Thiền phái Trúc Lâm
Template:Thiền sư Việt Nam Thiền phái Trúc Lâm (竹林安子) là một dòng thiền Việt Nam hình thành từ thời nhà Trần, do Vua Trần Nhân Tông sáng lập. Trúc Lâm vốn là hiệu của Trần Nhân Tông, đồng thời cũng là hiệu của Thiền sư Đạo Viên, tiền bối của Trần Nhân Tông, Tổ thứ hai của dòng thiền này. Thiền phái Trúc Lâm có ba Thiền sư kiệt xuất là Nhân Tông (Trúc Lâm Đầu Đà), Pháp Loa và Huyền Quang (gọi chung là Trúc Lâm Tam tổ). Thiền phái này được xem là tiếp nối nhưng là sự hợp nhất của ba dòng thiền Việt Nam của thế kỉ thứ 12 – đó là dòng Thảo Đường, Vô Ngôn Thông và Tì-ni-đa-lưu-chi. Với việc lập ra phái Trúc Lâm, Trần Nhân Tông đã thống nhất các Thiền phái tồn tại trước đó và toàn bộ giáo hội Phật giáo đời Trần về một mối.[1]
Lịch sử
Sau khi nhường ngôi cho con trai là Trần Anh Tông vào năm 1293, Vua Trần Nhân Tông xuất gia tu hành tại chùa Khai Phúc thuộc hành cung Vũ Lâm (Ninh Bình)[2], đến năm 1299 vua rời đến Yên Tử (Quảng Ninh) tiếp tục tu hành và thành lập Thiền phái Trúc Lâm (còn gọi là Trúc Lâm Yên Tử hay Trúc Lâm Tam tổ)[3].
Thiền phái Trúc Lâm do một vị vua nhà Trần sáng lập, được xem là dạng Phật giáo chính thức của Đại Việt thời đó nên có liên quan mật thiết đến triều đại nhà Trần, phải chịu một hoàn cảnh mai một sau khi triều đại này suy tàn. Vì vậy, sau ba vị Tổ là Nhân Tông, Pháp Loa và Huyền Quang, hệ thống truyền thừa của phái này không còn rõ ràng, nhưng có lẽ không bị gián đoạn bởi vì đến thời kì Trịnh-Nguyễn phân tranh (1600-1700), người ta lại thấy xuất hiện những vị Thiền sư của Trúc Lâm Yên Tử như Viên Cảnh Lục Hồ, Viên Khoan Đại Thâm và nổi bật nhất là Thiền sư Minh Châu Hương Hải (theo Nguyễn Hiền Đức).[4]
Sau một thời gian ẩn dật, dòng thiền này sản sinh ra một vị Thiền sư xuất sắc là Hương Hải, người đã phục hưng tông phong Trúc Lâm. Trong thế kỉ thứ 17-18, thiền phái này được hoà nhập vào Lâm Tế tông và vị Thiền sư xuất sắc cuối cùng là Chân Nguyên Huệ Đăng.[4]
Sau đây là hệ thống truyền thừa trong Đại nam thiền uyển truyền đăng lục (大南禪苑傳燈錄), được Thiền sư Phúc Điền (福田) đính bản:
- Trần Nhân Tông
- Pháp Loa
- Huyền Quang
- An Tâm (安心);
- Phù Vân Tĩnh Lự (浮雲靜慮);
- Vô Trước (無著);
- Quốc Nhất (國一);
- Viên Minh (圓明);
- Đạo Huệ (道惠);
- Viên Ngộ (圓遇);
- Tổng Trì (總持);
- Khuê Sâm (珪琛);
- Sơn Đăng (山燈);
- Hương Sơn (香山);
- Trí Dung (智容);
- Huệ Quang (慧 光);
- Chân Trụ (真住);
- Vô Phiền (無煩).[4]
Các trung tâm Phật giáo
- Các trung tâm phật giáo cổ xưa
[[Tập tin:Trần Nhân Tông TLĐSXSCĐ.png|nhỏ|phải|285px|Một góc tranh "Trúc Lâm đại sĩ xuất sơn đồ", Tranh mô tả Trần Nhân Tông từ hành cung Vũ Lâm xuất du]]
- Quần thể di tích danh thắng Yên Tử
- Hành cung Vũ Lâm
- Chùa Côn Sơn.
- Chùa Yên Tử.
- Chùa Quỳnh Lâm.
- Chùa Ba Vàng.
- Chùa Vĩnh Nghiêm, Bắc Giang.
- Chùa Bổ Đà.
- Các Thiền Viện Trúc Lâm ngày nay
Trong những năm gần đây xuất hiện một dạng thiết chế tôn giáo mới, gắn với Thiền phái Trúc Lâm là các Thiền Viện Trúc Lâm do Hoà thượng Thích Thanh Từ khởi xướng.Đây cũng là một hình thức tôn vinh, thăng hoa của Thiền phái Trúc Lâm trong đời sống xã hội hiện đại.[5]
- Thiền viện Trúc Lâm Yên Tử
- Thiền viện Trúc Lâm Bạch Mã
- Thiền viện Trúc Lâm Giác Tâm
- Thiền viện Trúc Lâm Phượng Hoàng
- Thiền viện Trúc Lâm Tây Thiên
- Thiền viện Trúc Lâm Chánh Giác
- Thiền viện Trúc Lâm Phương Nam
- Thiền viện Trúc Lâm Đà Lạt
- Thiền viện Trúc Lâm Sùng Phúc
- Thiền viện Trúc Lâm Hàm Rồng
- Thiền viện Trúc Lâm Tuệ Đức
- Thiền viện Trúc Lâm Tuệ Quang
- Thiền viện Trúc Lâm Chính Pháp
- Thiền viện Trúc Lâm Hộ Quốc
- Thiền viện Trúc Lâm Trà Vinh
- Thiền viện Trúc Lâm Nam Thiên
- Thiền viện Trúc Lâm Cà Mau
- Thiền viện Trúc Lâm Từ Quang
- Thiền viện Trúc Lâm Đại Đăng
- Thiền Viện Trúc Lâm Trí Đức
- Xem thêm Thiền viện Trúc Lâm
Tham khảo
- ↑ Cơ sở Văn hóa Việt Nam, Trần Ngọc Thêm, Nhà xuất bảnGD 2000
- ↑ VỊ SƯ TỔ CỦA THIỀN PHÁI TRÚC LÂM
- ↑ Vì sao vua Trần Nhân Tông về Yên Tử tu hành?
- ↑ 4,0 4,1 4,2 "Trúc Lâm Yên Tử". Thư viện Hoa Sen. Retrieved ngày 22 tháng 1 năm 2019. Check date values in:
|access-date=
(help) - ↑ Trúc lâm Yên Tử- Thiền phái đậm chất văn hóa Việt
- Tổng Lược Về Thiền Phái Trúc Lâm, Giải Thích Vì sao Thiền Phái Trúc Lâm Thất Truyền Sau Tam Tổ Huyền Quang (Hương Lam)
- Sự hình thành và phát triển của Thiền phái Trúc Lâm qua khối tư liệu mộc bản tại chùa Vĩnh Nghiêm
- Thích Thanh Từ: Thiền sư Việt Nam, TP HCM 1995.
- Nguyễn Lang: Việt Nam Phật giáo sử luận I-III, Hà Nội 1992.
- Nguyễn Hiền Đức: Lịch sử Phật giáo đàng trong, TP HCM 1995.
Template:Phái thiền Trúc Lâm Yên Tử
Thể loại:Thiền tông Việt Nam Thể loại:Thiền sư Việt Nam Thể loại:Phật giáo Việt Nam