Hạ Hầu Đôn

[[Tập tin:Xiahou Dun Portrait.jpg|nhỏ|230px|giữa|Hình minh họa Hạ Hầu Đôn nuốt con mắt bị trúng tên của mình trong tiểu thuyết Tam Quốc Diễn Nghĩa thời nhà Thanh.]]
Names
Giản thể:	夏侯惇
Phồn thể:	夏侯惇
Bính âm:	Xiàhóu Dūn
Wade-Giles:	Hsiahou Tun
Tên tự:	Nguyên Nhượng (元讓)
Tên khác:	Manh Hạ Hầu (Hạ Hầu mù) (盲夏侯)

Hạ Hầu Đôn (chữ Hán: 夏侯惇; ? – 13/6/220), tên tự là Nguyên Nhượng (元讓) là công thần khai quốc nhà Tào Ngụy thời Tam Quốc trong lịch sử Trung Quốc. Ông là anh họ của Hạ Hầu Uyên và cũng là một trong những tướng trung thành với Tào Tháo, góp công trong những trận đánh với Lưu Bị, Tôn Quyền, Lã Bố.

Hạ Hầu Đôn là một người tính tình chính trực nhưng nóng nảy, tử tế và trung thành với bạn bè và gia đình, không khoan nhượng đối với kẻ thù. Ông được coi là hữu tướng quân của Tào Thào, được phép đi chung xe ngựa là một vinh dự mà ngay cả cận vệ của Tào Tháo là Điển Vi và Hứa Chử cũng không có. Tuy vậy, trên chiến trường sự nóng nảy của ông thường dẫn đến thất bại. Tuy có sức mạnh hơn ngươi những Hạ Hầu Đôn có rất ít trận thắng, chủ yếu do nôn nóng rơi vào bẫy của kẻ địch

Thời trẻ

Hạ Hầu Đôn là người Tiêu Quận, nước Bái, là đồng hương và là bạn chí cốt của Tào Tháo. Ông là hậu duệ của Hạ Hầu Anh - người phục vụ cho hoàng đế Cao Tổ Lưu Bang.

Phục vụ dưới quyền Tào Tháo

Năm 190, Tào Tháo tập hợp lực lượng đánh Đổng Trác, Hạ Hầu Đôn cùng em họ là Hạ Hầu Uyên dẫn 1000 quân đến giúp Tào Tháo. Sau đó, liên quân đánh Đổng Trác tan rã, Đôn và Uyên giúp Tào Tháo tăng cường lực lượng và mở rộng lãnh thổ.

Hạ Hầu Đôn là một mãnh tướng anh dũng. Trong một trận chiến vào năm 198, Hạ Hầu Đôn bị mất mắt trái và từ đó có biệt danh Manh Hạ Hầu (Hạ Hầu mù). Hình ảnh này được mô tả trong Tam Quốc diễn nghĩa, khi Hạ Hầu Đôn bị Tào Tính bắn trúng mắt, đã rút tên nuốt con ngươi và làm đối phương khiếp sợ.

Năm 200, Quan Vũ cùng Tôn Càn đưa hai phu nhân của Lưu Bị sang Nhữ Nam rồi dọc đường qua ải chém tướng của Tào Tháo, Hạ Hầu Đôn thấy vậy liền tức tốc cho quân đuổi theo nhằm truy sát Quan Vũ. Trong khi giao chiến với Quan Vũ, thì Trương Liêu lại mang văn thư của Tào Tháo đến ngăn cản, Hạ Hầu Đôn bèn phải tuân theo lệnh mà rút quân về.

Hạ Hầu Đôn không tham gia vào việc quân sự chống quân Viên Của Tào Tháo, nhưng thay vào đó ông đã ở lại phía sau để bảo vệ lãnh thổ của Tào Tháo. Năm 202 Hạ Hầu Đôn, Vu Cấm mang quân đi đánh Lưu Bị, rồi rơi vào kế phục kích mà Gia Cát Lượng đã phục sẵn ở đòi Bác Vọng. Quân của Hạ Hầu Đôn thương vong vô số nhưng nhờ có viện quân của Lý Điển mà Hạ Hầu Đôn đã thoát thân.

Năm 204 ông được phong làm đại đô đốc, và được chỉ định các chức quan ở Hà Nam. Ông đã có thể quản lý và giám sát công việc trôi chảy mà không bị cản trở bởi bất kỳ hình thức nào.

Năm 207 ông được ban thưởng cho những đóng góp to lớn của ông.

Năm 216 ông cùng các tướng được lệnh đóng quân tại Cư Sào, ồ ạt tấn công quân Đông Ngô, nhưng đến tháng 3 năm 217 vẫn không hạ được.

Năm 219 Tào Tháo lại tái phát bệnh đau đầu, giao lại bản doanh Nghiệp Thành của nước Ngụy cho thế tử Tào Phi quản lý, còn mình về Lạc Dương dưỡng bệnh. Trong chuyến đi, ông ta đối xử với Hạ Hầu Đôn như một người thân cận và đáng tin cậy, như là ông đã để cho ông đi cùng xe, ngồi ăn cùng bàn, cho phép ông đi ra vào nhà ở của Tào Tháo mà không cần phải xin phép Tào Tháo. Sau khi Tào Tháo chính thức là vua của nước Ngụy thì Hạ Hầu Đôn tiếp tục theo phục vụ Tào Tháo. Tháo thấy được lòng trung của ông nên phong cho ông làm Xa Kị tướng quân.

Năm 220 ông qua đời vì bệnh.

Tam Quốc chí mô tả Hạ Hầu Đôn là người rộng rãi và khiêm nhường. Ông đưa cả thầy giáo đến doanh trại để có thể tiếp tục việc học hành ngay giữa trận chiến. Ông cũng phân phát của cải dư thừa, chỉ giữ lại số tài sản đủ để sống. Sau khi mất, Hạ Hầu Đôn được phong tước Trung hầu (忠侯), tôn vinh lòng trung thành của ông.

Cuộc đời

Hạ Hầu Đôn sinh tại đất Tiếu (譙, nay là Bạc Châu, An Huy). Khi 14 tuổi, Hạ Hầu Đôn đã giết một người xúc phạm đến thầy giáo mình. Năm 190, Hạ Hầu Đôn gia nhập lực lượng của Tào Tháo, cùng tham gia Trận chiến chống Đổng Trác. Hạ Hầu Đôn trở nên một tướng thân tín với Tào Tháo sau trận đầu tiên đánh Đổng Trác và trận Duyện Châu, trở thành một tướng chỉ huy. Tuy nhiên, năm 194, ông bị bắt làm con tin ngay trong doanh trại của mình. Vào thời điểm đó Tào Tháo đang dẫn quân đi đánh Đào Khiêm, thứ sử Từ Châu (nay là bắc Giang Tô), người bị Tào Tháo buộc tội đã giết cha mình. Hạ Hầu Đôn ở lại trấn thủ Bộc Dương. Sau khi Tào Tháo chết vào năm 220, Tào Phi đã phong chức Đại tướng quân cho Hạ Hầu Đôn, nhưng chỉ 3 tháng sau ông qua đời vì bệnh,

Gia đình

Em trai: Hạ Hầu Liêm.

Em họ: Hạ Hầu Uyên.

Con: Hạ Hầu Sung, Hạ Hầu Mậu, và năm con trai khác.

Cháu: Hạ Hầu Dị.

Chắt: Hạ Hầu Thiệu.

Trò chơi

Hạ Hầu Đôn xuất hiện trong rất nhiều trò chơi lấy chủ đề về thời kỳ Tam Quốc. Trong dòng game Dynasty Warriors, ông được xem như nhân vật chính.