018 và 2022 cho Nga và Qatar. Những cáo buộc này dẫn đến cáo trạng của chính quan chức cấp cao FIFA và năm nhà điều hành doanh nghiệp được đưa ra bởi Bộ Tư pháp Hoa Kỳ về tội gian lận, lừa đảo, và rửa tiền.[2][3][4]

Lịch sử

Sự hình thành của FIFA

Năm 1902, Anton Wilhelm Hirschman - tổng thư ký liên đoàn bóng đá Hà Lan đã gặp Frederick Wall-tổng thư ký liên đoàn bóng đá Anh đề nghị tổ chức một giải đấu quốc tế chính thức và thành lập một tổ chức bóng đá có quy mô quốc tế. Đề nghị này bị nhiều người trong liên đoàn bóng đá Anh khi đó từ chối

Anton Wilhelm Hirschman và nhà báo Robert Guerin của tờ Matin, Thư ký bộ phận bóng đá của Hiệp hội các môn thể thao Pháp (USFSA) tiếp tục gửi thư đến các liên đoàn bóng đá khác ở châu Âu để đề nghị họ cùng đứng ra thành lập một tổ chức bóng đá quốc tế và đã nhận được sự đồng thuận.

Năm 1904, trận giao hữu bóng đá giữa Pháp gặp Bỉ đã diễn ra và được công nhận là trận đấu quốc tế đầu tiên ngày 1 tháng 5 và đến ngày 21 tháng 5 thoả ước thành lập liên đoàn bóng đá chung chính thức được thông qua tại trụ sở của Hiệp hội các môn thể thao Pháp số nhà 229, đường Saint Honoré, Paris, gồm có 7 liên đoàn: Pháp, Bỉ, Hà Lan, Đan Mạch, Thụy Sĩ, Tây Ban Nha và Thụy Điển, bầu Robert Guerin làm chủ tịch đầu tiên.

Các chủ tịch FIFA

Template:Chính

Cấu trúc

Template:Chính

thumb|400px|Bản đồ thế giới với sáu liên đoàn châu lục: chi tiết thành viên bên dưới.

Luật và bộ máy hoạt động

FIFA đặt trụ sở tại Zürich, và là một hiệp hội được thiết lập dưới luật pháp của Thụy Sĩ.

Sáu liên đoàn thành viên và 211 hiệp hội quốc gia

Template:FIFA confederations Bên cạnh cơ quan toàn cầu còn có sáu liên đoàn châu lục được công nhận bởi FIFA nhằm giám sát các trận đấu trên các lục địa và khu vực trên thế giới. Các hiệp hội thành viên, và không phải là liên đoàn châu lục là thành viên của FIFA. Các liên đoàn châu lục được quy định trong điều lệ của FIFA, trở thành thành viên của liên đoàn châu lục là điều kiện tiên quyết để trở thành thành viên của FIFA.

Template:Colorbox Liên đoàn bóng đá châu Á (AFC; 46 thành viên)
Australia là thành viên của AFC từ năm 2006
Template:Colorbox Liên đoàn bóng đá châu Phi (CAF; 54 thành viên)
Template:Colorbox Liên đoàn bóng đá Bắc, Trung Mỹ và Caribe (CONCACAF; 41 thành viên)
Guiana thuộc Pháp, Guyana và Suriname là thành viên của CONCACAF dù họ ở Nam Mỹ. Đội tuyển Guiana thuộc Pháp là thành viên của CONCACAF nhưng không phải của FIFA.
Template:Colorbox Liên đoàn bóng đá Nam Mỹ (CONMEBOL; 10 thành viên)
Template:Colorbox Liên đoàn bóng đá châu Đại Dương (OFC; 11 thành viên)
Template:Colorbox Liên đoàn bóng đá châu Âu (UEFA; 53 thành viên)
Các đội tuyển đại diện cho Armenia, Azerbaijan, Georgia, Israel, Kazakhstan, Nga và Thổ Nhĩ Kỳ là thành viên của UEFA, mặc dù phần lớn hoặc toàn bộ lãnh thổ của họ nằm bên ngoài châu Âu. Monaco và Vatican không là thành viên của UEFA hay FIFA.

Tổng cộng, FIFA công nhận 211 hiệp hội quốc gia và đội tuyển nam quốc gia của họ cũng như 129 đội tuyển quốc gia nữ; xem danh sách các đội tuyển bóng đá nam quốc gia và mã FIFA của họ. FIFA có nhiều thành viên hơn Liên Hiệp Quốc khi FIFA công nhận 23 thực thể phi chủ quyền là các quốc gia khác nhau, như bốn Home Nations nằm trong Vương quốc Anh hay đang tranh chấp chính trị vùng lãnh thổ như Palestine.[5]

Ủy ban công tác FIFA về các quốc gia nhỏ đã phân loại các thành viên tiềm năng của FIFA thành ba loại:

  1. Các nhà nước độc lập không thuộc FIFA (Kiribati, Quần đảo Marshall, Micronesia, Monaco, Niue, Palau, Tuvalu)
  2. Các vùng lãnh thổ phi độc lập (Guadeloupe, Greenland, Isle of Man, Jersey, Martinique, Quần đảo Bắc Mariana, Réunion, Sint Maarten, Zanzibar)
  3. Các khu vực chính trị nhạy cảm (Abkhazia, Crimea, Gibraltar, Kosovo, Bắc Síp, Nam Ossetia).[6][7]

Bảng xếp hạng bóng đá nam FIFA được cập nhật hàng tháng và kết quả của mỗi đội dựa trên thành tích tại các giải quốc tế, vòng loại và các trận giao hữu. Cũng có một bảng xếp hạng dành cho bóng đá nữ, cập nhật bốn lần một năm.

Công nhận và các giải thưởng

FIFA tổ chức một lễ trao giải hàng năm để ghi nhận những thành tích của cá nhân lẫn tập thể của bóng đá thế giới. Về giải cá nhân, cầu thủ nam xuất sắc nhất nhận giải Quả bóng vàng FIFA còn cầu thủ nữ xuất sắc nhất nhận Cầu thủ xuất sắc nhất năm của FIFA; sau đó giải thưởng dành cho cầu thủ nam đến trước năm 2010 được hợp nhất với Quả bóng vàng châu Âu của France Football. Tại tiệc lớn Ballon d'Or, Giải thưởng FIFA Puskás, FIFA/FIFPro Best XI, Giải thưởng FIFA Fair Play, và Giải thưởng cống hiến của FIFA cũng được trao.

Năm 1994 FIFA công bố Đội hình mọi thời đại của FIFA World Cup. Năm 2000 FIFA công bố kết quả bình chọn trên Internet, tuyên bố Real Madrid là Câu lạc bộ xuất sắc nhất thế kỷ của FIFA. Năm 2002 FIFA công bố Đội hình trong mơ của FIFA, một đội hình toàn sao mọi thời đại được người hâm mộ bình chọn.

Nằm trong một phần của lễ kỷ niệm một trăm năm vào năm 2004, FIFA tổ chức "Trận đấu của thế kỷ" giữa Pháp và Brazil.

Các nhà tài trợ

Các giải đấu của FIFA

Các đội đương kim vô địch

thumb|Chủ nhà của tất cả các giải vô địch bóng đá thế giới của cả nam và nữ

Nam Nữ
World Cup  France (2018) Template:Country data Hoa Kỳ (2015)
Confederations Cup  Germany (2017) —
Olympic  Brazil (2016) Template:Country data Đức (2016)
U-20 World Cup  England (2017) Template:Country data PRK (2016)
U-17 World Cup  England (2018) Template:Country data PRK (2016)
Olympic trẻ Template:Country data PER (2014)  China PR (2014)
World Cup các CLB Spain Real Madrid C.F. (2016) —
World Cup futsal  Argentina (2016) —
World Cup bóng đá bãi biển Template:Beachsoccer (2015) —
Blue Stars/FIFA Youth Cup Switzerland Grasshopper Club Zürich (2015) —
Interactive World Cup Denmark Mohamad Al-Bacha (2016)

Tham khảo

  1. ↑ Empty citation (help) 
  2. ↑ Template:Chú thích báo
  3. ↑ http://www.justice.gov/opa/pr/nine-fifa-officials-and-five-corporate-executives-indicted-racketeering-conspiracy-and.  Unknown parameter |ngày tháng= ignored (help); Unknown parameter |nhà xuất bản= ignored (help); Unknown parameter |ngày truy cập= ignored (help); Unknown parameter |tiêu đề= ignored (help); Missing or empty |title= (help)
  4. ↑ http://www.reuters.com/article/2015/05/27/us-soccer-fifa-arrests-idUSKBN0OC0B020150527.  Unknown parameter |ngày tháng= ignored (help); Unknown parameter |tác giả 1= ignored (help); Unknown parameter |nhà xuất bản= ignored (help); Unknown parameter |ngày truy cập= ignored (help); Unknown parameter |tiêu đề= ignored (help); Missing or empty |title= (help)
  5. ↑ http://www.bruisedearth.org/?p=137.  Unknown parameter |ngày lưu trữ= ignored (help); Unknown parameter |ngày tháng= ignored (help); Unknown parameter |ngày truy cập= ignored (help); Unknown parameter |nhà xuất bản= ignored (help); Unknown parameter |tiêu đề= ignored (help); Unknown parameter |url lưu trữ= ignored (help); Missing or empty |title= (help)
  6. ↑ http://www.playthegame.org/news/news-articles/2011/cas-ruling-puts-new-focus-on-small-football-nations/.  Unknown parameter |ngày truy cập= ignored (help); Unknown parameter |tiêu đề= ignored (help); Missing or empty |title= (help)
  7. ↑ http://www.playthegame.org/fileadmin/documents/PTG-FIFA_Small_Nations_table1.pdf
  8. ↑ FIFA.com http://www.fifa.com/aboutfifa/organisation/marketing/fifapartners/adidas.html.  Unknown parameter |ngày truy cập= ignored (help); Unknown parameter |tiêu đề= ignored (help); Missing or empty |title= (help)
  9. ↑ FIFA.com http://www.fifa.com/aboutfifa/organisation/marketing/fifapartners/cocacola.html.  Unknown parameter |ngày truy cập= ignored (help); Unknown parameter |tiêu đề= ignored (help); Missing or empty |title= (help)
  10. ↑ FIFA.com http://www.fifa.com/worldcup/russia2018/organisation/partners/index.html.  Unknown parameter |ngày truy cập= ignored (help); Unknown parameter |tiêu đề= ignored (help); Missing or empty |title= (help)
  11. ↑ FIFA.com http://www.fifa.com/aboutfifa/organisation/marketing/fifapartners/hyundai.html.  Unknown parameter |ngày truy cập= ignored (help); Unknown parameter |tiêu đề= ignored (help); Missing or empty |title= (help)
  12. ↑ FIFA.com http://www.fifa.com/aboutfifa/organisation/marketing/fifapartners/visa.html.  Unknown parameter |ngày truy cập= ignored (help); Unknown parameter |tiêu đề= ignored (help); Missing or empty |title= (help)
  13. ↑ budweiser.com http://www.budweiser.com.  Unknown parameter |tiêu đề= ignored (help); Missing or empty |title= (help)

Liên kết ngoài

Template:Liên kết tới các dự án khác Template:Thể loại Commons

Template:Sơ khai

Template:FIFA Template:Bóng đá thế giới Template:Bóng đá nữ thế giới Template:Bóng đá nữ thế giới cấp câu lạc bộ Template:Bóng đá bãi biển Template:Bóng đá trong nhà Template:Bóng đá trong nhà quốc tế Template:Nhóm tiêu bản Template:Chủ tịch FIFA Template:Liên đoàn thể thao quốc tế

Template:Thời gian tổ chức

F Thể loại:Cơ quan quản lý bóng đá Thể loại:Khởi đầu năm 1904 ở Pháp Thể loại:Cơ quan thể thao quốc tế có trụ sở tại Thụy Sĩ

Retrieved from "http://wiki.edu.vn/wiki/index.php?title=FIFA&oldid=168738"