Từ Hoảng

[[Tập tin:Xu Huang Portrait.jpg|250px|Chân dung Từ Hoảng từ tiêu thuyết Tam Quốc Diễn nghĩa thời nhà Thanh]]
Tên gọi
tiếng Hoa giản thể:	徐晃
tiếng Hoa phồn thể:	徐晃
bính âm:	Xú Huǎng
Wade-Giles:	Hsu Huang
Tên tự:	Công Minh (公明)

Từ Hoảng (chữ Hán: 徐晃; 169 - 227), biểu tự Công Minh (公明), là vị tướng được đánh giá là xuất sắc nhất của triều đình Tào Ngụy thời Tam Quốc trong lịch sử Trung Quốc.

Trong sự nghiệp của mình, ông lập được vô số chiến công, nổi bật nhất là việc đánh thắng Quan Vũ trong trận chiến Phàn Thành. Ông được Trần Thọ, tác giả của Tam Quốc chí, xếp vào hàng năm võ tướng dũng mãnh nhất của nước Ngụy, cùng với Nhạc Tiến, Trương Cáp, Trương Liêu và Vu Cấm.

Cuộc đời và sự nghiệp

Ông sinh ra ở Dương Quận (nay thuộc Hồng Đồng, Sơn Tây) trong thời Đông Hán. Hồi còn trẻ, ông làm một chức quan nhỏ ở địa phương. Sau đó, ông gia nhập quân của Dương Phụng đánh quân Khăn Vàng được cho làm chỉ huy kị binh.

Năm 196, sau khi Đổng Trác chết, Từ Hoảng và Dương Phụng hộ tống Hán Hiến Đế từ Trường An về thủ đô Lạc Dương, lúc đó gần như đã bị phá hủy hoàn toàn. Cùng lúc đó, Tào Tháo cũng dẫn quân đến Lạc Dương để đổi kinh đô và đưa Hán Hiến đế về Hứa Xương. Từ Hoảng khuyên Dương Phụng nên hàng Tào Tháo nhưng Dương Phụng không nghe, thậm chí còn gửi quân đuổi theo để mang Hán Hiến đế về. Sau đó, Dương Phụng bị Tào Tháo đánh bại, và Từ Hoảng cũng đầu hàng quân Tào.

Từ đó, Từ Hoảng tham gia vào tất cả các trận đánh lớn của Tào Tháo, trong đó có những chiến dịch tấn công Đạp Đốn, Lã Bố, Lưu Bị, Mã Siêu, Viên Thiệu... Từ Hoảng luôn hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ nhờ tài năng quân sự và tháo vát của mình. Đặc biệt, trong trận Đồng Quan, Từ Hoảng đã tham mưu cho Tào Tháo phương án tác chiến đánh vào sườn của quân Tây Lương, đó là bước ngoặt lớn của trận chiến, tạo điều kiện cho quân Tào có thắng lợi quyết định.

Trong chiến dịch tấn công các con trai của Viên Thiệu, thái thú thành phố Nghi Dương thoạt tiên đầu hàng nhưng sau đó thay đổi quyết định. Từ Hoảng biết rằng địch thủ đang phân vân, nên đã cho viết một lá thư thuyết phục và cho lính bắn vào trong thành. Thái thú Nghi Dương đầu hàng một lần nữa, và Từ Hoảng chiếm được thành phố mà không thiệt hại gì.

Năm 215, ông được điều đến ải Dương Bình để bảo vệ Hán Trung khỏi quân đội Lưu Bị, lúc đó đang tìm cách chặn đường vận lương của quân Ngụy. Từ Hoảng biết được, nên cho quân tấn công trực diện vào quân Lưu Bị. Vô số lính địch nhảy xuống vực do Từ Hoảng bị đánh quá rát. Sau đó, thành phố được an toàn trong một thời gian ngắn.

Giây phút huy hoàng nhất trong sự nghiệp của Từ Hoảng là ở trận đánh Phàn Thành. Khi Phàn Thành (nay thuộc Tương Phàn, Hồ Bắc) bị Quan Vũ tấn công và quân tiếp viện do Vu Cấm chỉ huy bị đánh bại, Từ Hoảng dẫn quân đến Phàn Thành làm quân tiếp viện thứ hai. Từ Hoảng biết rằng phần lớn lính của mình không được tập luyện bài bản nên ông không giao chiến ngay mà lập trại đằng sau quân địch. Ông cho lính đào hầm xung quanh thành khác của địch là Nghiêm Thành, giả vở như cắt đường vận lương của địch. Quân Quan Vũ bị lừa và rời bỏ vị trí, giúp Từ Hoảng từng bước giải vây Phàn Thành.

Sau khi quân tiếp viện đến, Từ Hoảng cho quân của mình tấn công trực tiếp vào trại Quan Vũ. Quan Vũ dẫn 5000 kị binh để để đẩy lùi quân Ngụy, nhưng thất bại. Không những vậy, phần lớn quân lính của Quan Vũ bị đẩy xuống sông Hán Thủy và chết đuối. Cuộc vây hãm Phàn Thành của quân Thục bị phá vỡ. Khi Tào Tháo biết tin, ông đã so sánh Từ Hoảng với Tôn Tử.

Khi Từ Hoảng dẫn quân về trại, đích thân Tào Tháo ra ngoài thành 7 dặm để đón tiếp Từ Hoảng. Thường thì quân của các tướng khác, vì muốn xem mặt Tào Tháo, nên đều mất hàng ngũ nhưng quân của Từ Hoảng vẫn hàng nào đội ấy, răm rắp một lượt. Thấy điều này, Tào Tháo khen rằng: Từ tướng quân quả thật có dáng như Chu Á Phu ngày trước!

Sau khi Ngụy vương chết năm 220, Từ Hoảng tiếp tục được Tào Phi tin tưởng. Ông được phong làm "Hữu tướng quân" và "Dương Bình hầu". Khi Tào Duệ lên ngôi nối dõi Tào Phi năm 227, Duệ cử Từ Hoảng đến bảo vệ Tương Dương khỏi quân Ngô. Không may là ông mất cùng năm vì lý do bệnh tật. Ông có một con trai tên là Từ Cái cùng với những họ hàng khác cũng được phong tước hầu.

Trong Tam Quốc Diễn Nghĩa

Trong tiểu thuyết Tam quốc diễn nghĩa, ông xuất hiện lần đầu ở chương 13. Cũng giống như trong lịch sử, Từ Hoảng làm tướng dưới quyền Dương Phụng và đang hộ tống Hán Hiến Đế về Lạc Dương sau khi Đổng Trác chết. Khi Tào Tháo đến Lạc Dương, Dương Phụng sai Từ Hoảng chặn đường. Tháo thấy Từ Hoảng uy phong lẫm liệt, có lòng khen thầm, nên sai võ tướng dũng mãnh nhất của mình là Hứa Chử giao chiến với Từ Hoảng.

Hai bên đánh nhau hơn năm mươi hợp vẫn không phân thắng bại. Tào Tháo thấy Từ Hoảng anh hùng, có lòng yêu mến nên cho rút quân về. Sau đó, Tào Tháo sai quân sư Mãn Sủng, một người cùng làng với Từ Hoảng, sang thuyết phục Từ Hoảng về hàng Tháo. Đêm đó, Mãn Sủng cải trang thành tên lính và lẻn vào trại địch. Sau khi bị thuyết phục, Từ Hoảng quyết định sang hàng Tào Tháo. Mãn Sủng khuyên Từ Hoảng giết Dương Phụng, nhưng vì là người nghĩa sĩ quân tử nên ông đã không làm việc đó.

Trong trận đánh ở Tân Thành, ông bị Mạnh Đạt bắn tên vào giữa trán. Các lính cứu Từ Hoảng về đến trại, được thầy thuốc rút tên và cố gắng chữa, nhưng vì vết thương nặng quá nên ông chết ở trong quân, thọ 58 tuổi (59 tuổi trong tiểu thuyết).