Viện Đại học Đông Dương

Template:Bài cùng tên Viện Đại học Đông Dương (tiếng Pháp: Université Indochinoise) là một viện đại học công lập ở Liên bang Đông Dương do chính quyền đô hộ Pháp thành lập vào năm 1907.[1] Viện đại học này đào tạo người dân ba nước Đông Dương và cả các nước châu Á khác.

Lịch sử

Thành lập

[[Tập tin:HCMvaVudinhhoe.jpg|nhỏ|220px|phải|Lễ khai giảng Trường Đại học Quốc gia Việt Nam ngày 15 tháng 11 năm 1945, khóa đầu tiên dưới chính phủ Việt Nam Dân chủ Cộng hòa]]

Toàn quyền Đông Dương Paul Beau (từ 15 tháng 10 năm 1902 đến 25 tháng 6 năm 1908), vào 16 tháng 5 năm 1906, đã theo đề nghị của Hội đồng Phát triển Giáo dục Bản xứ (Conseil de Perfectionnement de l’Enseignement Indigène) ra Nghị định số 1514a thành lập Viện Đại học Đông Dương trên cơ sở một số cơ sở giáo dục đã có sẵn và có mở rộng.

Viện đại học này vừa có chức năng đào tạo vừa có chức năng nghiên cứu. Đây là một cơ sở giáo dục công lập với kinh phí do chính quyền Liên bang Đông Dương cấp. Ban đầu viện đại học nằm dưới sự quản lý trực tiếp của Toàn quyền Đông Dương và dưới sự điều hành của một hội đồng quản trị. Tuy nhiên sau đó, nó được giao cho Tổng Giám đốc Nha Học chính Đông Dương quản lý và Hội đồng hoàn thiện Viện Đại học điều hành.

Tháng 11 năm 1907, cơ sở giảng dạy đầu tiên được khánh thành ở khu vực cạnh Nhà thương Đồn Thủy. Vài tuần sau thì khai giảng khóa học đầu tiên với ba phân khoa: văn khoa, luật khoa và khoa học, tổng cộng có 94 sinh viên.[1] Tuy nhiên việc giảng dạy chỉ tiến hành chưa được một năm thì phải dừng lại mà không có quyết định và không thông báo nguyên nhân. Có nguồn thì cho cuộc kháng thuế ở Quảng Nam, Trung Kỳ là một nguyên do.[1] Từ năm 1908, trong ngân sách của chính quyền Liên bang Đông Dương không còn khoản chi nào cho Viện Đại học Đông Dương nữa. Một số cơ sở vật chất của trường còn bị lấy đi. Các trường cũ sáng lập nên Viện Đại học Đông Dương quay trở lại vị thế xưa của mình. Viện Đại học Đông Dương thực chất bị giải thể.

Tái khai giảng

Viện Đại học Đông Dương học
Năm Số sinh viên ghi danh
1922 500
1929 511
1938-9 457
1941-2 843
1942-3 1.050
1943-4 1.575

Mười năm sau, vào ngày 21 tháng 12 năm 1917, Toàn quyền Đông Dương lúc ấy là Albert Sarraut mới ra một quyết định trong đó có nội dung tập hợp các cơ sở giáo dục bậc cao hiện có lại để thành lập Viện Đại học Đông Dương. Ngoài ba phân khoa nguyên thủy, Viện Đại học Đông Dương năm 1917 mở thêm: Y dược, Thú y, Thủy lâm, Sư phạm, Thương mại, Tài chính, Luật khoa hành chánh, và Mỹ thuật.[1]

Năm 1941 mặc dù Chiến tranh thế giới thứ hai gây gián đoạn với chính quốc, Viện Đại học Đông Dương mở thêm trường Kiến trúc. Viện Đại học Đông Dương sau khi được tái lập hoạt động cho đến tận năm 1945 và là cơ sở giáo dục bậc đại học duy nhất ở Đông Dương cho đến năm 1945. Niên học cuối cùng trước khi chính quyền Pháp bị Nhật đảo chính Viện Đại học Đông Dương có 1575 sinh viên ghi danh, đại đa số là người Việt nhưng cũng có ít nhất 18 người Khmer, 12 người Lào, 8 người Hoa.[1]

Sau năm 1945

Sau Cách mạng tháng 8 năm 1945, chính phủ Việt Nam Dân chủ Cộng hòa thành lập Trường Đại học Quốc gia Việt Nam trên cơ sở kế thừa Viện Đại học Đông Dương. Khi Pháp trở lại Đông Dương sau Chiến tranh thế giới thứ hai, Viện Đại học Đông Dương được đổi tên thành Viện Đại học Hà Nội (tiếng Pháp: Université de Hà Nội), đứng đầu là một viện trưởng người Pháp. Do yêu cầu của người dân miền Nam, Viện Đại học Hà Nội mở một chi nhánh ở Sài Gòn, đặt dưới quyền một phó viện trưởng người Việt.

Sau Hiệp định Genève 1954 chia đôi đất nước, chi nhánh ở Sài Gòn trở thành Viện Đại học Quốc gia Việt Nam dưới chính thể Quốc gia Việt Nam. Vào năm 1957, dưới chính thể Việt Nam Cộng hòa, Viện Đại học Quốc gia Việt Nam trở thành Viện Đại học Sài Gòn.

Các trường thành viên

Tên tiếng Việt Tên tiếng Pháp Thành lập
Trường Y khoa Đông Dương École de Médecine de l'Indochine 1902
Trường Cao đẳng Thú y Đông Dương École Supérieure Vétérinaire de l'Indochine 1917
Trường Pháp chính École de Droit et d'Administration 1917
Trường Cao đẳng Sư phạm École Supérieure de Pédagogie 1917
Trường Cao đẳng Nông lâm École Supérieure d'Agriculture et de Sylviculture 1918
Trường Công chánh École des Travaux Publics 1902
Trường Thương mại Đông Dương École de Commerce de l'Indochine 1920
Trường Cao đẳng Văn khoa École Supérieure de Lettres 1923
Trường Khoa học Thực hành École des Sciences Appliquées 1923
Trường Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương École des Beaux-Arts de l'Indochine 1924

Giảng viên

Viện Đại học Đông Dương có giảng viên đều là người Pháp từ các cơ sở giáo dục đã có, từ Viện Viễn Đông Bác cổ, và từ Viện Đại học Paris.

Ảnh hưởng

Viện Đại học Đông Dương được nhiều trường đại học sau này nhận là tiền thân của mình.

Tham khảo và chú thích

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Pierre Brocheur và Daniel Hémery. Indochina, An Ambiguous Colonization, 1858-1954. Berkeley, CA: University of California Press, 2009. tr 217-49

Thể loại:Giáo dục Liên bang Đông Dương Thể loại:Trường đại học và cao đẳng đã ngừng hoạt động tại Việt Nam‎

Retrieved from "http://wiki.edu.vn/wiki/index.php?title=Viện_Đại_học_Đông_Dương&oldid=196231"