Parafia św. Wawrzyńca w Strzelcach Opolskich – Wikipedia, wolna encyklopedia

Parafia Świętego Wawrzyńca w Strzelcach Opolskich – rzymskokatolicka parafia dekanatu Strzelce Opolskie. Parafia została założona w XIII wieku. Jej obecnym proboszczem jest ks. Rudolf Nieszwiec. Z parafii św. Wawrzyńca wyodrębniono następujące parafie: parafię Narodzenia NMP w Rożniątowie (30 sierpnia 1987), parafię Podwyższenia Krzyża Świętego w Strzelcach Opolskich (25 sierpnia 1991)^[1].

Pierwszy kościół[edytuj | edytuj kod]

Wybudowanie kościoła katolickiego pod wezwaniem św. Wawrzyńca należy datować przed 1290, kiedy to odnotowany został pierwszy znany proboszcz – Mikołaj, będący również notariuszem księcia Bolesława I opolskiego. Kościół i proboszcz administracyjnie podlegali wówczas archiprezbiteriatowi w Opolu. Świątynia znajdowała się w obrębie murów miejskich. W I połowie XV w. odnotowano fundacje ołtarzy w tym kościele i pojawienie się funkcji ołtarzysty (opiekuna danego ołtarza). Ówcześnie na plebanii urzędowali: proboszcz i jeden wikary.
Pierwotny kościół był drewniany i niezbyt duży, w latach 1575–1629 należał do protestantów.
Istotnych wzmianek na temat kościoła doszukano się w protokole z 1687 r. Odnotowano w nim, iż świątynia ta uległa licznym zniszczeniom z okresu wojny trzydziestoletniej. W protokole wzmiankuje się również o fakcie, iż w roku 1592 została spalona plebania i aż do 1687 nie podjęto działań zmierzających do jej odbudowy.
Za czasów posługi proboszcza Ernesta Joachima von Strachwitz (został proboszczem w 1697) przeprowadzona została renowacja kościoła, m.in. zakupiono nowe organy oraz rozbudowano istniejąca plebanię. W listopadzie 1754 podczas pożaru centrum miasta, częściowo ucierpiał również kościół. Proboszcz Franciszek Jerzy von Strachwitz całkowicie go odrestaurował. W 1824 ówczesny ksiądz proboszcz (Jan von Larisch) odnowił częściowo dach w Kościele.
W okresie Kulturkampfu – w latach 1875–1886, kościół był w ręku władz państwowych.

Obecny kościół[edytuj | edytuj kod]

Na początku XX wieku rozpoczęto rozbudowę, a właściwie budowę nowej świątyni, na miejscu poprzedniego kościoła. Proboszcz Maksymilian Ganczarski, przy wsparciu architekta Jerzego Gűldenpfenniga, w latach 1904–1907, zbudował większy, murowany, neobarokowy kościół parafialny zaprojektowany jako trzynawowa bazylika. Konsekracji kościoła 3 czerwca 1907 dokonał kardynał J. Kopp.
Z dotychczasowego kościoła do nowej świątyni został przeniesiony jedynie ołtarz główny (z 1712), będący dziełem rzeźbiarza wrocławskiego Jana Königa, jak również ołtarze boczne i częściowo ambona. Stary kościół był budowlą bardzo skromną z trzema podłużnymi nawami, z kolei nowy kościół stał się o wiele bardziej rozbudowany. Zbudowany został na planie krzyża łacińskiego.
Nowy kościół św. Wawrzyńca jest wykonany z cegieł, od zewnątrz otynkowany. Długość kościoła wynosi 58 m, szerokość środkowej nawy – 12,8 m, wysokość – 14 m. Sklepienie jest beczkowe, łączy się w skrzyżowaniu w efektywną kopułę. Wieża sięga 62 m wysokości, ukoronowana jakby czepkiem barokowym. Po bokach prowadzą schody w kierunku organów. Obok chóru znajdują się 2-piętrowe przybudówki.

Obecne wyposażenie kościoła parafialnego[edytuj | edytuj kod]

Najcenniejsze przedmioty przejęto ze starego kościoła.

Ołtarz główny powstał w 1712 r., w stylu barokowym. W ołtarzu znajdują się rzeźby świętych: Jerzego, Floriana, Michała Archanioła i 2 nieznanych niewiast. W centrum mieści się obraz Matki Boskiej Śnieżnej z Dzieciątkiem w ozdobnej ramie. W węższym górnym piętrze głównego ołtarza usytuowany jest nowszy obraz patrona kościoła, św. Wawrzyńca.

Lewy ołtarz boczny w stylu barokowym. Posiada rzeźby św. Wawrzyńca i nieznanego świętego, a u szczytu – Chrystusa Salwatora. W tym ołtarzu mieści się także obraz św. Michała Archanioła (XVIII w.).

Prawy ołtarz boczny w stylu barokowym z 4 kolumnami ma rzeźby 2 aniołów, a u szczytu Chrystusa błogosławiącego. W prawym ołtarzu mieści się także obraz św. Antoniego z Dzieciątkiem (XVII w.), malowany na desce.

Ambona zbudowana w stylu późnobarokowym pochodzi z I połowy XVIII w. Umiejscowiona jest w lewej części kościoła, obok lewego bocznego ołtarza. W 1907, z chwilą oddania do użytku nowo wybudowanego kościoła, ambona została odnowiona i częściowo przebudowana. Jej baldachim jest w kształcie latarni, z rzeźbą Matki Bożej Wniebowziętej w asyście czterech ewangelistów.

Organy wykonane przez firmę Schlag i synowie.

Stacyjki krzyżowe wyrzeźbione przez Pawła Thamm z Lądka.

Dzwony wykonane przez firmę Geitner z Wrocławia – 3 grudnia 1922 wciągnięte na wieżę kościoła. Poświęcone 6 i 7 grudnia, nadano im imiona: Jan, Maria i Barbara.

Obraz Matki Bożej Częstochowskiej zakupiony przez proboszcza ks. Faustyna Zbaniuszka w październiku 1946 r. w czasie pielgrzymki parafian do Częstochowy, umieszczony jako wotum na bocznym ołtarzu, obok ambony.

W marcu 1926, kiedy proboszczem w parafii został ks. Karol Lange, w strzeleckiej świątyni powstały nowe ołtarze boczne: ołtarz Serca Jezusowego i ołtarz różańcowy. Górne piętra ozdabiają obrazy św. Boromeusza i św. Józefa.

Nad portalem głównym znajduje się relikwia dobrego pasterza, wykonana ze stiuku; po bokach znajdują się figury Apostołów. Spoglądając do góry można zobaczyć 7 wielkich obrazów sufitowych, których motywy wybrał ówczesny proboszcz – Maksymilian Ganczarski. Przedstawiają: Zwiastowanie, Narodziny Chrystusa, nauczanie Jezusa w świątyni, uzdrawianie chorych, Chrystus jako przyjaciel dzieci, Ostatnia Wieczerza oraz Wniebowstąpienie Chrystusa. Artysta malarz Klink z Babic koło Głubczyc, wykonał powyższe obrazy w duchu barokowym. Na witrażach w oknach chóru są widoczne postaci: św. Jana Nepomucena, św. Jerzego. W oknach nawy krzyżowej znajduje się obraz Niepokalanej i św. Klary.

Powyższe wyposażenie kościoła swoim stylem artystycznym harmonizuje z pozostałym wystrojem świątyni. Wspomnieniem o byłej kaplicy św. Barbary ze starego kościoła – obecnej kaplicy św. Jadwigi – jest ołtarz św. Jadwigi.

Świątynie i kaplice na terenie parafii[edytuj | edytuj kod]

Oprócz parafialnego kościoła św. Wawrzyńca na terenie parafii znajdują się:

• Kościół Bożego Ciała – poewangelicki, zbudowany w latach 1825–1826, od 1982 katolicki
• Kościół św. Barbary – cmentarny, wzmiankowany 1505, obecny z lat 1683–1690
• kaplica w szpitalu
• kaplica w Domu Opieki
• kaplica w domu Wspólnoty Błogosławieństw (dawny klasztor sióstr Elżbietanek)
• kaplica w klasztorze Sióstr Służebniczek NMP Niepokalanie Poczętej

Proboszczowie[edytuj | edytuj kod]

Wikariusze po 1945 roku[edytuj | edytuj kod]

• ks. Alojzy Jany
• ks. Józef Szymała
• ks. Jan Lubecki
• ks. Jan Caputa
• ks. Hubert Mynarek
• ks. Stanisław Kurpiela
• ks. Henryk Szier
• ks. Rudolf Porada
• ks. Stanisław Holeczek
• ks. Kazimierz Kowalczyk
• 1959–1962 – ks. Jan Plichta
• ks. Stanisław Pielesz
• 1960–1962 – ks. Reinhold Gallus
• ks. Jan Wilczek
• 1962–1968 – ks. Ernest Mateja
• 1962–1967 – ks. Tadeusz Podkówka
• 1964–1968 – ks. Ludwik Ślęzak
• 1967–1969 – ks. Walenty Kozioł
• ks. Józef Janecki
• 1968–1970 – ks. Jan Kęsek
• 1968–1969 – ks. Leon Nowak
• 1969–1973 – ks. Józef Mrocheń
• 1969–1972 – ks. Reinhold Buczek
• ks. Jan Bejnar
• 1973–1975 – ks. Jan Czekański
• ks. Jan Banaszak
• 1974–1977 – ks. Piotr Gołąbek
• 1975–1977 – ks. Andrzej Hanich
• 1976–1977 – ks. Stefan Jezusek
• 1977–1977 – ks. Joachim Pohl
• 1977–1979 – ks. Edward Wąsowicz
• 1977–1980 – ks. Jan Bogacki
• 1977–1981 – ks. Edward Zygadło
• 1979–1982 – ks. Zbigniew Żukiewicz
• 1980–1982 – ks. Zdzisław Banaś
• ks. Franciszek Kampka
• 1982–1985 – ks. Bernard Mroncz
• 1982–1983 – ks. Szczepan Wardenga
• 1982–1984 – ks. Jan Sacher
• 1983–1986 – ks. Andrzej Kałuża
• 1984–1987 – ks. Jan Polok
• 1988–1988 – ks. Grzegorz Turczyn
• 1986–1989 – ks. Janusz Czenczek
• 1987–1991 – ks. Korneliusz Matauszek
• 1987–1991 – ks. Joachim Kochanek
• 1988–1993 – ks. Michał Mańka
• 1989–1993 – ks. Waldemar Walz
• 1990–1993 – ks. Werner Skworcz
• 1991–1995 – ks. Janusz Konofalski
• 1992–1997 – ks. Lothar Rostek
• 1993–1996 – ks. Józef Szpek
• 1995–2000 – ks. Zbigniew Gajewski
• 1993–2000 – ks. Bogdan Zientara
• 1996 –nadal – ks. Józef Krawiec (kapelan więzienny)
• 1996–1999 – ks. Eugeniusz Ploch
• 1997–2001 – ks. Norbert Panusz
• 1999–2005 – ks. Arnold Nowak
• 2000–2002 – ks. Jarosław Król
• 2000–2004 – ks. Ireneusz Foszczyński
• 2001–2004 – ks. Marek Wcisło
• 2002–2004 – ks. Mariusz Pierzyna
• 2004–2008 – ks. Tomasz Rehlis
• 2004–2008 – ks. Sylwester Pruski
• 2005–2009 – ks. Rafał Bałamucki
• 2008–2012 – ks. Jarosław Dąbrowski
• 2008–2012 – ks. Piotr Piontek
• 2012–2013 – ks. Tomasz Szczeciński
• 2009–2015 – ks. Bartłomiej Krajewski
• 2012–2017 – ks. Krzysztof Kozimor
• 2013–2017 – ks. Janusz Sobiś
• 2015–2016 – ks. Krzysztof Tessmer OSsT
• 2016 – nadal – ks. Daniel Jaszczyszyn
• 2017 – 2021 – ks. Sebastian Szajda
• 2017 – 2020 – ks. Paweł Lisoń
• 2021 – nadal – ks. Andrzej Glinka

Dni powszednie: 6.30, 7.00, 18.00

Sobota 15.00 (w Domu Opieki)
Niedziele: 6.45 (niemiecka), 7.00 (w szpitalu), 7.45, 9.00, 9.00 (w Księżym Lesie), 10.15, 11.30, 15.00 (chrzcielna w każdą pierwszą niedzielę miesiąca), 18.00

• E. Pochroń (przewodniczący kolegium redakcyjnego), „Kalendarz strzelecki”, Strzelec Opolski sp. z o.o. 2001
• W. Szymankiewicz, „Takie są Strzelce Opolskie”, Wyd. Instytut Śląski Sp. z o.o. Opole 1994
• Praca zborowa pod redakcją: T. Smoleń i S. Tubek, „100 – lecie poświęcenia Kościoła pw. Św. Wawrzyńca w Strzelcach Opolskich. 1907-2007”, Strzelce Opolskie 2007