Hôn nhân

Template:1000 bài cơ bản [[Tập tin:Dextrorum iunctio edited.JPG|thumb|200px|Hai bàn tay siết chặt trong hôn nhân, được người La Mã cổ đại lý tưởng hóa như là khối nhà nền tảng của xã hội và là một sự đồng hành của hai người bạn đời cùng nhau làm việc, sinh thành và nuôi dạy con cái, đảm đương công việc hàng ngày, sống cuộc đời gương mẫu, và tận hưởng tình yêu thương.[1]]] Hôn nhân, một cách chung nhất có thể được xác định như một sự xếp đặt của mỗi một xã hội để điều chỉnh mối quan hệ sinh lý giữa đàn ông và đàn bà. Nó là một hình thức xã hội luôn luôn thay đổi trong suốt quá trình phát triển của mối quan hệ giữa họ, nhờ đó xã hội xếp đặt và cho phép họ sống chung với nhau, quy định quyền lợi và nghĩa vụ của họ.

Hôn nhân là sự kết hợp của các cá nhân về mặt tình cảm, xã hội, và hoặc tôn giáo một cách hợp pháp. Hôn nhân có thể là kết quả của tình yêu. Hôn nhân là một mối quan hệ cơ bản trong gia đình ở hầu hết xã hội. Về mặt xã hội, lễ cưới thường là sự kiện đánh dấu sự chính thức của hôn nhân. Về mặt luật pháp, đó là việc đăng ký kết hôn.

Hôn nhân thường là sự kết hợp giữa một người đàn ông được gọi là chồng và một người đàn bà được gọi là vợ. Ngoài ra còn tồn tại một số biến dị của hôn nhân khác như: Hôn nhân theo chế độ đa thê là việc một người đàn ông có thể kết hôn với nhiều vợ cùng lúc, hôn nhân đồng giới là việc hai người cùng giới tính kết hôn, hôn nhân tạm là việc 2 người chung sống như vợ chồng nhưng không đăng ký kết hôn, tảo hôn là việc người chưa đủ tuổi nhưng vẫn kết hôn... Hiện nay ở Việt Nam, Hiến pháp và Luật hôn nhân và gia đình chỉ công nhận chế độ hôn nhân 1 vợ - 1 chồng, không thừa nhận các biến dị khác như hôn nhân cùng giới tính, hôn nhân đa thê và tảo hôn[2]

Tầm quan trọng của hôn nhân

Gia đình được coi là tế bào của xã hội. Hôn nhân và Gia đình là nền tảng của xã hội, nơi nuôi dưỡng và giáo dục các thế hệ tương lai của đất nước, nơi gìn giữ và phát triển các nét đặc trưng văn hóa, truyền thống của một dân tộc, một quốc gia. Các tế bào khỏe mạnh thì xã hội lành mạnh, ngược lại, nếu xuất hiện ngày càng nhiều "tế bào lỗi" thì xã hội sẽ suy thoái.

Mục đích cơ bản nhất và quan trọng nhất của đời sống hôn nhân là việc sinh sản, nuôi dưỡng và giáo dục con cái, qua đó góp phần duy trì nòi giống, đảm bảo tương lai tồn tại của cả một dân tộc. Chỉ có hôn nhân 1 vợ - 1 chồng là đáp ứng được các mục đích này và tạo ra các "tế bào khỏe mạnh" cho xã hội. Trong khi đó, các biến dị khác của hôn nhân không đạt được mục đích này (hôn nhân đa thê hoặc Hôn nhân tạm không đảm bảo được việc nuôi dạy trẻ em lành mạnh, hôn nhân đồng tính thì vừa không duy trì được nòi giống vừa không đảm bảo được việc nuôi dạy trẻ em lành mạnh), chúng tạo ra các "tế bào lỗi" góp phần làm suy thoái xã hội.

Do vậy, hôn nhân 1 vợ - 1 chồng là loại hình hôn nhân cơ bản nhất, được pháp luật công nhận ở mọi quốc gia và mọi thời đại, trong khi các biến dị khác của hôn nhân (đa thê, Hôn nhân tạm, hôn nhân đồng tính) thì chỉ được chấp nhận ở một số quốc gia trong một số giai đoạn lịch sử.

Các kiểu hôn nhân

[[Tập tin:Legality of polygamy.png|thumb|phải|400px|

  Nhiều vợ nhiều chồng hoàn toàn ngoài vòng pháp luật/bị bãi bỏ và truy cứu trách nhiệm hình sự
  Tình trạng hợp pháp không rõ
  Nhiều vợ nhiều chồng nhìn chung là không hợp pháp, nhưng thực tế thì không hình sự hóa hoàn toàn
  Chấp nhận hôn nhân nhiều vợ nhiều chồng

Chú thích:

1Philippines, Singapore, Sri Lanka: không hợp pháp ở tất cả các dạng trừ người theo Đạo Hồi.
2Liêng bang Eritrea: luật cấm hôn nhân nhiều vợ nhiều chồng nhưng một số nước và vùng lãnh thổ nhất định với Sharia cho phép nó. Người theo Đạo Hồi chỉ có thể có hợp hờng hôn nhân đa thê.
3Mauritius: nhiều vợ nhiều chồng không được công nhận hợp pháp. Đàn ông Đạo Hồi có thể "cưới" đến 4 vợ, những người phụ nữ này không được hưởng tư cách pháp lý của người vợ. ]]

Một vợ một chồng

Một vợ một chồng là một hình thức hôn nhân mà trong đó mỗi cá nhân chỉ có một người hôn phối trong suốt cuộc đời của họ hoặc bất kỳ thời điểm nào đang xét đến. Đây là hình thức hôn nhân phổ biến nhất trên thế giới.

Một nghiên cứu so sánh về hôn nhân của nhà nhân chủng học Jack Goody trên thế giới sử dụng Ethnographic Atlas đã phát hiện một mối tương quan chặt chẽ giữa của hồi môn, nông nghiệp cày cấy thâm canh và chế độ một vợ một chồng. Hình thức này được tìm thấy trong một khu vực rộng lớn của các xã hội Á-Âu từ Nhật Bản đến Ireland. Phần lớn các xã hội châu Phi cận Sahara thực hiện nông nghiệp cuốc nhiều, thì ngược lại, thể hiện mối tương quan giữa "Bride price" và một vợ một chồng.[3] Một nghiên cứu sâu thêm đã vẽ thêm vào Át-lát nhân chủng học thể hiện tương quan thống kê giữa sự gia tăng kích thước của xã hội, sự tin tưởng vào "các đấng thánh tối cao" để hỗ trợ cho đạo đức con người, và một vợ một chồng.[4]

Hôn nhân đa thê

Các xã hội thể hiện sự chấp nhận khác nhau về đa thê như một quan niệm về văn hóa và thực tế. Theo Ethnographic Atlas, trong số 1.231 xã hội được ghi nhận, 186 là kiểu một vợ một chồng; 453 thường xuyên đa thê; 588 có đa thê thường xuyên hơn; và 4 có đa phu.[5]

Tuy nhiên, theo Miriam Zeitzen, sự chịu đựng của một xã hội về đa thê thì khác với việc thực hiện đa thê, vì nó đòi hỏi sự giàu có để có được một gia đình có nhiều vợ. Thực tế về đa thê trong một xã hội thoải mái về vấn đề này có thể là thấp, với phần lớn những người mong muốn đa thê lại thực hiện chế độ hôn nhân một vợ một chồng. Việc theo dõi sự xuất hiện đa thê thì phức tạp hơn ở các nước nơi mà chế độ này bị cấm, nhưng vẫn tiếp tục diễn ra.[6]

Nhiều vợ nhiều chồng

Nhiều vợ nhiều chồng là một hình thức hôn nhân mà một cuộc hôn nhân có hơn 2 người tham gia hôn phối.[7] Khi người đàn ông cùng một lúc có hơn một vợ, thì mối quan hệ này được gọi là đa thê, và khi không có ràng buộc hôn nhân giữa các người vợ; và khi một người phụ nữ cùng một lúc có hơn một chồng, thì được gọi là đa phu, và không có ràng buộc hôn nhân giữa các người chồng. Nếu cuộc hôn nhân bao gồm nhiều vợ và chồng thì được gọi là hôn nhân nhóm (group marriage).[7]

Hôn nhân đồng tính

Template:Chính Một thực tế tương đối mới đối để chấp nhận các căp cùng giới tính về mặt luật pháp như những cặp hôn nhân khác giới, trong lịch sử cũng ghi nhận một vài trường hợp kết hợp cùng giới trên thế giới.[8][9] Sự kết hợp cùng giới từng được tổ chức ở một vài nơi tại Trung Quốc thời phong kiến như ở Phúc Kiến[10] Mối quan hệ đồng giới Hy Lạp cổ đại giống như hôn nhân hiện đại, không giống như cuộc hôn nhân khác nhau giới tính của họ trong đó hai vợ chồng đã có vài mối quan hệ tình cảm, và người chồng có quyền tự do tham gia vào quan hệ tình dục bên ngoài. Cộng hòa Rome dành công nhận hôn nhân đồng tính về mặt pháp lý.[11] Sự chấp nhận này đã kết thúc dưới đế chế La Mã, Khi Theodosian Code ( C. Th 9.7.3) phê chuẩn năm 342 áp đặt hình phạt nặng hoặc tử hình đối với các mối quan hệ đồng tính[12] nhưng mục đích chính xác của pháp luật và mối quan hệ với thực tiễn xã hội không rõ ràng, ví dụ trên chỉ là một trong vài ví dụ về hôn nhân đồng tính trong văn hóa đã tồn tại.[13]

Hôn nhân tạm

Template:Chính

Ở Việt Nam

Hiến pháp Việt Nam năm 2013 quy định: "Hôn nhân là sự kết hợp đặc biệt dựa trên nguyên tắc bình đẳng, tiến bộ, một vợ một chồng nhằm xây dựng gia đình hòa thuận, hạnh phúc và bền vững".

Theo nguyên tắc này tại hiến pháp, vợ - chồng tại Việt Nam bình đẳng với nhau trước pháp luật. Đồng thời, nguyên tắc một vợ - một chồng có nghĩa rằng các dạng thức hôn nhân khác như đa thê (nhiều vợ - một chồng) hoặc hôn nhân đồng tính (không có vợ hoặc không có chồng) là vi hiến và pháp luật Việt Nam không công nhận.

Hôn nhân được khởi đầu bằng một sự kiện pháp lý là đăng ký kết hôn và kết thúc bằng một sự kiện pháp lý là ly hôn (hoặc một trong hai người chết/mất tích).

Xem thêm

Chú thích

  1. ↑ Martha C. Nussbaum, "The Incomplete Feminism of Musonius Rufus, Platonist, Stoic, and Roman," in The Sleep of Reason: Erotic Experience and Sexual Ethics in Ancient Greece and Rome (University of Chicago Press, 2002), p. 300; Sabine MacCormack, "Sin, Citizenship, and the Salvation of Souls: The Impact of Christian Priorities on Late-Roman and Post-Roman Society," Comparative Studies in Society and History 39.4 (1997), p. 651.
  2. ↑ http://nghiepvu.moj.gov.vn/xembai.aspx?nv=79.  Unknown parameter |ngày truy cập= ignored (help); Unknown parameter |tiêu đề= ignored (help); Missing or empty |title= (help)
  3. ↑ Template:Chú thích sách
  4. ↑ Roes, Frans L. (1992). "The Size of Societies, Monogamy, and Belief in High Gods Supporting Human Morality". Tijdschrift voor sociale wetenschappen. 37 (1): 53–58. 
  5. ↑ Ethnographic Atlas Codebook derived from George P. Murdock’s Ethnographic Atlas recording the marital composition of 1231 societies from 1960 to 1980
  6. ↑ Template:Chú thích sách
  7. ↑ 7,0 7,1 Template:Chú thích sách Cite error: Invalid <ref> tag; name "Zeitzen" defined multiple times with different content
  8. ↑ Template:Chú thích sách
  9. ↑ Template:Chú thích sách
  10. ↑ Template:Chú thích sách
  11. ↑ Eskridge, William N. (1993). "A History of Same-Sex Marriage". Virginia Law Review. 79 (7): 1445–46. doi:10.2307/1073379. 
  12. ↑ ubi scelus est id, quod non proficit scire, ubi venus mutatur in alteram formam, ubi amor quaeritur nec videtur, iubemus insurgere leges, armari iura gladio ultore, ut exquisitis poenis subdantur infames, qui sunt vel qui futuri sunt rei.Ancientrome.ru "where that crime is found, which is unfit even to know, we command the law to arise armed with an avenging sword that the infamous men who are, or shall in future be guilty of it, may undergo the most severe punishments." translation by Lord Blackstone, Commentaries on the Laws of England (Oxford: Clarendon Press, 1769, Vol. IV, pp. 215–216.
  13. ↑ Kuefler, Mathew (2007). "The Marriage Revolution in Late Antiquity: The Theodosian Code and Later Roman Marriage Law". Journal of Family History. 32 (4): 343–370. doi:10.1177/0363199007304424. 

Liên kết ngoài

Template:Thể loại Commons

Template:Gia đình

Thể loại:Đám cưới X Thể loại:Bài cơ bản dài trung bình Thể loại:Giới tính (xã hội học) Thể loại:Thể chế xã hội Thể loại:Gia đình Thể loại:Nhân khẩu học Thể loại:Triết học tình yêu Thể loại:Quan hệ họ hàng và nguồn gốc Thể loại:Giao phối

Retrieved from "http://wiki.edu.vn/wiki/index.php?title=Hôn_nhân&oldid=133555"